Ο πρίγκιπας Καπρίς ονειρεύεται να περπατήσει στη Σελήνη. Ο επιστήμονας Μικροσκόπιος αναλαμβάνει την υλοποίηση του ταξιδιού. Η περιπέτεια ξεκινά και είναι γεμάτη απρόοπτες και κωμικές καταστάσεις στην κεφάτη όπερα του Ζακ Οφενμπαχ «Το ταξίδι στη Σελήνη». Το έργο, εμπνευσμένο και από το μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν «Από τη Γη στη Σελήνη», παίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μια νέα παραγωγή με την οποία εγκαινιάζεται η στρατηγική συνεργασία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με την ιστορική Οπερά Κομίκ του Παρισιού.
Τη σκηνοθεσία της παράστασης υπογράφει ο Λωράν Πελλύ. Την ορχήστρα της ΕΛΣ διευθύνει ο Ηλίας Βουδούρης, ο οποίος αναφερόμενος στον Οφενμπαχ και εισάγοντάς μας στον χαριτωμένο, κεφάτο, γεμάτο ευφάνταστες μελωδίες κόσμο του, κάνει λόγο «για έναν συνθέτη πολυγραφότατο, καθώς έχει συνθέσει περισσότερα από εκατό οπερατικά έργα (κάποια από αυτά αναθεωρημένα ξανά και ξανά και παρουσιασμένα σε διαφορετικές εκδοχές).
»Εχω διευθύνει πριν από χρόνια την πιο γνωστή και δημοφιλή όπερά του, «Τα παραμύθια του Οφμαν», καθώς και ένα γκαλά με αποκλειστικά δικές του συνθέσεις. Τον έχω μελετήσει και θαυμάσει, έχω εμπειρία του μουσικού ιδιώματός του, όμως το «Ταξίδι στη Σελήνη» ήταν ένα έργο με το οποίο δεν είχα ασχοληθεί ποτέ. Τώρα, από τη στιγμή που μου έγινε η πρόταση να το διευθύνω, άρχισα να το μελετώ, ξεκίνησα κι εγώ το δικό μου ταξίδι στο φεγγάρι».
Και; Ποια ήταν η πρώτη αίσθηση; Οι πρώτες εντυπώσεις;
«Γοητεύτηκα αμέσως. Γιατί είναι ένα πολύ όμορφο έργο με μελωδίες που εύκολα σε κερδίζουν. Με μουσική φαντασμαγορική. Και ο ίδιος ο συνθέτης του, δεν το αποκαλεί όπερα, αλλά «φαντασμαγορική όπερα»».
Εχει όμως, αν κατάλαβα καλά, και πρόζα. Τελικά είναι όπερα ή οπερέτα;
«Ο Οφενμπαχ έχει το δικό του, ένα πολύ προσωπικό και ιδιαίτερο μουσικό ιδίωμα. Ακόμα και οι οπερέτες του, όπως και αυτό το έργο, είναι τελικά μία μορφή όπερας με διαλόγους. Ενα ζίνγκσπιλ (singspiel), όπως το λένε οι Γερμανοί (σας παραπέμπω σε γνωστές όπερες του Μότσαρτ), στη γαλλική έκδοσή του. Θα έλεγα λοιπόν πως «Το ταξίδι στη Σελήνη» είναι μία όπερα με μία πιο ανάλαφρη, με μία πιο παιχνιδιάρικη διάθεση. Αυτό δεν σημαίνει πως είναι εύκολο έργο, ούτε για τον μαέστρο και την ορχήστρα ούτε για τους τραγουδιστές».
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε κατά την προετοιμασία της παράστασης;
«Μια σημαντική δυσκολία ήταν να καταφέρουμε να αποδώσουμε τα σωστά τέμπη (ειδικά σε σημεία δύσκολα όπως τα κανκάν, γιατί έχει και κανκάν το έργο). Και όταν λέω τα σωστά τέμπη εννοώ να μπορέσουμε να δώσουμε αυτή την ελαφράδα, αυτό το γαλλικό κλίμα, την παριζιάνικη αίσθηση που διατρέχει την όπερα. Εχω την τύχη να συνεργάζομαι με τον θίασο της Οπερά Κομίκ που ήδη κάνει το έργο στο Παρίσι. Την ίδια στιγμή αυτό, που ακούγεται τόσο διευκολυντικό, μας δημιούργησε μια επιπλέον δυσκολία: ότι έπρεπε εμείς που κάναμε «Το ταξίδι στη Σελήνη» για πρώτη φορά να ενταχθούμε σε μια ομάδα η οποία ήταν ήδη έμπειρη πάνω στο έργο. Επρεπε να συντονιστούμε μαζί της. Και όλο αυτό, η συνάντηση των ελλήνων καλλιτεχνών (της ορχήστρας και της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ) με τους Γάλλους, ήταν ένας μηχανισμός τον οποίο έπρεπε εγώ ως μαέστρος να «συναρμολογήσω» για να αρχίσει να λειτουργεί σωστά».
