Εάν κάτι αναζητεί αυτό το διάστημα η Βαλέρια Δημητριάδου είναι η πολυτέλεια του χρόνου. Τα πρωινά κάνει πρόβες για το νέο έργο με τίτλο «Ενενήντα» που έγραψε, σκηνοθετεί και παρουσιάζει τον Ιούνιο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και τα απογεύματα ανεβαίνει στη σκηνή με την παράσταση «Κάτι διαφορετικό 2» των C for Circus, μιας από τις μακροβιότερες πλέον ομάδες στο ελληνικό θέατρο.
Από τα αρχαιότερα μέλη της η ίδια, οι C for Circus ήταν η αφορμή να ασχοληθεί με το θέατρο, όταν φοιτήτρια Νομικής στα μέσα της δεκαετίας του 2000 γνώρισε την πρώτη μαγιά αυτής της ομάδας που συστάθηκε αρχικά εντός της φοιτητικής θεατρικής ομάδας της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. Η ίδια θυμάται σήμερα με νοσταλγία αυτά τα χρόνια, εκείνες τις πρώτες πρόβες στο υπόγειο ενός μπαρ στη Θεσσαλονίκη «μέσα στην υγρασία και με τη μουσική να παίζει δυνατά από επάνω, ενώ εμείς δοκιμάζαμε αυτοσχεδιασμούς», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.
Εκτοτε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Τα περισσότερα μέλη των C for Circus μετακόμισαν στην Αθήνα, φοίτησαν σε δραματικές σχολές, δεν έπαψαν όμως ποτέ να συναντιούνται καλλιτεχνικά, δημιουργώντας τελικά μία ομάδα με ιδιαίτερο προφίλ, που δεν έχει σταθερό σκηνοθέτη (διαφορετικά μέλη της ομάδας μπορούν να σκηνοθετούν κάθε φορά) και η οποία μπορεί να ανεβάζει από ένα κλασικό έργο του Σαίξπηρ μέχρι σύγχρονα ελληνικά έργα, όπως το «Καὶ ἐφύτευσεν ὁ Θεός παράδεισον» που έγραψε και σκηνοθέτησε η ίδια. Πρόκειται μάλιστα για ένα έργο που βραβεύτηκε από την Ελληνική Ενωση Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών, με την ίδια να αποσπά για αυτό και το Βραβείο Νέου Καλλιτέχνη 2022-2023 στα Βραβεία Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής.
«Αναπνέετε τον ίδιο αέρα»
«Την ταυτότητα της ομάδας δεν μπορώ να την ορίσω επακριβώς» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα». «Σίγουρα ένα στοιχείο που υπάρχει σε όλες τις παραστάσεις μας είναι ότι είμαστε όλοι επί σκηνής. Δεν υπάρχουν πρωταγωνιστές. Μάλιστα, ακόμη και εάν από γραφής ένα έργο τους προϋποθέτει, εμείς δημιουργούμε τελικά μία αφήγηση συνόλου. Ενα ακόμη γνώρισμά μας είναι η ζωντανή μουσική, παίζουμε και τραγουδάμε δηλαδή επί σκηνής. Πώς έχουμε καταφέρει και πορευόμαστε τόσα χρόνια μαζί; Με μεγάλη θέληση και πολλές υποχωρήσεις. Δεν ξέρω τελικά εάν αυτές οι υποχωρήσεις στερούν κάτι από τις παραστάσεις μας, αλλά σίγουρα από την πρώτη στιγμή στη σκηνή δείχναμε ομάδα. Πριν λίγες ημέρες μάλιστα η σκηνοθέτρια Ελένη Σκότη είδε τη νέα μας παράσταση «Κάτι διαφορετικό 2». Είπε κάτι που μου εντυπώθηκε: «Aναπνέετε τον ίδιο αέρα»».
H ίδια μιλά με ενθουσιασμό για τη νέα τους παράσταση «Κάτι διαφορετικό 2» που παρουσιάζουν σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Γαβρέλα στο Θέατρο Τζένη Καρέζη. Ο τίτλος της διόλου τυχαίος. Πρόκειται για μία σαφή αναφορά στην παράσταση «Κάτι διαφορετικό» που παρουσίασαν στην πρώτη κάθοδό τους στην Αθήνα πριν 10 χρόνια στο πάλαι ποτέ Skrow Theater στο Παγκράτι, εντυπωσιάζοντας τότε το κοινό.
«Δεν συμμετείχα σε εκείνη την παράσταση ενεργά» αναφέρει η Βαλέρια Δημητριάδου. «Οι πρόβες γίνονταν στη Θεσσαλονίκη, αλλά εγώ είχα ήδη έρθει στην Αθήνα για να σπουδάσω στη Δραματική του Εθνικού Θεάτρου. Τη θυμάμαι όμως πολύ έντονα αυτή την παράσταση, γιατί μου έδωσε ελπίδα. Είδα την ομάδα μας να κατεβαίνει στην Αθήνα, να μην τη γνωρίζει κανείς και μέσα σε λίγες παραστάσεις το θέατρο να γεμίζει. Ηταν μία παράσταση με πολλή ορμή, αυθορμητισμό, καυστικό χιούμορ και με ένα καλώς εννοούμενο σκηνικό θράσος. Αυτά είναι τα στοιχεία που θέλουμε να διατηρήσουμε και στο «Κάτι διαφορετικό 2″ που τώρα παρουσιάζουμε».
