Adamo: Ημουν ένας σαλτιμπάγκος αφιερωμένος στο κοινό του

Σικελός μετανάστης στο Βέλγιο, με πατέρα εργάτη στα ορυχεία. Κι όμως, ο Adamo άλλαξε την πορεία της ζωής του με τη μουσική και τα τραγούδια του. Μέχρι σήμερα έχει πουλήσει πάνω από 100 εκατομμύρια δίσκους. Την 1η Νοεμβρίου θα γίνει 75 χρόνων. Μιλώντας στο «Βήμα» πιάνει το νήμα της ζωής και της καριέρας του.

«Εχω έναν ιδιαίτερο σύνδεσμο με την Ελλάδα. Από νωρίς με έμαθαν ότι οι ρίζες μου είναι κορινθιακές. Γεννήθηκα στη Σικελία, στο Κομίζο (Comiso), μια περιοχή που εκπολίτισαν οι Αρχαίοι Κορίνθιοι. Εχω μια υποσυνείδητη έλξη για την Ελλάδα και ανέκαθεν, όπου εμφανίζομαι, είτε είναι στην Ευρώπη είτε στην Αμερική, είναι οι Ελληνες που πρώτοι αγοράζουν εισιτήρια και έρχονται στις συναυλίες μου. Η πρώτη τιμή που μου έγινε άλλωστε ήταν το 1965, με τον Ηλιο της Ελλάδας, στο Βέλγιο. Με αγγίζει αυτή η πίστη –την έχω στην καρδιά μου.

Για να είμαι ειλικρινής, δεν είχα ποτέ ονειρευτεί να γίνω τραγουδιστής. Το όνειρό μου ήταν να γίνω ποδοσφαιριστής, λάτρευα το ποδόσφαιρο. Επαιξα ως τα δεκαεννέα μου σε ομάδα του Βελγίου και πίστευα ότι θα τα καταφέρω. Αλλά έγινα τραγουδιστής, και αυτό το οφείλω κυρίως στον πατέρα μου.

Η μουσική ήταν παρούσα στη ζωή μου. Ως Ιταλοί, Σικελοί, μετανάστες στο Βέλγιο, η μουσική ήταν ο σύνδεσμος με την πατρίδα. Κάθε βράδυ μετά τις οκτώ ακούγαμε μουσική από τη RAI. Μεγάλωσα με ναπολιτάνικη μουσική. Νομίζω ότι η μουσική είναι μέσα μου, σαν την ανάσα μου και τον αέρα που αναπνέω.

Οταν ήμουν δεκατεσσάρων, ο παππούς μου μού χάρισε μια κιθάρα. Δεν κατάλαβα ποτέ το γιατί. Το έμαθα πριν από τρία-τέσσερα χρόνια, όταν μία από τις θείες μου μού εκμυστηρεύθηκε ότι η μητέρα μου είχε γράψει στον παππού μου πως με είδε μπροστά στον καθρέφτη με μια βούρτσα, να μιμούμαι τον Ελβις Πρίσλεϊ. Ετσι έφτασε η κιθάρα στα χέρια μου. Πήρα λίγα μαθήματα –δεν είχαμε λεφτά για περισσότερα –και λόγω της αγάπης που είχα για την ποίηση μελοποίησα τα πρώτα δικά μου ποιήματα και τα τραγούδησα στους συμμαθητές μου. Ηταν εκείνοι που με έσπρωξαν να συμμετάσχω σε έναν τοπικό μουσικό διαγωνισμό. Πέρασα και τελικά πήρα το πρώτο βραβείο.

Καθώς ο διαγωνισμός μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο, με άκουσε ένας παραγωγός και ήρθε και με βρήκε. Μου πρότεινε τον πρώτο μου δίσκο… Εκανα τέσσερις μικρούς δίσκους χωρίς επιτυχία και σκεφτόμουν να επιστρέψω στις σπουδές μου και να εγκαταλείψω τη μουσική.

Τότε ήταν που ήρθε ο πατέρας μου και μου είπε: «Τώρα ξέρω ότι εσύ πρέπει να τραγουδάς». Xτύπησε πόρτες, μέχρι να πετύχει την καλή. Και έτσι ηχογράφησα τον πέμπτο μου δίσκο, το 1963, το single «Sans toi, mamie». Ηταν η πρώτη μου επιτυχία –ήταν για έξι μήνες στην κορυφή στο Βέλγιο. Από εκεί το τραγούδι πήγε στην Ιαπωνία, πέτυχε κι όλα πήραν τον δρόμο τους.

Στο Παρίσι εγκαταστάθηκα αργότερα, για δέκα χρόνια, αλλά τελικά το 1984 επέστρεψα στο Βέλγιο, εδώ είναι το σπίτι μου. Είναι πολύ δύσκολο να διατηρήσεις μια καριέρα επί δεκαετίες. Κατατρύχεσαι από την καθημερινή αγωνία ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να σταματήσει. Από την αρχή θεωρούσα και εξακολουθώ να θεωρώ ότι κάθε δίσκος, κάθε τραγούδι μπορεί να είναι το τελευταίο. Προσπαθούσα να ανανεώνομαι και να κάνω κάθε φορά το καλύτερο. Αλλά πάντα μπορείς να πέσεις έξω, να κάνεις λάθος. Αλλά, δόξα τω Θεώ, κράτησα μέσα στα χρόνια ένα μεγάλο μέρος του κοινού κοντά μου, πιστό.