Είναι συγκινητικό, υποθέτω, να συνεργάζεστε με ένα τόσο σημαντικό θέατρο όσο η Οπερά Κομίκ, έναν θίασο που ιδρύθηκε στο Παρίσι το 1714 και όπου έχουν παιχτεί για πρώτη φορά σπουδαίες όπερες όπως η «Κάρμεν» του Μπιζέ.
«Είναι πράγματι συγκινητικό, και γίνεται ακόμα πιο συγκινητικό καθώς ο Οφενμπαχ είχε ιδιαίτερη σχέση με τον εν λόγω θίασο: Εκτός από συνθέτης που είχε παρουσιάσει εκεί έργα του υπήρξε και βιολοντσελίστας στην ορχήστρα της Οπερά Κομίκ. Ηταν, το ξαναλέω, ένας πολύ σπουδαίος μουσικός. Ο Ροσίνι τον είχε αποκαλέσει «ο Μότσαρτ των Ηλυσίων Πεδίων» λόγω της τεράστιας ευκολίας με την οποία έγραφε, με την οποία γεννούσε τη μουσική».
Τι είναι εκείνο που κυρίως σας αρέσει στον Οφενμπαχ;
«Μου έχει κάνει εντύπωση η απλότητα με την οποία δίνει λύσεις. Λύσεις απλές αλλά ουσιαστικές και βαθιές. Μου έχει κάνει εντύπωση το σπινθηροβόλο πνεύμα του και η καυστική κριτική που ασκεί στο κράτος, στους πολίτες, στην κοινωνία, σε όλους! Τον αποκαλώ «ο Σουρής της μουσικής», για τη σατιρική διάθεσή του και για την ιδιοφυή προσέγγισή του σε θέματα της πολιτικής και της κοινωνίας. Εξαιρετικές είναι και οι ενορχηστρώσεις του. Και η αντίληψη που είχε για τη μουσική: Την εποχή που γινόταν μόδα σε όλη την Ευρώπη το βαγκνερικό ιδίωμα εκείνος διαμόρφωνε ένα δικό του, εντελώς διαφορετικό ιδίωμα. Ο Βάγκνερ μέσα από τις όπερές του έβλεπε την καταστροφή του κόσμου μας με όρους τραγωδίας. Ο Οφενμπαχ αν και Γερμανός ζώντας στη Γαλλία αντέδρασε ακόμα και μπροστά σε αυτή την καταστροφή με διάθεση ευφρόσυνη και σπινθηροβόλα. Είναι ένας σημαντικός δημιουργός που καλό είναι να τον γνωρίσουμε πιο ουσιαστικά. Η παρουσίαση του «Ταξιδιού στη Σελήνη» μας δίνει τώρα μια καλή ευκαιρία».
Πληροφορίες:
Παραστάσεις στις 12 και 13 Ιουλίου στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος.
Ωρα έναρξης 19.30.
Με τους Φρανκ Λεγκερινέλ, Αρτύρ Ρουσσέλ, Λυντμιλλά Μπουακκάζ, Ματεό ΒενσάνΝτενόμπλ, Ενζό Μπισόπ, Βιολέτ Κλαπερόν, Ρασέλ Μασκλέ κ.ά.
Προσαρμογή λιμπρέτου και νέα εκδοχή διαλόγων, δραματουργία: Αγκάτ Μελινάν.
Σκηνικά: Μπαρμπαρά ντε Λεμπούρ.
Φωτισμοί: Ζοέλ Αντάμ.
Διεύθυνση Λαϊκής Χορωδίας Νέων της Οπερά Κομίκ: Σαρά Κονέ.
Διεύθυνση παιδικής χορωδίας ΕΛΣ: Κωνσταντίνα Πιτσιάκου.
