«Κάτω από τις στάχτες», όπως είναι ο τίτλος του νέου του βιβλίου που κυκλοφορεί από αύριο (εκδόσεις Πατάκη), ο Μίμης Ανδρουλάκης αναμοχλεύει τη Μεταπολίτευση, όχι εξιστορώντας απλώς τα γεγονότα, αλλά φωτίζοντάς τα μέσα από τις διεργασίες και τα παρασκήνια μιας εποχής στην οποία δεν υπήρξε απλώς «θεατής» και «οδοιπόρος», αλλά εκ των «καταλυτών» που επέδρασαν καθοριστικά σε εγχειρήματα πρωτόγνωρα, όπως: η υπέρβαση του ιστορικού χάσματος ανάμεσα στο ΚΚΕ και στο ΚΚΕ Εσωτερικού, τα «ανοίγματα» σε ευρύτερες δυνάμεις της Αριστεράς και του σοσιαλιστικού Κέντρου, η συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου το ’89, οι «περιπέτειες» της συγκυβέρνησης με τη ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η μοιραία απόφαση για την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, η οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα, η διάσπαση του ΚΚΕ το ’91 κ.λπ.
Είναι το δεύτερο βιβλίο της αυτοβιογραφίας του (το πρώτο ήταν το «Πριν σβήσουν τα φώτα»), μιας αυτοβιογραφίας ωστόσο που δεν είναι αυτοαναφορική αλλά «γράφεται στον καμβά της Ιστορίας», με «προσωπογραφίες, σκηνές, δράματα και ευτράπελα από την παράξενη επιτυχία-αποτυχία της Μεταπολίτευσης». Ο Μίμης Ανδρουλάκης, το «αγαπημένο παιδί του Χαρίλαου», όπως τον αποκαλούσαν, αποποιείται τον όρο: «Είμαι παιδί του Γρηγόρη του τσαγκάρη, της Ειρήνης της μοδίστρας, είχα ολοκληρώσει μια αυτόνομη ταυτότητα και διαδρομή πολύ πριν από τη συνεργασία με τον Χαρίλαο. Το ίδιο συνέβαινε με τα περισσότερα «παιδιά του Χαρίλαου». Μια μέρα είπα του Χαρίλαου: «Με μια έννοια κι εσύ είσαι γιος μας». Γέλασε» γράφει.
Ο «αιρετικός» Μίμης Ανδρουλάκης ήταν μια «αυτόφωτη» οντότητα μέσα στο ΚΚΕ που ξεχώρισε. Ηταν μεταξύ εκείνων που θεωρήθηκαν από την ηγεσία του κόμματος απαραίτητοι δίπλα στα παλαιά φρουρά. Ο Χαρίλαος Φλωράκης ευνόησε την ανέλιξη πολλών δοκιμασμένων στελεχών της αντιδικτατορικής γενιάς του Πολυτεχνείου επιστρατεύοντάς τα στα (γερασμένα) καθοδηγητικά επιτελεία ώστε να συμβάλουν στην ανάπτυξη του νομιμοποιημένου (το 1974 επί Κωνσταντίνου Καραμανλή) κόμματος ύστερα από 27 χρόνια βαθιάς παρανομίας και διώξεων. Σύντομα έγινε στενός συνεργάτης του ιστορικού ηγέτη του ΚΚΕ και από τους ανθρώπους που τον επηρέαζαν, ενώ έγινε «κόκκινο πανί» για όσους αμφισβητούσαν και αντιδρούσαν για τα «ανοίγματα» που επιχειρούσε στην πολιτική του κόμματος.
Ακραιφνής «μεταρρυθμιστής» που, ασχέτως της άποψης που διαμορφώθηκε για αυτόν εντός των κομματικών τειχών και απαιτούσε να ριχθεί στην «πυρά», κατόρθωσε να φέρει τα πάνω κάτω στον Περισσό και να επηρεάσει καθοριστικά τις κατευθυντήριες «γραμμές» του. Πολυμήχανος και ανατρεπτικός, στέλεχος με προωθητικές αντιλήψεις έξω από τα καθιερωμένα, προκαλούσε αναταράξεις στο εσωκομματικό «σύμπαν» και επηρέαζε τις ευρύτερες εξελίξεις.
