Πλούσιο και ιδιαίτερα συναισθηματικό το πρόγραμμα της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης για τον Σεπτέμβριο. Πριν από μερικές ημέρες το σύνολο παρουσίασε στην αίθουσα τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης γκαλά αφιερωμένο στα 100 χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, υπό τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού, με τη συμμετοχή της υψιφώνου Μυρτώς Παπαθανασίου.

Σήμερα παίζει ξανά στη μνήμη της Κάλλας, αυτή τη φορά στο παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο, υπό τη διεύθυνση του Leo McFall, με την υψίφωνο Ελένη Καλένος και τη μεσόφωνο Violetta Radomirska ως σολίστες. Ενα τρίτο γκαλά Κάλλας, αυτή τη φορά με τη συνεργασία του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, θα δοθεί στις 16 Σεπτεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Μουσική  διεύθυνση Γιάννης Πουσπουρίκας. Συμμετέχουν οι υψίφωνοι Τσέλια Κοστέα, Βιολέτα Λούστα και Χρύσα Μαλιαμάνη και οι ηθοποιοί Κλειώ-Δανάη Οθωναίου και Χρίστος Στυλιανού.

Αμέσως μετά η ΚΟΘ θα αναχωρήσει για την Κύπρο, όπου στις 25 Σεπτεμβρίου, υπό τη διεύθυνση του Benjamin Pope και με σολίστα στο βιολί τη βουλγάρα βιρτουόζο Liya Petrova, θα παίξει για τα 150 χρόνια από τη γέννηση του Σεργκέι Ραχμάνινοφ. Επεται εξίσου ενδιαφέρουσα συνέχεια, με την ορχήστρα να ετοιμάζεται να υποδεχτεί τη νέα περίοδο λειτουργίας 2023-24, αυτή τη φορά στη νέα της στέγη, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.

«Η μόνιμη στέγη ήταν ένα ζητούμενο που εκκρεμούσε εδώ και δεκαετίες» λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ορχήστρας, ο βιολονίστας Σίμος Παπάνας, μιλώντας προς «Το Βήμα»: «Βεβαίως, η συμφωνία με το Μέγαρο, δηλαδή η υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας με τον ΟΜΜΘ, δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς την πολιτική βούληση και τη συνδρομή της υπουργού Πολιτισμού, κυρίας Λίνας Μενδώνη, και αυτό νιώθω την ανάγκη να το τονίσω. Ηταν πολύ σημαντική η συνδρομή του υπουργείου».

Ηταν πράγματι τόσο δύσκολο να επιτευχθεί μια τέτοια συμφωνία;

«Ηταν πολύπλοκο. Και ενδεικτικό του πόσο πολύπλοκο ήταν είναι το πόσο πολύ άργησε να γίνει. Επρεπε όμως να δοθεί άμεσα λύση, δεδομένου ότι η μισθωμένη αίθουσα στην οποία κάναμε τις δοκιμές μας (χώρος που ούτως ή άλλως δεν ήταν ο πιο κατάλληλος) υπέστη εκτεταμένες ζημιές από τις πλημμύρες που προκάλεσαν οι βροχοπτώσεις λίγο πριν από τις τελευταίες εκλογές και έμεινε εκτός λειτουργίας. Αν δεν λύναμε το πρόβλημα, δεν θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε. Θα φτάναμε στο σημείο να έρθει το επιτελείο της Deutsche Grammophon – η ΚΟΘ είναι το πρώτο ελληνικό σχήμα που θα ηχογραφήσει τον ερχόμενο Νοέμβριο στην κορυφαία δισκογραφική εταιρεία – και να μην έχουμε χώρο για να κάνουμε τη δουλειά μας!».

Συναυλίες, ηχογραφήσεις, το πρόγραμμά σας είναι αρκετά πυκνό τους τελευταίους μήνες…

«Ναι, το προσπαθούμε. Θέλουμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο δραστήριοι και παρόντες. Η ορχήστρα είναι κομμάτι της κοινωνίας και από τη στιγμή που χρηματοδοτούμαστε από τον έλληνα φορολογούμενο, από τη στιγμή που υπάρχουν άνθρωποι που δίνουν από το υστέρημά τους για να υπάρχουμε, πρέπει να αποδίδουμε τα μέγιστα. Την ίδια στιγμή μια συμφωνική ορχήστρα είναι βιτρίνα της χώρας που τη χρηματοδοτεί. Είναι πρέσβειρα της χώρας και προς το εξωτερικό μέσα από τις δράσεις της. Ετσι, προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις δυνατότητές μας, να πραγματοποιήσουμε στο έπακρο αυτό για το οποίο έχουμε δημιουργηθεί».

