Δεν χρειάζεται συστάσεις, όλοι οι Ελληνες τον γνωρίζουμε. Είναι αισιόδοξος, εύθυμος, πολυμήχανος, παμπόνηρος και καλόκαρδος, τρώει τα μούτρα του αλλά πάντα θα τον δούμε να σηκώνεται και πάλι όρθιος· ένα πραγματικά ανήσυχο πνεύμα που δεν συμβιβάζεται με καμία εξουσία και δεν ακολουθεί κανέναν κοινωνικό ρόλο. Είναι ο διασημότερος έλληνας καμπούρης και στην καμπούρα του αποτυπώνονται τα βάσανα αλλά και οι επιθυμίες του ελληνικού λαού. Είναι ο Καραγκιόζης.
Και τώρα, ύστερα από 200 χρόνια ζωής στην ελληνική κουλτούρα χάρη στο Θέατρο Σκιών, ο Καραγκιόζης μπαίνει και στα χωράφια της εξελιγμένης τεχνολογίας αποκτώντας τρισδιάστατη μορφή μέσω της ταινίας κινουμένων σχεδίων «Καραγκιόζης The Movie» που συνσκηνοθέτησαν οι Ακης Καρράς, Χρήστος Λειβαδίτης και Αικατερίνη Παπαγεωργίου σε σενάριο Αθου Δανέλλη και εκτέλεση παραγωγής Αναστασίας Μάνου. Να σημειωθεί δε ότι ο Αθως Δανέλλης με τον Αθηναϊκό Θίασο Σκιών του ταξιδεύει μικρούς και μεγάλους στον μαγικό κόσμο του Καραγκιόζη, από την Κυριακή 20 Νοεμβρίου και κάθε Κυριακή στις 12.30 μ.μ., στο θέατρο Μπέλλος στην Πλάκα. Η 74′ ταινία ανοίγει στις αίθουσες Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου.
Η επιθυμία για τη δημιουργία μιας ελληνικής κινηματογραφικής ταινίας κινουμένων σχεδίων με προδιαγραφές 3D, οικείες στα παιδιά όλου του κόσμου, γεννήθηκε εδώ και αρκετά χρόνια, ενώ το σχέδιο άρχισε να κυοφορείται στην πράξη το 2018. «Επί έξι και πλέον μήνες αναζητούσαμε τον πρωταγωνιστή μας και το 2019 καταλήξαμε στον Καραγκιόζη» αναφέρει η Αναστασία Μάνου. «Αυτόν, τον απόλυτο εκφραστή της ελληνικής λαογραφίας, που επί σχεδόν δύο αιώνες είναι το σύμβολο του διαχρονικού Ελληνα».
Η επιλογή του Γραμματικού
Η ιδέα για τον Καραγκιόζη κινούμενο σχέδιο ακούγεται (και είναι) θαυμάσια, πώς όμως επιλέγεις ποια ιστορία του θα πεις μέσα από τον τεράστιο πλούτο των περιπετειών του που έχουν ειπωθεί κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ετών; «Από τις δεκάδες ιστορίες του που θα μπορούσαν να γίνουν σενάρια, αποφασίσαμε να επιλέξουμε τον «Καραγκιόζη Γραμματικό» θεωρώντας ότι μπορούσε να λειτουργήσει καλύτερα διαχρονικά» είπε η Αν. Μάνου. «Ανθρωποι από διαφορετικούς τόπους έχουν ανάγκη να επικοινωνήσουν και η ανάγκη αυτή συναντά την καθημερινή αναζήτηση μεροκάματου από τον πολυμήχανο Καραγκιόζη που παίρνει τη δουλειά». Για την παραγωγό, ένα κοκτέιλ από χυμώδεις χαρακτήρες, από έξυπνους διαλόγους, από ντοπιολαλιές, από ατάκες με χιούμορ, αλλά και από ελληνική μουσική και χορογραφία, μπορεί «να δώσει στον καθένα τη δική του θέση στο καραγκιοζοσύμπαν. Και πίσω από την περιπέτεια, όπως σε κάθε ιστορία του Καραγκιόζη, ένα μήνυμα: Η παιδεία, το μάθε παιδί μου γράμματα, που το ακούμε ψιθυριστά με το τραγούδι στο τέλος «Σ’ το ‘πα και σ’ το ξαναλέω μη μου γράφεις γράμματα γιατί γράμματα δεν ξέρω και με πιάνουν κλάματα»».