Στην αρχή πρέπει να έχεις λίγο ταλέντο, πολλή τύχη και μετά, όταν έρθει η επιτυχία, πρέπει να σταθείς αντάξιός της. Πενήντα πέντε χρόνια αυτό προσπαθώ…

Δεν έχω ηχογραφήσει ούτε ένα τραγούδι που να μην είναι δικό μου. Είχα την τύχη να τα γράφω όλα μόνος μου. Οπως είχα την τύχη να γίνω γνωστός στη Γαλλία, δύο χρόνια μετά την πρώτη μου επιτυχία στο Βέλγιο. Δεν έψαξα ποτέ για τραγούδια, είχα πάντα ρεζέρβες. Η δυσκολία μου ήταν στην επιλογή. Δεν υπάρχει συνταγή ούτε βεβαιότητα. Αφηνόμουν στη διάθεση της στιγμής.

Εγραψα το «Ινσαλά» σε μια επίσκεψή μου στην Ιερουσαλήμ. Είμαι καθολικός. Βρέθηκα εκεί με έναν ξεναγό που μου μίλησε για όλους τους άγιους τόπους. Ηταν πολύ έντονο το συναίσθημά μου, και γυρίζοντας στο ξενοδοχείο έγραψα τους στίχους. Τρεις ημέρες μετά, παρέα με την κιθάρα μου, στα ερείπια του παλατιού του βασιλιά Σολομώντα έγραψα, αυθόρμητα, τη μουσική. Ποτέ όμως δεν ένιωσα ότι αυτό το τραγούδι θα άλλαζε την πορεία μου. Γράφτηκε στα τέλη Οκτωβρίου του 1966 και το πρωτοτραγούδησα στο Παρίσι, στο Οlympia, στο τέλος του ίδιου χρόνου. Ο Πόλεμος των Εξι Ημερών έγινε λίγους μήνες μετά (σ.σ.: Ιούνιος 1967) και άθελά μου το τραγούδι απέκτησε έναν πολιτικό συνειρμό. Παράλληλα το τραγούδι μου προκάλεσε προβλήματα με κάποιες αραβικές χώρες, μια που επί χρόνια μού είχαν απαγορεύσει να τραγουδώ στην Τυνησία και στην Αίγυπτο –ευτυχώς αυτό άλλαξε. Οχι όμως και στον Λίβανο. Για μένα το «Ινσαλά» ήταν ένα σύμβολο ειρήνης που παρεξηγήθηκε. Προσφάτως άλλαξα τους στίχους στο τέλος, για να εκφράσω και τις δύο πλευρές του δράματος.

Δεν ήμουν ικανός να ισορροπήσω ανάμεσα στην προσωπική μου ζωή και στην καριέρα μου. Ηταν τόσο συναρπαστικό για μένα να με καλούν στην Ιαπωνία, στην Αμερική, στη Νότια Αμερική που δεν μπορούσα να αρνηθώ. Ημουν απών από την οικογένειά μου για μεγάλα διαστήματα, και ίσως αυτό είναι το μοναδικό για το οποίο έχω μετανιώσει. Δεν τα είδα τα παιδιά μου να μεγαλώνουν, έχασα πολλά. Αλλά δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Και τα παιδιά μου ξέρουν πια ότι δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Και ότι ο πατέρας τους είναι ένας σαλτιμπάγκος, αφιερωμένος στο κοινό του. Αλλωστε δύο από τα τρία παιδιά μου μπήκαν κι αυτά στη μουσική. Ο πρωτότοκος, που είναι πιλότος, ασχολείται κι αυτός με τη μουσική.

Φοβάμαι πιο πολύ για το μέλλον του κόσμου παρά για το δικό μου. Κι αν σήμερα χαθώ, την έζησα τη ζωή μου, με τόσες χαρές, τόσα προνόμια. Αλλά ο κόσμος; Ο άνθρωπος πάτησε το πόδι του στη Σελήνη, αλλά δεν διάλεξε τις σωστές προτεραιότητες για τη Γη.

Ναι, έχω ένα τραγούδι που ξεχωρίζω, το «Tombe la neige». Ηταν το αγαπημένο των γονιών μου και είναι το γούρι μου –μου άνοιξε πόρτες που δεν περίμενα.

Ανυπομονώ να έρθω στο Ηρώδειο και να τραγουδήσω με τον σπουδαίο Βασίλη Λέκκα, που γνώρισα στο Βέλγιο. Πιστεύω ότι θα κάνουμε ένα ωραίο ντουέτο και θα τιμήσουμε τον Μάνο Χατζιδάκι. Κι εγώ, φυσικά, θα πω και τα δικά μου τραγούδια που αγαπάει και περιμένει ο κόσμος. A bientot».

Ηρώδειο, Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου, στις 21.00. Τα έσοδα θα διατεθούν για την ανέγερση του νέου αρχαιολογικού μουσείου της Δήλου – International Foundation for Greece.