Ο Ανδρέας, ο Τσιτσάνης και το ζεϊμπέκικο
Στις πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης τον Νοέμβριο του 1974 καταγράφηκε ο απόλυτος θρίαμβος του Κωνσταντίνου Καραμανλή και η αποτυχία της Ενωμένης Αριστεράς, ενώ το νεοσύστατο ΠαΣοΚ ήρθε τρίτο κόμμα μετά την Ενωση Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου. Το 13,6% και οι 12 έδρες που απέσπασε ο Ανδρέας Παπανδρέου θεωρείτο από τον ίδιο εξευτελιστικό. Είχε «βυθιστεί σε πραγματική ψυχοπαθολογική κατάθλιψη και ενημερώνει τους έμπιστους επιτελείς του ότι εγκαταλείπει τον πολιτικό στίβο και συνεχίζει την ακαδημαϊκή του καριέρα στον Καναδά». Ολοι έπεσαν πάνω του να του γυρίσουν τα μυαλά. Εντέλει, κατά τον θρύλο, το κατάφερε μόνο ο Βασίλης Τσιτσάνης. Ενας προσωπικός του φίλος, καλός χορευτής, ο Εκτορας, τον προέτρεψε να συμπεριλάβουν το «Χάραμα» στις εκδηλώσεις αποχαιρετισμού της Ελλάδας. Κι έτσι έγινε. «Ο παμπόνηρος Τρικαλινός, αφού παίζει δυο τρία κομμάτια για προθέρμανση, αφιερώνει «Στον Μεγάλο!» το επόμενο: «…είμαι της Γερακίνας γιος, τι κι αν μ’ ανοίγουνε πληγές…».
Ο Ανδρέας μαγνητισμένος, ελαφρά πιωμένος, σηκώνεται με τελετουργικές κινήσεις κι αφήνεται στον ρυθμό του ζεϊμπέκικου. Το μισό μαγαζί γονατιστό γύρω από το πάλκο χτυπά τα χέρια, οι άλλοι στα τραπέζια τραγουδούν. Οταν τελειώνει το τραγούδι, ο Βασίλης σηκώνεται και υποκλίνεται στον «Μεγάλο». Το μαγαζί όρθιο αποθεώνει τον Ανδρέα. «Θα μείνω, θα παλέψω, θα κερδίσω, είμαι της Γερακίνας γιος». Δεν ξανάπε κουβέντα για τον Καναδά». Το σκηνικό βεβαίως δεν ήταν εντελώς αυθόρμητο αλλά είχε προετοιμαστεί κι ο Τσιτσάνης ήταν μιλημένος: «Ο Μεγάλος είναι λιώμα, κοίτα να τον ανεβάσεις». Υπάρχει κι ένα μυστικό γύρω από τα διάσημα ζεϊμπέκικα του Ανδρέα. «Στον Καναδά, τα χρόνια της δικτατορίας, μερικοί ξύπνιοι ανδρεϊκοί συμβούλευαν τον αρχηγό του ΠΑΚ (Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα): «Για να επιστρέψεις στην Ελλάδα λαϊκός ηγέτης, πρέπει να αποτινάξεις τη ρετσινιά του Αμερικανού τεχνοκράτη ακαδημαϊκού. Το κλειδί για να ταυτιστείς με τον λαό είναι το ζεϊμπέκικο»». Ετσι επιστρατεύθηκε κάποιος Πανταζής, κρυφοκομμουνιστής, που έστηνε «μαγαζιά» στον Καναδά για να του κάνει μυστικά ταχύρρυθμα μαθήματα ζεϊμπέκικου…
Ο Καραμανλής και το «μουλάρι»
Μια αναφορά του Μίμη Ανδρουλάκη στον Κωνσταντίνο Καραμανλή σε δημόσια συζήτηση στον ΔΣΑ σχετικά με την κυοφορούμενη παραίτησή του από την πρωθυπουργία και μεταπήδησή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, όπως και έγινε το 1980, θα προκαλέσει αναστάτωση εντός και εκτός των τειχών. «Μπα, για μένα ο Καραμανλής στην αξιολόγηση και στη διαχείριση ρίσκου ακολουθεί το «βάδισμα του μουλαριού». Πατά δοκιμαστικά, επιφυλακτικά το ένα πόδι πριν σιγουρευτεί για να σηκώσει το άλλο. Μετρημένη, μην πω συντηρητική διαχείριση ρίσκου» θα πει ο κ. Ανδρουλάκης. Την επομένη το πρωί ο Χαρίλαος ήταν έξαλλος. «Ορμά στο δικό μου γραφείο, απέναντι από το δικό του, μαινόμενος, κουνώντας το φύλλο μιας δεξιάς εφημερίδας και με μάτια ξεδακρυωμένα από την οργή: «Με τι μούτρα θα ξαναντικρίσω τον Καραμανλή;». Κοιτάζω τη δεξιά εφημερίδα κι είχε τίτλο: «Μουλάρι ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως! Ιδού οι νέοι πολιτικοί μας». Ο Χαρίλαος με άναρθρες κραυγές φώναζε: «Ποιος είσαι συ που αποκαλείς μουλάρι τον πρωθυπουργό;». Εκτιμούσα ότι ο Χαρίλαος, κρατούμενος στις φυλακές σ’ όλη την πρώτη οκταετία του Καραμανλή, ποτέ δεν έκανε τον παραμικρό υπαινιγμό για το παρελθόν σε βάρος του Καραμανλή. Ποτέ δεν έκανε κάποιον προσωπικό χαρακτηρισμό. Βέβαια ο Λεωνίδας το παράκανε κι επαναλάμβανε πως επί Καραμανλή σταμάτησαν οι εκτελέσεις κι έτσι τη γλίτωσε ο Χαρίλαος κι άλλοι. Ηταν ανακριβές».