Ολα δε τα παραπάνω έγιναν κάτω από την επιστημονική εποπτεία ειδικής ερευνητικής ομάδας που με μεράκι συνέλεξε όλες τις αναφορές για το περιβάλλον του Καραγκιόζη, που από πλευράς αρχιτεκτονικής εντοπίζεται κάπου στην ηπειρώτικη ύπαιθρο του 19ου με 20ό αιώνα. «Τα σπίτια, οι πέτρες, τα γεφύρια, η χλωρίδα, όλα κομμάτια της ηπειρώτικης γης, τιμή στον τόπο που για πρώτη φορά εμφανίστηκαν οι καραγκιοζοπαίχτες πριν από 200 χρόνια» είπε η Αν. Μάνου. Ωστόσο η δεύτερη μεγάλη πρόκληση ήταν αυτή καθαυτή η εμψύχωση του Καραγκιόζη και των συντρόφων του, τα μορφολογικά χαρακτηριστικά που επρόκειτο να τους αποδοθούν, το μεγάλο τόλμημα που η παραγωγή αντιμετώπισε με πλοηγό τον Αθω Δανέλλη. «Οι αναφορές ήρθαν από τις φιγούρες του Καραγκιόζη και των βασικών ηρώων τα τελευταία 100 χρόνια και από εκεί γεννήθηκαν οι animated χαρακτήρες. Τότε είναι που ανοίγει ο μπερντές και αποκαλύπτεται το σύμπαν των ηρώων μας» ανέφερε η παραγωγός.
Εκπαίδευση νέου προσωπικού
Καθώς δεν μπορούσαν να βρεθούν στην ελληνική αγορά «άνθρωποι που να έχουν επαγγελματική εμπειρία σε αντίστοιχα projects μεγάλου μήκους ταινίας animation και τρισδιάστατης, η παραγωγή απευθύνθηκε στο εξωτερικό» είπε η κυρία Μάνου. Με στόχο να είναι στην Αθήνα ο πυρήνας της δημιουργίας και μέρη της δουλειάς στο εξωτερικό συζήτησαν με ειδικούς για διάφορους τομείς στη Ρώμη, στο Λονδίνο ή στο Κίεβο. «Ομως αυτή η ιδέα τελικά δεν ευδοκίμησε διότι ο Καραγκιόζης, πέρα από το τεχνικό κομμάτι, έχει πολλές ιδιαιτερότητες σε αυτό που θέλαμε να δώσουμε. Υπήρξε μεν ανταπόκριση από το εξωτερικό αλλά όχι η δυνατότητα να γίνει κάτι στην πράξη, διότι πολύ απλά οι ξένοι δεν έχουν τις προσλαμβάνουσες που μπορούν να έχουν οι Ελληνες σε ό,τι αφορά τον Καραγκιόζη. Εφόσον δεν υπήρχε η δυνατότητα να λειτουργούμε όλοι ως ομάδα στον ίδιο χώρο, ακόμα και ο καλύτερος επαγγελματίας υπήρχε κίνδυνος να μην μπορεί να κατανοήσει το θέμα, οπότε ο Καραγκοιόζης να χάσει την ταυτότητά του, κάτι που σε καμία περίπτωση δεν θέλαμε».
Η λύση που τελικά βρέθηκε έχει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον και κατά κάποιον τρόπο αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και σε άλλους τομείς: «Αποφασίσαμε να εκπαιδεύσουμε στο θέμα του Καραγκιόζη νέους ανθρώπους στην Ελλάδα που έχουν εμπειρία στο animation έστω και χωρίς ακόμα να έχουν κάνει τα χιλιόμετρα που χρειάζονται στον επαγγελματικό στίβο» είπε η παραγωγός.
Προσπάθειες για το εξωτερικό
Ενα ερώτημα είναι αν σε αυτή την animation μορφή ο Καραγκιόζης μπορεί να διασχίσει τα σύνορα της Ελλάδας και να προβληθεί στο εξωτερικό. Hδη έχουν γίνει κινήσεις παρουσίασης της ταινίας σε διάφορες χώρες και σύμφωνα με την Αν. Μάνου η ανταπόκριση είναι άκρως ενθαρρυντική. «Στην προβολή του Βερολίνου, οι μισοί που την είδαν είχαν μια επαφή με το θέμα. Οι υπόλοιποι όμως, που δεν είχαν, είδαμε ότι αποκόμισαν διαφορετικά πράγματα. Κάποιος, για παράδειγμα, εξέλαβε την καμπούρα ως αναπηρία και βρήκε πολύ όμορφο που ένας ανάπηρος είναι πρωταγωνιστής κινουμένων σχεδίων. Το σίγουρο πάντως είναι ότι όπου υπάρχει ελληνική διασπορά ο Καραγκιόζης μπορεί να βρει έναν χώρο για να επικοινωνήσει».
