Η έκθεση «Μυστήριο 3 Ελευσίνα Mon Amour: Αναζητώντας τον Τρίτο Παράδεισο», σε επιμέλεια Κατερίνας Γρέγου, καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ, υποδέχεται το κοινό της στο παλιό Ελαιουργείο και στο X-Bowling Art Center στο πλαίσιο των εκδηλώσεων 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Πρόκειται για μια διεθνή έκθεση στην οποία συμμετέχουν 16 καλλιτέχνες από εννέα χώρες, όπως οι Κατερίνα Αποστολίδου, Βαγγέλης Βλάχος, Δημήτρης Τσουμπλέκας, Αναστασία Δούκα, Μάχντι Φλάιφελ, Ιγκορ Γκρούμπιτς κ.ά. η οποία προτείνει μια «κοινωνικοπολιτική ανάγνωση της Ελευσίνας και της ευρύτερης περιοχής του Θριάσιου πεδίου», εμπνευσμένη από το βιβλίο «Storming the Gates of Paradise: Landscapes for Politics» (2008) της συγγραφέως, ιστορικού, περιβαλλοντολόγου και ακτιβίστριας Ρεμπέλα Σολνιτ, ενώ ταυτόχρονα παραλλάσει τον τίτλο της ταινίας «Χιροσίμα, αγάπη μου» (1959) του Αλέν Ρενέ καθώς έχει στόχο να κοιτάξει «προς αλλά και πέρα από την προφανή κληρονομιά μιας καταστροφής» την οποία έχει αφήσει στην περιοχή η βαριά βιομηχανία. Η αφετηρία είναι η ποικιλόμορφη ιστορία της Ελευσίνας η οποία ωστόσο δίνει το έναυσμα για ευρύτερες κοινωνικές, περιβαλλοντικές, οικονομικές ή και γεωπολιτικές προεκτάσεις, και για να τεθούν διαχρονικά ερωτήματα όπως εκείνα της ταινίας του Ρενέ. Αφήνεις πίσω το παρελθόν για να προχωρήσεις μπροστά ή αναμετριέσαι με αυτό για να αντιμετωπίσεις το μέλλον;
H εικαστικός Μαρία Τσάγκαρη, για παράδειγμα, συμμετέχει με το «Σκέφτομαι εκείνο το μέρος που κάποτε περιέγραψες», ένα φιλμ το οποίο δημιούργησε σε συνεργασία με τους μαθητές του 1ου ΕΠΑΛ Ελευσίνας. Οπως θα πει στο «Βήμα»: «Από το τέλος του 19ου αιώνα και έως τα μισά του 20ού παρακολουθήσαμε την εκρηκτική βιομηχανική ανάπτυξη της πόλης και τη μετατροπή της σε μια τεράστια εργατούπολη, που για να καλύψει τις ανάγκες της συγκέντρωσε πλήθος εσωτερικών και μη μεταναστών. Ακολούθησα τους απογόνους τους με σκοπό να ακουστούν, να έρθουν στο προσκήνιο οι δικές τους φωνές. Δούλεψα στο σχολείο μαζί με τα παιδιά για αρκετό καιρό με σκοπό να προκύψει ένα συνεργατικό έργο. Σε αυτές τις συναντήσεις μοιραστήκαμε ανησυχίες και ερωτήματα για το «Πώς φτάσαμε όλοι εδώ;». Ολοι κάποια στιγμή για διαφορετικούς λόγους και σκοπούς μετακινηθήκαμε, συγκεντρωθήκαμε εδώ, είτε εμείς οι ίδιοι, είτε οι γονείς, οι παππούδες, οι πρόγονοι. Τα παιδιά μοιράστηκαν μαζί μου τις ιστορίες μετακίνησης και μετανάστευσης των οικογενειών τους γραπτώς ή προφορικώς και από αυτόν τον διαμοιρασμό προέκυψε ως απόσταγμα το κείμενο που συνοδεύει το έργο. Παράλληλα μου παραχώρησαν ένα αντικείμενο ή οικογενειακό κειμήλιο που άνηκε στον άνθρωπο που μετανάστευσε, ένα αντικείμενο που ήταν μάρτυρας της ιστορίας που διηγήθηκαν. Ιστορίες που ενδύθηκαν με την πρωτότυπη μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα σε μια αφήγηση τεσσάρων προσώπων, μεταξύ αυτών και μαθητών του ΕΠΑΛ. Το έργο πραγματεύεται ζητήματα ταυτότητας, προέλευσης, τις δυσκολίες προσαρμογής σε έναν νέο τόπο αλλά κυρίως το συναισθηματικό αποτύπωμα που άφησαν σε διαφορετικές γενιές οι εργασιακές, κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές αλλαγές».
Ταυτόχρονα θα παρουσιάζεται μια αρχειακή έκθεση με τίτλο «Αισχύλεια: Ενα αρχείο μνήμης» σε επιμέλεια Δώρας Βασιλάκου που εστιάζει στο πώς συνδέεται το Φεστιβάλ Αισχυλείων με τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία από την ίδρυσή του μέχρι το 2016, χρονιά που η Ελευσίνα ανακηρύσσεται Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
«Μυστήριο 3 Ελευσίνα Mon Amour: Αναζητώντας τον Τρίτο Παράδεισο» ως τις 30/9.