Η ερωμένη του «εθνάρχη»
Ενα πρωινό του ’77 ο κ. Ανδρουλάκης θα σοκάρει τον γενικό γραμματέα με μια απόλυτα μυστική πληροφορία: «Ο Καραμανλής, ο ασκητής κατά τον θρύλο, έχει κρύψει ερωμένη…». «Πάψε, βρε…», θα του πει εκείνος: «Είναι καλλονή. Πρώην «Μις Ελλάς», δημοσιογράφος σε περιοδικό μόδας. Αφού δεν πιστεύεις, σταματώ και κλείνω για πάντα το στόμα μου γι’ αυτό το θέμα». «Μα δεν είναι με την ανιψιά του Παναγιώτη Κανελλόπουλου;», αναρωτιέται ο Χαρίλαος. «Την Αμαλία; Εχει πάρει διαζύγιο από το ’72. Ωστόσο διατηρούσε παράλληλο δεσμό επί χρόνια με την πανέμορφη δημοσιογράφο. Το παράδοξο είναι η ομοιότητά της με την επίσης όμορφη αλλά μελαγχολική σύζυγο Αμαλία Κανελλοπούλου». «Πώς τη λένε;» τον ρωτά ο Φλωράκης. «Μαρίνα Δημητροπούλου, ρουμανικής καταγωγής. Αξιόπιστη προσωπικότητα, όχι χαζογκόμενα», του απάντησε. «Πού το ‘μαθες εσύ;», τον ρωτά με καχυποψία ο καπετάν Γιώτης. «Οταν του ανέφερα την πηγή, έμεινε μ’ ανοιχτό το στόμα. Ορκίστηκα στα κόκαλα του παππού μου Δημήτρη ότι θα το ξεχάσω». Πολλά χρόνια αργότερα, τον Απρίλη του 2001, τον παίρνει τηλέφωνο ο Χαρίλαος. Εντεκα χρόνια μετά τον επεισοδιακό χωρισμό τους, διατηρούσαν μια ανθρώπινη ελεύθερη επικοινωνία. «Είδες τον Ταχυδρόμο;», τον ρώτησε. «Οχι», απάντησε ο κ. Ανδρουλάκης. «Ε, εμφανίστηκε αυτή η «λεγάμενη» του Καραμανλή». Η Μαρίνα δήλωνε πως απέφυγαν κι οι δυο τον γάμο: «Ας μείνουμε κρυμμένοι κι ευτυχισμένοι»».
