Η μεγάλη αναδρομική έκθεση του Μόραλη στο Μουσείο Μπενάκη
Από τα μέσα Σεπτεμβρίου που ξεκίνησε η αναδρομική του Γιάννη Μόραλη στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, 35.000 επισκέπτες έσπευσαν να δουν τη μεγάλη, κυριολεκτικά και μεταφορικά, έκθεση, γεγονός που οδήγησε τελικά και στην παράτασή της μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου. Λίγος ακόμα χρόνος δηλαδή για να δει κανείς μέσα από περίπου 300 έργα αυτή την τόσο εύστοχη σύνοψη του έργου και της ζωής του, ενορχηστρωμένη με ακρίβεια και ευαισθησία από τον επιμελητή της και βαθύ γνώστη του έργου του, Νίκο Παΐσιο. Παράλληλα, η έκθεση αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα για το τι μπορεί να επιτευχθεί όταν συνεργάζονται τα μεγάλα πολιτιστικά ιδρύματα της πόλης, εν προκειμένω το Μουσείο Μπενάκη, το ΜΙΕΤ, η Εθνική Πινακοθήκη αλλά και η Γκαλερί Ζουμπουλάκη.
Οι βραχονησίδες της Χριστίνας Δημητριάδη και ο λόφος του Νίκου Παπαδόπουλου
Το πρόγραμμα εκθέσεων της Πινακοθήκης και των Μουσείων του ΟΠΑΝΔΑ με καλλιτεχνικό διευθυντή και επιμελητή τον Ντένη Ζαχαρόπουλο διαρθρώνεται συστηματικά αλλά και αθόρυβα από μικρές σε κλίμακα εκθέσεις που αποτελούν εν δυνάμει μεγάλα εικαστικά γεγονότα της πόλης. Οπως συμβαίνει με την έκθεση «Island hoping/Ατοποι Τόποι» στο Πάρκο Ελευθερίας του Δήμου Αθηναίων (ως τις 3.2.2019) όπου η Χριστίνα Δημητριάδη παρουσιάζει μια σειρά φωτογραφιών με τα παραγνωρισμένα τοπία των βραχονησίδων οι οποίες χάρη στους γεωλογικούς σχηματισμούς αλλά και τη ματιά της εικαστικού μοιάζουν με γλυπτά που επιπλέουν. Στο ΜΙΕΤ, από την άλλη, ο Νίκος Παπαδόπουλος παρουσίασε ένα βιβλίο καλλιτέχνη (artist’s book) σκέτο κομψοτέχνημα, καθώς και αρχειακό υλικό, σχέδια και εγκαταστάσεις με τις αλλαγές του τοπίου στον λόφο του Φιλοπάππου ή την «Πόλη των Βράχων», όπως ονομαζόταν παλαιότερα, και έφερε τον προσωπικό του «κήπο», την αγαπημένη θεματική στο έργο του, μέσα στο Μέγαρο Εϋνάρδου.
Ο θάνατος του Αγγελου Δεληβορριά
Ηταν μία από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη, απώλεια στον χώρο του πολιτισμού για τη χρονιά που μας πέρασε. Ο επί 41 συναπτά έτη χαρισματικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, ο ενθουσιώδης επιστήμονας και αεικίνητος άνθρωπος που ανέδειξε τις συλλογές του και το μετέτρεψε σε έναν πολυδιάστατο οργανισμό με υψηλή θέση στη διεθνή κλίμακα του πολιτισμού, άφησε την τελευταία του πνοή τον περασμένο Απρίλιο έπειτα από πνευμονικά προβλήματα που αντιμετώπισε στα 81 του χρόνια. Εκτός από επιτυχημένος αλλά και ο μακροβιότερος διευθυντής μουσείου όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, υπήρξε και σπουδαίος αρχαιολόγος, καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το μεγαλύτερο όμως επίτευγμά του πέρα από τα πνευματικά του επιτεύγματα ήταν το γεγονός ότι ήταν ιδιαίτερα αγαπητός σε όσους τον γνώρισαν και τον έζησαν.
