Στον Μαρκ Χατζηπατέρα δεν αρέσει να μιλάει για τη δουλειά του, να την αναλύει, να προσθέτει επίπεδα ερμηνείας που έχει αλιεύσει σε φιλοσοφικές έννοιες και θεωρίες. «Αν με ρωτούσε κάποιος: «Τι θέλεις να μας πεις με τα έργα σου;» η ειλικρινής μου απάντηση εμφορούμενη από λίγη αγένεια θα ήταν: «Τίποτα». Αν πρέπει πάση θυσία να πω κάτι, είναι ότι επιδιώκω την αφαίρεση του περιττού, ότι θέλω να έχει μια δημοκρατική γλώσσα η δουλειά μου για να επικοινωνεί με όσους περισσότερους ανθρώπους γίνεται.
Δεν είναι μια διανοουμενίστικη απάντηση, ίσως επειδή αναζητώ κι εγώ την αποδοχή από όσους περισσότερους ανθρώπους μπορώ να την έχω. Πιστεύω ότι η γλώσσα της αφαίρεσης είναι προσιτή – εκτός κι αν έχεις ένα μεγάλο εσωτερικό εμπόδιο που δεν σου επιτρέπει να είσαι ανοιχτός απέναντί της. Κάτι θα εισπράξεις από αυτήν, όχι τόσο σε συνειδητό όσο σε υποσυνείδητο επίπεδο. Αυτά τα σχήματα δεν σημαίνουν κάτι αλλά μπορούν να σου προκαλέσουν συναισθήματα». Στη συνάντησή μας με αφορμή τη νέα του ατομική έκθεση «Η πληθωρικότητα των χρωμάτων» στην γκαλερί a.antonopoulou.art, ο Μαρκ Χατζηπατέρας, διεθνώς αναγνωρισμένος αλλά σταθερά προσγειωμένος και προσηνής, έχει πάει την αφαιρετική του προσέγγιση ένα βήμα παραπέρα.
Δίχως να υπάρχουν πλέον ίχνη παραστατικότητας ή αναφορών στη φύση και σε ανθρωποκεντρικές φιγούρες, όπως στην προηγούμενη έκθεσή του στην ίδια γκαλερί το 2022, ο Χατζηπατέρας δημιουργεί ακρυλικά έργα σε καμβά με βασικά γεωμετρικά σχήματα, στα οποία τη «φωνή» την αρθρώνει συντριπτικά το χρώμα εντός και γύρω τους. Χρώματα που έχει δημιουργήσει μέσα από τους πειραματισμούς του και που εκ πρώτης όψεως παραπέμπουν και πάλι σε μια αδιόρατα οικεία παλέτα έργων του ευρωπαϊκού μοντερνισμού και της αμερικανικής αφαίρεσης κατά κύριο λόγο της δεκαετίας ’30-’40.
Οταν η τέχνη είναι απολαυστική
«Τα χρώματα μου μιλάνε. Στο παρελθόν το περιεχόμενο ήταν μια δικαιολογία για να τα χρησιμοποιήσω. Τα οικειοποιούμουν βάζοντας και δικές μου μορφές, πρώτα αναπαραστατικές, ύστερα πιο οργανικές, ενώ τώρα έχω περάσει στην πλήρη αφαίρεση. Σε παλιότερη δουλειά μου, για παράδειγμα όταν έκανα τρισδιάστατες χρωματιστές μορφές όπως ο Πινόκιο, οι συνειρμοί που μπορούσες να κάνεις καθοδηγούνταν σε μεγάλο βαθμό από τη φαντασία τη δική μου. Ομως το πορτοκαλί ως χρώμα από μόνο του ανήκε και ανήκει σε όλους. Ο συνδυασμός του με άλλα χρώματα μπορεί να δημιουργεί αρμονία, μια θετική ενέργεια. Σε αυτή τη φάση ζωής που βρίσκομαι θέλω τα έργα μου να εκπέμπουν ακριβώς αυτό. Το κάνω κατ’ αρχάς για μένα τον ίδιο γιατί η δουλειά μου είναι η καθημερινότητα και η ζωή μου.