Ο Ανδρέας το σκάει από τη Βουλή…
Μετά την εκλογική ήττα της ΝΔ το ’81, τον Γεώργιο Ράλλη διαδέχθηκε ο Ευάγγελος Αβέρωφ. Η συζήτηση στη νεοσύστατη Βουλή επικέντρωνε όλο το ενδιαφέρον. Ο Ανδρέας Παπανδρέου έδειχνε να βαριέται την ώρα που στο βήμα βρισκόταν ο Αβέρωφ. Μάλιστα πριν καλά-καλά τελειώσει και ενώ ετοιμαζόταν να μιλήσει ο Χαρίλαος Φλωράκης, έφυγε από την αίθουσα της Ολομέλειας. «Είχαμε ετοιμάσει μια ομιλία-αναμέτρηση πρόσωπο με πρόσωπο με τον πρωθυπουργό. Τώρα ο Χαρίλαος ξιφουλκούσε με το φάντασμά του. Πώς και γιατί ο Ανδρέας προχώρησε σ’ αυτή την προσβολή σε μια φάση που οι σχέσεις τους ήταν εποικοδομητικές;» γράφει ο κ. Ανδρουλάκης. Ο Χαρίλαος περίμενε μάταια από στιγμή σε στιγμή να επιστρέψει ο Ανδρέας στην αίθουσα. «Τι περιμένεις από παλιό τροτσκιστή!» θα σχολιάσει αργότερα ο Καπετάν Γιώτης φανερά ενοχλημένος. Ο Παπανδρέου δεν βρισκόταν καν στη Βουλή, αλλά η θωρακισμένη λιμουζίνα του ήταν εκεί παρκαρισμένη. Από έναν κρητικό αστυνομικό μοτοσικλετιστή συνοδείας ο συγγραφέας θα μάθει ότι ο Ανδρέας είχε φύγει με άλλο αυτοκίνητο και μετά από ελιγμούς μέσω Λυκαβηττού βρέθηκε στον «Αστέρα» του Συντάγματος. Εκεί ο μάγειρας του ξενοδοχείου, που ήταν γνωστός του, θα του αποκαλύψει ότι ο Παπανδρέου ήταν στη σουίτα με γυναίκα. Επιστρέφοντας στη Βουλή θα προλάβει τον μαινόμενο Μίκη Θεοδωράκη πριν κάνει κάποια εμπρηστική δήλωση για τη φυγή του Ανδρέα, ενώ απευθυνόμενος στον Χαρίλαο θα του πει: «Ποιον Τρότσκυ ανακάτεψες, βρε Χαρίλαε; Ο Ανδρέας εδώ απέναντι γ…!».
Ο ενιαίος Συνασπισμός και οι μυστικές συναντήσεις
Ο σύνδεσμος του κ. Ανδρουλάκη με τον Λεωνίδα Κύρκο όταν ξεκίνησαν οι παρασκηνιακές διεργασίες για την ενότητα της Αριστεράς το 1986 ήταν ο Πέτρος Κουναλάκης. «Ο Λεωνίδας Κύρκος παρότρυνε τον Πέτρο να συνεχίσει να συνομιλεί μαζί μου, δηλαδή με το ΚΚΕ, ενώ δημόσια απέρριπτε τις προτάσεις του ΚΚΕ για συμπαράταξη με το σχήμα «πρώτα ανανέωση» και «μετά ενότητα»». Ο συγγραφέας επιρρίπτει στον Κύρκο ότι «κωλυσιεργούσε αδικαιολόγητα και είναι ο κύριος υπεύθυνος για τη μοιραία καθυστέρηση της ίδρυσης του Συνασπισμού», καθώς «υπήρχαν οι προϋποθέσεις να συγκροτηθεί από το φθινόπωρο του ’86 ή τις αρχές του ’87, δηλαδή δυο χρόνια πριν από την επίσημη ίδρυσή του σε λάθος στιγμή, στην κορύφωση της «Κοσκωτιάδας», που κατάπιε τους πάντες και τα πάντα». Μετά τις επαφές με τον Κουναλάκη άρχισαν το ’87 οι «διακριτικές επαφές» απευθείας με τον Κύρκο, ο οποίος τον είχε φέρει εκτός εαυτού «με το πείσμα και την καχυποψία του προς τον Χαρίλαο και το ΚΚΕ». Μυστικές συναντήσεις και διαβουλεύσεις γίνονταν και με προσωπικότητες του σοσιαλιστικού χώρου. Οπως το μυστικό δείπνο σε φιλικό σπίτι του Χαρίλαου στη Νέα Σμύρνη όπου συμμετείχαν οι Απόστολος Λάζαρης, Γεράσιμος Αρσένης, Νίκος Κωνσταντόπουλος, Ρούλα Κακλαμανάκη, Λαοκράτης Βάσσης, Γεράσιμος Νοταράς, Στάθης Γιώτας κ.ά. Στο ίδιο σπίτι που έγινε στα τέλη Μάρτη του ’88 με άκρα μυστικότητα και η πρώτη, πρόσωπο με πρόσωπο, συνάντηση των δύο, του Χαρίλαου με τον Λεωνίδα. Το εγχείρημα του Συνασπισμού δεν θα συμπεριλάβει τελικά προσωπικότητες όπως ο Λάζαρης, για τον οποίο ο Μ. Ανδρουλάκης επιθυμούσε έναν κεντρικό ρόλο, ή ο Αρσένης. Η συμφωνία που κατέληξαν ΚΚΕ και ΕΑΡ «απέκλειε εμμέσως έναν διακριτό ρόλο πασοκογενούς συναγωνιστή, όπως ο Λάζαρης και ο Αρσένης» αναφέρει.