Η επιστροφή της Μπιενάλε
της Αθήνας «Αντί-»
Μας είχε λείψει η καλώς εννοούμενη εξωστρέφειά της, όμως η Μπιενάλε της Αθήνας επανέκαμψε στην έκτη διοργάνωσή της με ένα στιβαρό και απτό εκθεσιακό πρόγραμμα με έργα από περισσότερους από 100 καλλιτέχνες (και πόρους για να τα υλοποιήσει) σε επιμέλεια Poka-Yio, Κωστή Σταφυλάκη και Στέφανι Χέσλερ. Το βασικότερο είναι ότι μας θύμισε τι ωραίο που είναι να ενεργοποιούνται αδρανείς χώροι, όπως το κτίριο του ΟΤΕ στην πλατεία Παλαιάς Βουλής, γνωστό και ως ΤΤΤ (Ταχυδρομείων, Τηλεγραφημάτων και Τηλεφωνίας), ή το Esperia Palace, που θα όφειλαν να είναι ενεργοποιημένοι και ζωντανοί χωρίς να γίνεται η νεκρανάστασή τους μόνο για χάρη της τέχνης.
Μπέικον και Φρόιντ στην Tate
Η ζωγραφική ποτέ δεν πρόκειται να πεθάνει, ιδίως όταν οι μεγάλοι εκπρόσωποί της αποδεικνύουν πόσο μαγικό είναι το αρχαίο αυτό μέσο. Πώς να μην έχει μεγάλη επιτυχία η έκθεση «All too human: Bacon, Freud and a century of painting life» στην Tate Britain του Λονδίνου με έργα των Λούσιεν Φρόιντ και Φράνσις Μπέικον, των σπουδαιότερων δηλαδή εκπροσώπων του είδους για τον 20ό αιώνα στη Βρετανία και όχι μόνο; Ιδίως όταν μαζί με το έργο τους παρουσιάζεται και δουλειά καλλιτεχνών συνοδοιπόρων τους, όπως ο Φρανκ Αουερμπαχ ή η Πάουλα Ρέγκο.
Η 1η Μπιενάλε της Ρίγας σε επιμέλεια Κατερίνας Γρέγου
Μπορεί η Λετονία να πέφτει λίγο μακριά και επιπλέον να μην αποτελεί ένα διεθνές hub τεχνών (για την ώρα), όμως η 1η Μπιενάλε της Ρίγας που διοργανώθηκε τον περασμένο Ιούνιο μας αφορά ιδιαίτερα. Και αυτό γιατί την επιμελήθηκε η γνωστή επιμελήτρια Κατερίνα Γρέγου, με αποτέλεσμα να τη μετατρέψει σε μια απολαυστική εμπειρία για τον επισκέπτη της. Αφενός. Γιατί αφετέρου έδωσε την ευκαιρία στον Νίκο Ναυρίδη να δημιουργήσει ένα συγκλονιστικό έργο, το «Ολα από παλιά. Τίποτα άλλο ποτέ», κοινώς μια βιβλιοθήκη «γυρισμένη από μέσα προς τα έξω» με τις σελίδες των βιβλίων ανοιγμένες σαν βεντάλια στον χώρο, ένα αμφίσημο σχόλιο για τον παροπλισμό της αναλογικής γνώσης σε έναν ψηφιακό κόσμο.
Ενα μνημείο και ένα μουσείο
για τα θύματα του λιντσαρίσματος στην Αμερική
Σε μια εποχή όπου το φυλετικό μίσος αναζωπυρώνεται απ’ άκρη σε άκρη της Γης, στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα εγκαινιάστηκε το Εθνικό Μνημείο για την Ειρήνη και τη Δικαιοσύνη αφιερωμένο στους μαύρους σκλάβους που λιντσαρίστηκαν στη χώρα. Δημιουργήθηκε από τους αρχιτέκτονες MASS Design Group στα πρότυπα του Μνημείου του Ολοκαυτώματος στο Βερολίνο και του Μουσείου του Απαρτχάιντ στο Γιοχάνεσμπουργκ και μαζί με το παρακείμενο Μουσείο Κληρονομιάς οπτικοποιεί στην ουσία το επιχείρημα ότι η δουλεία δεν έχει τελειώσει, αλλά απλώς εξελίχθηκε και εκφράζεται με τις μαζικές (σχεδόν) φυλακίσεις Αφροαμερικακών στην Αμερική σήμερα.
