Ο Μαρκ Οζέ έχει σκεφτεί τους μη τόπους (διεθνή αεροδρόμια, σουπερμάρκετ, πολυκαταστήματα, εμπορικά κέντρα) ως τόπους χωρίς παρελθόν, χωρίς ιστορικό σχέσεων και χωρίς ταυτότητα, ενώ ο Μισέλ Φουκό πιστεύει πως οι δικές του ετεροτοπίες, παραμένοντας χώροι απομονωμένοι και περίκλειστοι, μπορεί την ίδια ώρα να αναχθούν σε μια άλλη πραγματικότητα. Πολλές τέτοιες πραγματικότητες καλούνται να συστεγαστούν και να συλλειτουργήσουν στη συλλογή διηγημάτων της Ελίζας Παναγιωτάτου Αεροδρόμιο (εκδ. Αντίποδες), βιβλίο που θα προτιμούσα εξαρχής να αποσπάσω από το είδος του διηγήματος στο οποίο τύποις ανήκει. Τα πεζά της Παναγιωτάτου έχουν κάποτε την αφηγηματική έκταση και τη διάρκεια ενός διηγήματος, αλλά αποκτούν ξαφνικά το χρονικό βάθος μυθιστορήματος. Μπορεί επίσης να εγκλωβίζουν μια ελάχιστη χρονική μονάδα (μερικές ώρες ή κάποια λεπτά), αλλά και να προϋποθέτουν ένα σύνολο ζωής με πυκνές μνήμες και (γιατί όχι;) θηριώδη κενά. Δεν αποκλείεται τέλος να σχηματίζουν δίκην ιχνογραφίας τα πρόσωπά τους, προλαβαίνοντας ταυτοχρόνως να χτίσουν (ή έστω να προσχεδιάσουν) περίπλοκους χαρακτήρες. Χαρακτήρες και πρόσωπα που ίσως θα συναντηθούν και θα συμπέσουν όσο ξετυλίγεται η δράση, αλλά ενδεχομένως και δεν θα πλησιάσουν ή δεν θα αγγίξουν ποτέ ο ένας τον άλλον.
Κι όλα αυτά σε έναν κατ’ εξοχήν μη τόπο, σε ένα διεθνές και πέρα για πέρα απρόσωπο αεροδρόμιο, εν μέσω καθυστερήσεων, καθώς και επανειλημμένων ανακοινώσεων (για… έναν χαμένο γάτο), όπου πρωταγωνιστούν επιβάτες, υπάλληλοι αεροπορικών εταιρειών και μέλη του προσωπικού του αερολιμένα. Μια καθαρίστρια που αρνείται να κάνει τη δουλειά της, ένας νεαρός με καρό πουκάμισο που τελεί σε καθεστώς πανικού, μια κυρία που πρώτα πολυβολεί με ανακριτικού τύπου ερωτήσεις τον συνταξιδιώτη της και ύστερα δέχεται τη βοήθειά του για την αναζήτηση της κόρης της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι ένα παιδί που δεν καταφέρνει να συγκρατήσει δημοσίως την ανάγκη του. Και επιπλέον, γυναίκες που κοιτάζουν κάθε τόσο τα βαμμένα νύχια τους, εκφράζοντας περίτεχνες σκέψεις για την αισθητική και την ψυχολογική τους σημασία, ένας κύριος που ανακαλεί απεγνωσμένα τη γεύση από τα μακαρόνια μιας μακρινής, ευτυχισμένης εποχής ή μια stand by αεροσυνοδός που ανατρέχει στις σεξουαλικές της περιπλανήσεις. Και δεν πρόκειται μόνο για τις ιστορίες των ανθρώπων, αλλά και για όσα οι ίδιοι κοιτάζουν στα κινητά τους, για τα μέιλ και τα μηνύματά τους στο Facebook, μαζί με ανταλλαγές φωτογραφιών, με εγκυκλοπαιδικά λήμματα για εξωτικές χώρες και παράξενα ζώα που διαβάζονται στις αίθουσες πολύωρης αναμονής ή με αγγελίες εργασίας και ταινίες που έκαναν όνομα λόγω των περιπετειών των ναυαγών τους.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