«Σε αυτή τη φάση της ζωής μου θέλω τα έργα μου να εκπέμπουν μια αρμονία, μια θετική ενέργεια» λέει ο Μαρκ Χατζηπατέρας
Ομως θα ήθελα να μπορεί να εισπράξει και όποιος βλέπει τα έργα μου αυτή την ενέργεια γιατί συνήθως βουλιάζουμε στη μελαγχολία, την απόγνωση, τον κυνισμό. Θέλω, καλώς ή κακώς, αυτό που θα μεταδίδεται στον θεατή να είναι ένα καλό αίσθημα, όπως τα έργα μου στο μετρό της 28ης οδού στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, δεν ήθελα να τον βάζει σε βαθιά σκέψη, ήθελα πρωτίστως να φτιάχνει λίγο την καθημερινότητά του. Δεν πιστεύω ότι ένα έργο τέχνης μπορεί να κάνει τη διαφορά μέσα στον ζόφο που ζούμε γιατί οι δυνάμεις που κινούν τα νήματα στους πολέμους, για παράδειγμα, μας ξεπερνάνε. Επειτα, δεν χάνω την πίστη μου στον άνθρωπο. Παρόλο που είναι ικανός για τα χειρότερα, παράλληλα είναι ικανός και για θαυμάσια πράγματα σε όλα τα επίπεδα» θα σχολιάσει ο Χατζηπατέρας.
Και όπως σημειώνει ο Κρίστοφερ Χάντσον, επιμελητής των εκδόσεων στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (2005-2020) στον πρόλογο της μονογραφίας του Χατζηπατέρα που έχει εκδοθεί με την αφορμή της έκθεσης: «Αυτό που εκπέμπουν σχεδόν όλα τα έργα είναι μια θεμελιώδης ανθρωπιά και εγκαρδιότητα. Είτε αναρωτηθώ για κάθε υπαινιγμό ή αμφισημία στο έργο είτε όχι, μένω με ένα καλό συναίσθημα, έχοντας περάσει χρόνο μαζί του. Η τέχνη μπορεί να είναι απολαυστική, και αυτό που μου δίνουν ως επί το πλείστον αυτοί οι πίνακες είναι μια διαρκής αίσθηση πραγματικής ευχαρίστησης».
Μια νέα μονογραφία
Η συγκεκριμένη μονογραφία με τίτλο «Mark Hadjipateras – Homeward» (εκδόσεις Μέλισσα) θα παρουσιαστεί στην γκαλερί στις 18 Νοεμβρίου και θα μιλήσουν για αυτήν η ιστορικός τέχνης Αλεξάνδρα Κοροξενίδη και ο επιμελητής και ιστορικός τέχνης Γιάννης Μπόλης. Τα κείμενα εξάλλου του βιβλίου είναι της Κοροξενίδη, όπως και του κριτικού τέχνης και ποιητή Μπάρι Σβάμπσκι. Αυτή δεν είναι η πρώτη μονογραφία του Χατζηπατέρα. Είχε προηγηθεί μία που εκδόθηκε το 2004, ενώ το 2008 με την αφορμή της αναδρομικής του έκθεσης στη Δημοτική Πινακοθήκη είχε εκδοθεί ένας εκτενής κατάλογος με 300 έργα. Ενα ατύχημα όμως που οδήγησε στο σπάσιμο του βραχίονά του τον καθήλωσε για κάποιους μήνες δίχως να μπορεί να ζωγραφίζει ή να δημιουργεί γλυπτά, με αποτέλεσμα να διοχετεύσει την ενέργειά του σε αυτό το έργο.
«Θεωρώ ότι έχω κάνει αρκετά σημαντική δουλειά από τότε που έγινε η προηγούμενη έκδοση. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να υπάρχει ένα τέτοιο βιβλίο με τη συνολική διαδρομή μου ως μια παρακαταθήκη για τους συγγενείς, τους φίλους μου αλλά και για την υστεροφημία μου. Δεν είμαι τόσο γνωστός ώστε να ξέρω ότι πολλά από τα έργα μου θα βρίσκονται στο μέλλον σε μουσεία ώστε να παραμένει η τέχνη μου ζωντανή».
INFO «Η πληθωρικότητα των χρωμάτων» στην γκαλερί a.antonopoulou.art, Αριστοφάνους 20, Ψυρρή, ως τις 23 Nοεμβρίου.
