Τίτλος της νέας δουλειάς των bijoux de kant – τι πιο ταιριαστό για την εποχή που διάγουμε; – «Σάμερταϊμ». Θέμα της – τι πιο επίκαιρο; – η κλιματική αλλαγή. Με την ομάδα, όπως μας επισημαίνει και ο Γιάννης Σκουρλέτης ο οποίος είχε την ιδέα της παράστασης και υπογράφει τη σκηνοθεσία, να «επιλέγει τον ποιητικό λόγο για να αφυπνίσει όλα αυτά που οι αισθήσεις του σώματος έχουν αντιληφθεί από καιρό ενώ το μυαλό αργεί». Το έργο θα κάνει πρεμιέρα στον αρχαιολογικό χώρο του Ναού του Απόλλωνα, στη Μητρόπολη Καρδίτσας, στις 18 και 19 Αυγούστου, στο πλαίσιο του προγράμματος του ΥΠΠΟ «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός». Τον Οκτώβριο, θα παρουσιαστεί σε θέατρο της Αθήνας.
Καλλιρρόη Μυριαγκού και Γιάννης Τσουμαράκης σε σκηνή από την παράσταση «Σάμερταϊμ».
Είναι, αν δεν απατώμαι, η τρίτη χρονιά που συμμετέχετε με τους bijoux de kant στο «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός»;
«Προηγήθηκαν ο «Αχιλλεύς» του Αθανάσιου Χριστόπουλου και το «Μαύρο ταξίδι», βασισμένο σε αληθινή μαρτυρία ενός νεαρού Ελληνα που στρατολογήθηκε για να συμμετάσχει στην Μικρασιατική Εκστρατεία».
Ποια είναι η μέχρι σήμερα εμπειρία σας από έναν θεσμό όπως αυτός;
«Το «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» απαντά με κάπως ποιητικό, θα έλεγα, τρόπο στο ερώτημα περί της χρησιμότητας τέτοιων θεσμών. Οι οποίοι νομίζω ότι είναι λίγο παρεξηγημένοι. Τι νόημα έχει τώρα να πας παίξεις στον αρχαϊκό ναό του Απόλλωνα, στη Μητρόπολη, στα Λιανοκόκκαλα Καρδίτσας; Εχει καμία σημασία; Και ποιος θα έρθει να σε δει; Ομως, ο κόσμος έρχεται. Και έχουν πράγματι μια σημασία αυτού του είδους οι εκδηλώσεις. Γιατί κάτι γίνεται, κάτι αφήνει πίσω του όλο αυτό. Αφήνει αποτύπωμα και σε εκείνους που πήγαν εκεί για να στήσουν μια παράσταση, και σε εκείνους που πήγαν για να την παρακολουθήσουν. Την πρώτη χρονιά του «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» που γιορτάζονταν τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση είχαμε πάει για να παρουσιάσουμε τον «Αχιλλέα» του Αθανάσιου Χριστόπουλου στην αρχαία Γιτάνη, στα Γίτανα, σε ένα αρχαίο θεατράκι πάνω από την Ηγουμενίτσα, στα σύνορα με την Αλβανία, που το γνωρίζουν ελάχιστοι. Πέσαμε στην τρομερή περίοδο με τις φωτιές και η παράσταση δεν έγινε – παρουσιάστηκε αργότερα στο Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας και στο «Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας» στην Αθήνα. Ομως ακόμα και το ότι φτάσαμε σε εκείνο το θεατράκι, ήταν κάτι! Ηταν μια εμπειρία, μια εγγραφή από αυτές που σε διαμορφώνουν. Οπότε ναι, είναι γοητευτικό που και τώρα, μέσα στο κατακαλόκαιρο, μέσα στη ζέστη, θα πάμε στον κάμπο της Καρδίτσας, για να ζωντανέψουμε με τις παρουσίες μας αυτά τα μάρμαρα».
Τα ξερά χόρτα, η ζέστη του Αυγούστου, τα αρχαία μάρμαρα που πυρώνουν στον ήλιο. Το ελληνικό καλοκαίρι σας στήνει το ιδανικό σκηνικό…
«Πράγματι, είναι ένα πολύ ελληνικό σκηνικό, ταιριαστό σε ένα έργο διαποτισμένο από τον ελληνικό χώρο. Μόνο που όλο αυτό θέλω να το κοιτάξω λίγο πιο λοξά, με έναν άλλον τρόπο, προσπαθώ να το σχολιάσω όχι αποκλειστικά και μόνο ως εθνικό αφήγημα. Επιθυμώ μέσα από την ιστορία μας να αναρωτηθώ, να μάθω τι συμβαίνει γύρω μου και εντός μου, τι συμβαίνει σε αυτή τη χώρα, ποιες είναι οι εγγραφές και ποιες είναι οι ταυτότητές μας, ξεκινώντας από το προσωπικό και φτάνοντας στο συλλογικό».