Κάτι εξαιρετικά πρωτότυπο για ελληνική ορχήστρα είναι τα μικρά βίντεο που αρχίσατε να ανεβάζετε στην πλατφόρμα του TikTok παρουσιάζοντας τους διοικητικούς υπαλλήλους και τους μουσικούς σας. Πώς ήρθε αυτή η ιδέα;

«Η ιδέα ήταν του Νίκου Κυριακού, του υπεύθυνου επικοινωνίας της ορχήστρας μας, που είναι ένας εξαιρετικός συνεργάτης. Μόλις μου το είπε συμφώνησα. Γιατί θέλω, θέλουμε, όλοι οι άνθρωποι της ορχήστρας, να δείξουμε το εξωστρεφές πρόσωπό μας και να στείλουμε ένα πολύ συγκεκριμένο μήνυμα: Απευθυνόμαστε σε όλους, δεν είμαστε κάποια ελίτ».

Μα υπάρχει σήμερα κάποιος που μπορεί να σας θεωρεί ελίτ;

«Συμβαίνει ακόμα καμιά φορά στην Ελλάδα η κλασική μουσική να παρεξηγείται ως η μουσική μιας ελίτ. Εννοείται πως δεν είναι έτσι. Και δεν πρέπει να περνάει έτσι. Εμείς λοιπόν απευθυνόμαστε σε όλους, σε όλες τις ηλικίες, σε όλη τα είδη ακροατηρίου. Με αυτές τις σκέψεις και με την ανάγκη μας να επικοινωνήσουμε με το κοινό, ετοιμάζουμε τα μικρά βίντεό μας. Για να συστηθούμε ξανά, για να γνωρίσουμε στον κόσμο όλους εκείνους, όχι μόνο τους μουσικούς, που με τη δουλειά τους κάνουν την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης».

Εκτός από καλλιτεχνικός διευθυντής της είστε και βιολονίστας, μόνιμος εξάρχων της ορχήστρας…

«Κυρίως αυτό, είμαι μουσικός!».

Οταν όμως αναλάβατε προ μηνών μια διοικητική θέση, δεν χρειάστηκε να βάλετε την καριέρα σας σε δεύτερη μοίρα; Και δεν σας στοιχίζει αυτό;

«Η θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή συνεπάγεται για εμένα πολλαπλάσια δουλειά. Δεν είναι αυτό που ονειρεύεσαι να κάνεις όταν γίνεσαι μουσικός – αν και είναι γνωστό πως υπάρχουν και άνθρωποι που επωφελούνται από θέσεις όπως αυτή. Εχω πολύ ξεκάθαρη άποψη: Για εμένα η ορχήστρα είναι το σπίτι μου. Είμαι εδώ είκοσι χρόνια, Θεού θέλοντος θα μείνω άλλα είκοσι… Οταν μου έγινε η πρόταση, θεώρησα πως από τη στιγμή που πάντα είχα όνειρα και προσδοκίες για την ορχήστρα δεν μπορούσα να πω «όχι». Δεν είναι ωραίο να παραπονιόμαστε, να διαμαρτυρόμαστε και στο τέλος της μέρας να μένουμε στα λόγια και να μην κάνουμε τίποτε. Το πιο δύσκολο από όλα είναι βεβαίως ο οικογενειακός χρόνος. Δεν έχω όσο χρόνο θα ήθελα για τα παιδιά και τη γυναίκα μου. Θέλω όμως, όσο είμαι εδώ πέρα, να προσπαθήσω να κάνω, να κάνουμε, μερικά βήματα για να φτάσουμε πιο κοντά στο όραμα που έχουμε εμείς οι μουσικοί της ορχήστρας».

Και ποιο είναι αυτό το όραμα;

«Να είμαστε δημιουργικοί, να μπορούμε να προσφέρουμε στο μέγιστο των δυνατοτήτων μας αλλά και να εργαζόμαστε σε ένα ωραίο περιβάλλον, σε περιβάλλον που να μας βοηθάει να αναδείξουμε τον καλύτερο εαυτό μας. Θέλω να κάνουμε ωραία πράγματα σε μια πορεία που οδηγεί και εκτός Ελλάδας, ας πούμε στις χώρες των Βαλκανίων. Υπάρχει μεγάλο κοινό εκεί που ακούει κλασική μουσική και που διψάει για ακόμα περισσότερη μουσική. Υπάρχει χώρος για να ακουστεί περισσότερο η ορχήστρα μας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στα Βαλκάνια και ακόμα πιο πέρα. Με έδρα τη Θεσσαλονίκη μπορούμε να το κάνουμε αυτό, να δημιουργήσουμε έναν καλλιτεχνικό κόμβο (ο οποίος μόνο από τη γεωγραφική θέσης της πόλης μας μπορεί να εξυπηρετηθεί), να κάνουμε συνεργασίες με άλλες ορχήστρες, να παίξουμε στις πόλεις τους, να φέρουμε τους μουσικούς τους εδώ. Εχουμε πολλά όνειρα, πολλή δουλειά μπροστά μας, αλλά και πολλή αγάπη για την ορχήστρα μας!».