Ζώντας στην κλασική Αθήνα

Πώς ήταν η ζωή στην κλασική Αθήνα; Υπάρχουν πλήθος πηγές από αρχαία κείμενα και εκτενέστατη διεθνής βιβλιογραφία που τα αξιοποίησαν στο βιβλίο τους Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Αθήνα (εκδ. Ενάλιος) δύο κατ’ εξοχήν αρμόδιοι μελετητές της εποχής, με πλούσιο επιστημονικό έργο στη χώρα μας και στο εξωτερικό: οι καθηγητές Εμμανουήλ-Μάριος Οικονόμου και Νικόλαος Κ. Κυριαζής. Ο δεύτερος μάλιστα έχει εκδώσει και εννέα ιστορικά μυθιστορήματα εμπνευσμένα από τον αρχαίο κόσμο, ακολουθώντας, εικάζω, το παράδειγμα ενός μείζονος συγγραφέα ιστορικών μυθιστορημάτων: του Ρόμπερτ Γκρέιβς.

Εδώ όμως έχουμε κάτι διαφορετικό: οι συγγραφείς επιστρατεύουν τεχνικές της μυθοπλασίας προκειμένου να μας παρουσιάσουν τη ζωή στην Αθήνα του 4ου π.Χ. αιώνα, εκλαϊκευμένη μεν αλλά και επιστημονικά τεκμηριωμένη. Το βιβλίο είναι ένα παράλληλο μοντάζ χωρισμένο σε 33 σκηνές, ένα είδος «σεκάνς» του γραπτού λόγου, όπου πρωταγωνιστεί ο φανταστικός ήρωας Νικομήδης, ένα πλούσιος τραπεζίτης της εποχής. Οι συγγραφείς παρουσιάζοντάς μας τον Νικομήδη και την οικογένειά του μας δίνουν το πανόραμα της ζωής στην αρχαία Αθήνα: ποιοι ήταν οι κάτοικοί της, πώς συμπεριφέρονταν, πώς ερωτεύονταν, πώς παντρεύονταν, πώς πολεμούσαν, ποια ήταν τα έθιμά τους, πώς διεξάγονταν τότε οι εμπορικές πράξεις που καθιστούσαν το «άστυ» μια πολυεθνική πόλη. Αναλύονται επίσης και άλλοι τομείς: ο αθλητισμός, η παιδεία, η πολιτειακή και κοινωνική συγκρότηση, οι δημοκρατικοί θεσμοί και η συμμετοχή των πολιτών, οι σχέσεις ανδρών και γυναικών και πλήθος άλλοι. Ο αναγνώστης έτσι σχηματίζει μια κατά το δυνατόν πλήρη εικόνα, δεδομένου μάλιστα ότι οι συγγραφείς τον βάζουν συχνά μέσα στο κάδρο. Η αφήγηση μπορεί να μοιάζει κάποτε σχηματική, αλλά παραμένει «ζωντανή» από την αρχή ως το τέλος.