Ζώα

Στον ωραίο, διασκεδαστικό, συγκινητικό, παράδοξο αλλά και βίαιο κόσμο των κατοικιδίων – όπου ακόμη και ο θάνατος μετράει πολύ – μας οδηγεί το τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Εντευκτήριο» (Σεπτέμβριος 2019) με το μεγάλο αφιέρωμά του στα «Κατοικίδια». Μας οδηγεί βεβαίως και στον κόσμο των συγκατοίκων τους, το ίδιο παράδοξο αλλά και βιτσιόζο (με την καλή έννοια), αφού πολλοί από αυτούς κάνουν προβολή στα ζώα τους. Εξήντα πέντε συγγραφείς και μη γράφουν για κατοικίδια, με προβλέψιμο, και επομένως οικείο, αλλά και απρόβλεπτο τρόπο. Βρίσκουμε εδώ τον Μπλάκι, τον μαύρο γάτο της Μάργκαρετ Ατγουντ, αλλά και την Ασπρούλα, τη γάτα του Κωστή Παλαμά. Βρίσκουμε τη Σέρκα, τη γάτα της Ζυράννας Ζατέλη, αλλά και τις γάτες των φορτηγών πλοίων του Νίκου Καββαδία: «Οι ναυτικοί στα φορτηγά πάντα μια γάτα τρέφουν, / που τη λατρεύουν, χωρίς να ξέρουν το γιατί, / κι αυτή, σαν απ’ τη βάρδια τους σχολάνε κουρασμένοι, / περήφανη στα πόδια τους θα τρέξει να τριφτεί». Νομίζω ότι στο αφιέρωμα κυριαρχούν οι γάτες, μολονότι πολλοί είναι οι σκύλοι που πρωταγωνιστούν. Ετσι κι αλλιώς γάτες και σκύλοι αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού των κατοικιδίων, χωρίς να λείπουν οι εξαιρέσεις. Στο αφιέρωμα βρίσκουμε, για παράδειγμα, το κατοικίδιο του Γιώργου Ιωάννου, που δεν είναι άλλο από μια μαύρη κότα. «Φύλαγέ με, σε παρακαλώ, / για να σε σώζω απ’ το μαχαίρι-σώζε με. / Είσαι η Κότα μου και είμαι ο Κότος σου, / ο κύριός σου και ο πετεινός σου» της γράφει στο ποίημά του «Ωδή στην κότα μου» που είχε δημοσιευτεί στο περιοδικό «Φυλλάδιο», που έγραφε και εξέδιδε ο ίδιος.

Το αφιέρωμα του «Εντευκτηρίου» δημιουργεί ασφαλώς και δεύτερες σκέψεις. Να δούμε τα ζώα σαν υποκείμενα της ιστορίας και να μιλήσουμε γι’ αυτά. Διάβασα πρόσφατα ένα συναρπαστικό βιβλίο της ιστορικού Χίλντα Κιν με τίτλο «The Great Cat and Dog Massacre» (University of Chicago Press). Η συγγραφέας παρουσιάζει το άγνωστο επεισόδιο της θανάτωσης 400.000 σκυλιών και γατιών στην Αγγλία, τον Σεπτέμβριο του 1939, κατά την πρώτη εβδομάδα μετά την κήρυξη του Πολέμου. Οι Βρετανοί, αβέβαιοι για το μέλλον τους, έδωσαν στα ζώα τους το «δώρο του ύπνου».