Τι πραγματεύεται λοιπόν το έργο που υπογράφουν σήμερα οι C for Circus μαζί με την Αρτεμη Γρύμπλα; «Ξεκινήσαμε θέλοντας να καταπιαστούμε με το θέμα της διαφορετικότητας, όπως κάναμε και στην πρώτη παράσταση πριν δέκα χρόνια. Στην πράξη όμως καταλάβαμε ότι ευτυχώς σήμερα, μία δεκαετία μετά, η διαφορετικότητα είναι κάτι που ορίζεται δύσκολα και από κάποιους ίσως και να θεωρείται ακόμη και λάθος ως όρος στο πλαίσιο της πολιτικής ορθότητας. Τελικά μέσα από αυτοσχεδιασμούς καταλήξαμε αυτή η παράσταση να μιλάει για πράγματα που μας φαίνονται παράλογα στο σήμερα, με τη δραματουργία να ξεκινά από τη γέννηση του ανθρώπου και να φτάνει μέχρι το τέλος της ζωής του. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο σχολιάζουμε τελικά το κοινωνικό γίγνεσθαι. Υπάρχει έντονα επιθεωρησιακός χαρακτήρας. Θα έλεγα ότι πρόκειται για ένα σατιρικό βαριετέ».
Μεταξύ άλλων λοιπόν η παράσταση μιλάει για τα αδιέξοδα αυτής της γενιάς που γεννήθηκε μέσα στη φούσκα της πλασματικής ευμάρειας και ενηλικιώθηκε τελικά στην Ελλάδα της κρίσης. «Ναι, μεταξύ άλλων θίγουμε αυτή τη δυσκολία που μας περιβάλλει» αναφέρει. «Για τα όνειρα που μπορεί να κάνεις και τελικά καταλήγεις σε μία δουλειά που δεν σε ικανοποιεί και αναρωτιέσαι «δουλεύεις για να ζεις ή ζεις για να δουλεύεις;». Eίμαστε αυτή η γενιά που πλησιάζει στα 40 και αναρωτιέται εάν θα πραγματοποιήσει πότε τους στόχους της, που θέλει να κάνει οικογένεια και δεν μπορεί γιατί βγάζει 800 ευρώ και το ενοίκιο στοιχίζει 1.000 ή μπορεί να μη θέλει να κάνει οικογένεια και οι κοινωνικές επιταγές δεν την αφήνουν».
Σπάζοντας ταμπού
Την ίδια στιγμή από τις 15 έως τις 18 Ιουνίου παρουσιάζει στην Πειραιώς 260 το νέο της έργο «Ενενήντα» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών με βασικό πρωταγωνιστή τον 90χρονο ηθοποιό Δημήτρη Παπαγιάννη. Βασικό ερώτημα της παράστασης είναι το πώς θα βλέπαμε τον κόσμο αν ήμασταν ενενήντα χρόνων: θα «αποτραβιόμασταν» από τη ζωή ή θα θέλαμε να τη γευτούμε μέχρι την τελευταία σταγόνα;
«Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του έργου ήταν μία βόλτα που έκανα στο πάρκο στη γειτονιά μου, τον Βύρωνα» σημειώνει. «Είδα ένα ζευγάρι ηλικιωμένων να φιλιούνται στο στόμα και αυτή η εικόνα για λίγα δευτερόλεπτα με παραξένεψε. Kαι ύστερα «θύμωσα» με την αντίδραση του ίδιου μου του εαυτού, γιατί ήθελα να πιστεύω ότι είμαι ένας πολύ ανοιχτόμυαλος άνθρωπος. Ναι, υπάρχει δυστυχώς ένα πολύ ισχυρό ταμπού σε σχέση με το γήρας. Εγραψα λοιπόν αυτό το έργο που πραγματεύεται την ιστορία ενός 90χρονου άνδρα που αντιστέκεται σε όλα αυτά τα κοινωνικά στερεότυπα και ζει τη ζωή του στο έπακρο».
Λίγο πριν κλείσει η κουβέντα μας τη ρωτώ εάν τώρα με την επικείμενη παρουσίαση και του δεύτερου έργου της και τη σκηνοθεσία της επάνω σε αυτό, θα «προσθέσει» στις ιδιότητές της και αυτές της σκηνοθέτριας και της συγγραφέως. «Στη βάση μου παραμένω ηθοποιός και μουσικός» απαντά.
«Η υποκριτική και η μουσική είναι δύο αντικείμενα που σπούδασα» επισημαίνει και συμπληρώνει αμέσως μετά γελώντας: «Τώρα που το σκέφτομαι ίσως δίνω αυτή την απάντηση γιατί μπορεί να κουβαλώ αυτά τα μικροαστικά κατάλοιπα του «έχω πτυχίο» επάνω σε αυτά τα δύο αντικείμενα. Aπό την άλλη δεν μπορώ να δηλώσω συγγραφέας και σκηνοθέτρια. Μετά από κάποια χρόνια βέβαια μπορεί να σας πω ότι τελικά σε αυτά βρίσκω τον εαυτό μου. Προς το παρόν η γραφή με κάνει να αισθάνομαι ελεύθερη».