«Μέσα στο αρχαίο θέατρο, οι καυτές πέτρες και το στεγνό χώμα θυμίζουν διαρκώς στους ήρωές μας πως δεν μπορούν πια ούτε να καθίσουν στη γη»
Οπότε, τι είναι το «Σάμερταϊμ»; Πώς προέκυψε;
«Κατ’ αρχάς είναι ένα ολοκαίνουριο έργο. Εφέτος η θεαματική του «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» αφορά την κλιματική αλλαγή. Αρκετά απαιτητικό θέμα, δύσκολο να το προσεγγίσεις με έναν ας πούμε πρωτότυπο τρόπο. Γιατί ο δικός μου τρόπος προσέγγισης δεν μπορεί να είναι ο επιστημονικός. Είναι λοιπόν ο ποιητικός. Τον χειμώνα που είχα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη για έναν Γκολντόνι στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος συζήτησα μια ιδέα με τον φίλο μου, τον συγγραφέα Ακη Δήμου με τον οποίο συνεργάζομαι πολύ. Του άρεσε και αρχίσαμε να χτίζουμε μαζί το έργο. Ενα έργο που μιλάει για την κλιματική αλλαγή με έναν πολύ προσωπικό τρόπο».
Ποια είναι λοιπόν η ιστορία που θα παρακολουθήσει το κοινό στα Γίτανα;
«Ενα καλοκαίρι που δεν περνάει με τίποτα, ένα γαϊδουροκαλόκαιρο, σε έναν αρχαιολογικό χώρο, νεαρός ξεναγός συναντά μια γυναίκα. Μέσα από τη γνωριμία τους αρχίζουν να ξετυλίγονται οι προσωπικές ιστορίες τους. Βλέπουμε ένα νέο παιδί που περιμένει να ξεναγήσει τις γερμανίδες τουρίστριες, το οποίο όμως μέσα στην ποιητική διάσταση της παράστασης, θα μπορούσε να είναι ο Διόνυσος. Και η γυναίκα που είναι παραγωγός σε ραδιοφωνικό σταθμό, θα μπορούσε στην προηγούμενη ζωή της, πάντα με ποιητική διάθεση, να ήταν η Μυρρίνη από τη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να συναντηθούν είτε μέσα από τον μονόλογο του Διόνυσου στις «Βάκχες» του Ευριπίδη είτε από τα «Τόσα καλοκαίρια» του Δάκη, στον τόπο της αιώνιας ζέστης, των αιώνιων, ατελείωτων καλοκαιριών».
Τελικά η κλιματική αλλαγή γίνεται η αφορμή για μια ιστορία που διαπερνά τους αιώνες…
«Ακριβώς αυτό. Και το αρχαίο θέατρο – τέτοιοι χώροι είναι σημαντικά τοπόσημα – δίνει νόημα στη δουλειά μας! Είναι πολύ δύσκολο να κάνεις επεμβάσεις σε τοποθεσίες που ενεργειακά φέρουν κάτι τόσο δυνατό. Πηγαίνεις για να τις αναδείξεις, όχι για να τις κρύψεις. Για να τις φωτίσεις. Γι’ αυτό και οι παραστάσεις που παρουσιάζω σε τέτοια θέατρα επιδιώκω να παίζονται το σούρουπο, μια ώρα που δεν έχουμε την ανάγκη επιπλέον φωτισμού. Θέλω το έργο να εντάσσεται στον χώρο με τρόπο σχεδόν φυσικό. Ετσι και τώρα, στο «Σάμερταϊμ» και στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, μέσα στο αρχαίο θέατρο, οι καυτές πέτρες και το στεγνό χώμα θυμίζουν διαρκώς στους ήρωές μας πως δεν μπορούν πια ούτε να καθίσουν στη γη. Και εκείνοι, όταν αρχίζουν να υποψιάζονται πως οι προσδοκίες για δροσιά και βροχή πιθανώς να μην εκπληρωθούν, ξεκινούν τα πρώτα βήματα της συνειδητοποίησης…».
Παράσταση «Σάμερταϊμ». Στον αρχαιολογικό χώρο του Ναού του Απόλλωνα, στη Μητρόπολη Καρδίτσας, στις 18 και 19 Αυγούστου. Με την Καλλιρρόη Μυριαγκού και τον Γιάννη Τσουμαράκη.