Το ’89, η συγκυβέρνηση και ο Ράλλης
Ο Φλωράκης επισκέπτεται τον Παπανδρέου στο Γενικό Κρατικό στην κρίσιμη φάση σχηματισμού κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 18ης Ιουνίου. «Ο Ανδρέας με υπόκωφη φωνή τού λέει: «Οι δυο μας θα πάμε για κυβέρνηση τετραετίας». «Βρε μανούλα μου, Ανδρέα, άσε να βγάλουμε από τη μέση αυτή την ψαροκασέλα της κάθαρσης και αμέσως μετά – μιλώ για λίγους μήνες – συγκροτούμε Ομάδα Κοινού Προγράμματος για τη στρατηγική συνεργασία ΠαΣοΚ – ΣΥΝ. Εδώ και δεκαπέντε χρόνια σε περιμένω, μάλλιασε η γλώσσα μας να σ’ το λέμε και τώρα για λίγους μήνες θα μας πιάσει ο πόνος;». «Χαρίλαε, μόνο οι δυο μας». «Βρε Ανδρέα, θα φανεί αναξιόπιστο, θα βουίξουν ότι πάμε να τα κουκουλώσουμε. Ούτε για σένα είναι καλό»» θα του πει υπονοώντας πως «μια κυβέρνηση ευρύτερης στήριξης είναι το καλύτερο οχυρό προστασίας του». O Ανδρέας ήταν κατηγορηματικός: «Δεν συνεργάζομαι με τον Μητσοτάκη!». Δυο ημέρες πριν ο Χαρίλαος πάει στο Γενικό Κρατικό, ο Κύρκος τηλεφωνεί στον Ανδρουλάκη και συναντιούνται καθ’ οδόν αποκαλύπτοντάς του ότι πηγαίνει να βολιδοσκοπήσει τον Γεώργιο Ράλλη που βρισκόταν στο Συγκρότημα Δοξιάδη στο Πόρτο Ράφτη. Αν και ο Κύρκος ζήτησε απόλυτη εχεμύθεια, θα σπεύσει αψυχολόγητα να δημοσιοποιήσει σε συνέντευξη Τύπου, και μάλιστα την ημέρα που παραλάμβανε ο Χαρίλαος τη διερευνητική εντολή, ότι έγινε πρόταση στον πρώην πρωθυπουργό να ηγηθεί της κυβέρνησης συνεργασίας, «καίγοντάς» τη. «Μερικούς μήνες μετά, επί οικουμενικής Ζολώτα, αρχές 1990, αντάλλαξα μερικές κουβέντες στο πόδι με τον Ράλλη» αναφέρει ο κ. Ανδρουλάκης και εκείνος του αποκάλυψε: «Ο Κύρκος με ρώτησε αν θα δεχόμουν τον σχηματισμό κυβέρνησης μόνο με τη στήριξη ΠαΣοΚ και Συνασπισμού και του απάντησα όχι».
Ο «Κίτσος» στον Χαρίλαο με δυο μπουκάλια ουίσκι…
Το κουδούνι του Χαρίλαου στο σπίτι του χτυπούσε επίμονα. Στο χολ ο Χρήστος Τεγόπουλος (Κίτσος), εκδότης της «Ελευθεροτυπίας, «μπροστάρης» στην παραπομπή του Ανδρέα. «Ετσι, χωρίς ραντεβού. Ο Κίτσος είναι κάπως πιωμένος και μάλιστα σ’ ένα απόβραδο με καύσωνα. Πετά άναρθρες φράσεις διαμαρτυρίας (…) ενώ με τη φασαρία καταφθάνει ο Χαρίλαος. «Τι ‘ναι, ρε Κίτσο;» γελά ο Χαρίλαος, που το γλένταγε πάντα με τον δαιμόνιο κι άστατο εκδότη της «Ελευθεροτυπίας» και παλαιότερα της Σοβιετικής Εγκυκλοπαίδειας» και γυρνώντας προς τον Μίμη Ανδρουλάκη του λέει: «Ε ρε, και να ‘ξερες το Δραγοβίστι [Πολυθέα] στα Τρίκαλα. Εκεί σου πουλούν το ψοφογαϊδούρι για άλογο ιπποδρομίας. Πέρασα από κει με το Τμήμα». Ο Κίτσος προχωρεί μόνος του προς το γραφείο του Χαρίλαου κραδαίνοντας μια νάιλον σακούλα σουπερμάρκετ με πακέτα χαρτιών δεμένα με λαστιχάκια, λες κι είναι χαρτονομίσματα. «Η επιτυχία του στην αποκάλυψη της απατεωνιάς του Κοσκωτά τον έχει κάνει αλαζόνα και παντογνώστη». Εμειναν μόνοι τους. «Την επομένη το πρωί, περνά ο Χαρίλαος από το γραφείο μου συνοφρυωμένος: «Με ξαγρύπνησε αυτός ο διάολος. Ανω κάτω μ’ έκανε. Χτύπησε και δύο μπουκάλια ουίσκι. Ασε που δεν έβγαζα άκρη μ’ αυτά τα κωλόχαρτα των τραπεζών. Υποτίθεται ενοχοποιούν άμεσα τον Ανδρέα. Αν, λέει, δεν γίνει η παραπομπή, ώστε να κρίνει η Δικαιοσύνη, θα τα δημοσιεύσει και θα μας καταγγείλει για συνειδητή συγκάλυψη. Εφτασε να μου κουνά το δάχτυλο της ηθικής – Ποιος; Ο Κίτσος! – και τότε τον έστειλα στον αγύριστο. Λέω να ξαναδούμε το θέμα. Μίλησα με τον Γρηγόρη, τον Νίκο και τον Κώστα κι είναι σύμφωνοι… Βρε, να πάρει, πού πήγαμε και μπλέξαμε!». Για τον Μίμη Ανδρουλάκη, αν η «κυβέρνηση ευρύτερης στήριξης» ή η οικουμενική που σχηματίστηκε τον Νοέμβριο του ’89 με τη συμμετοχή και του ΠαΣοΚ είχε σχηματιστεί τον Ιούνιο, «η εξέλιξη θα ήταν διαφορετική και το μοιραίο λάθος της παραπομπής του Ανδρέα θα είχε αποφευχθεί».
«Σύντροφε Χαρίλαε, ο Ανδρέας!»
Η κεντρική φωτογραφία αυτή έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό. Διακρίνονται ο Ανδρέας Παπανδρέου με τον Χαρίλαο Φλωράκη και στη μέση ο Μίμης Ανδρουλάκης στο Προεδρικό Μέγαρο. Ηταν η πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών μετά την παραπομπή του Ανδρέα στο Ειδικό Δικαστήριο τον Ιούλιο του 1989. Ο Ανδρουλάκης σπεύδει να προϋπαντήσει τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ προκειμένου να βγάλει από τη δύσκολη θέση τον Χαρίλαο που ήταν αμήχανος. «Στερνή μας γνώση…» του λέει και ο Ανδρέας ανταποκρίνεται με ένα αυθόρμητο γέλιο. «Σύντροφε Χαρίλαε, ο Ανδρέας!» λέει ο Ανδρουλάκης και ακολουθεί μια εγκάρδια σκηνή ανάμεσά τους, δείγμα του ότι ο πάγος έχει λιώσει, με τον «δαιμόνιο» Κρητικό να ενισχύει το καλό κλίμα με μια μαντινάδα: «Δεν μαγερέβγω μπλιο κουκιά/δεν στένω μπλιο τσικάλι/εκάηκα τη μια φορά/δεν καίγομαι την άλλη». Ανδρέας και Χαρίλαος ξεσπούν σε βροντώδη γέλια, με τον ιστορικό ηγέτη του ΚΚΕ να εξηγεί στον ιδρυτή του ΠαΣοΚ ότι «“μπλιο” στα κρητικά πάει να πει “πια”»… Η δύσκολη στιγμή είχε περάσει, «πιο δύσκολη για τον Χαρίλαο που “αμάρτησε” με τον Μητσοτάκη και παρέπεμψε τον Ανδρέα, στον οποίο είχε πάντα ιδιαίτερη αδυναμία» αναφέρει ο κ. Ανδρουλάκης.
