Το «αντίο» του Μονταλμπάνο

Το 2020, έναν χρόνο από τον θάνατο του Αντρέα Καμιλέρι, εκδόθηκε στην Ιταλία το μυθιστόρημα Ρικκαρντίνο, το τελευταίο με ήρωα τον επιθεωρητή Σάλβο Μονταλμπάνο, τον δημοφιλέστερο χαρακτήρα της ιταλικής λογοτεχνίας της χιλιετίας. Την ιδέα γι’ αυτό ο συγγραφέας την είχε συλλάβει το 2004, την ολοκλήρωσε έναν χρόνο αργότερα και την ξαναδούλεψε το 2016, όταν έκανε αλλαγές που αφορούσαν τη γλώσσα. Οπως σημειώνει ο εκδότης στην αρχή του βιβλίου, το μυθιστόρημα είναι επηρεασμένο από τα γεγονότα της περιόδου κατά την οποία γράφτηκε και αποτελεί «μια ζωντανή αφήγηση και κριτική αυτής της περιόδου». Υπάρχουν αναφορές στη λογοτεχνία, στην τρέχουσα πραγματικότητα και στην πολιτική.

Ο ίδιος υπογραμμίζει πως το Ρικκαρντίνο είναι ο αποχαιρετισμός του Μονταλμπάνο. Πράγματι, ο Καμιλέρι, ο οποίος ήθελε να απελευθερωθεί από τον ήρωά του, ώστε να αφοσιωθεί σε κάτι άλλο, ίσως σε ιστορικά μυθιστορήματα, εισάγει τον εαυτό του στην πλοκή: οι δυο τους κάνουν ανταλλαγές απόψεων. Στην αρχή της ιστορίας βλέπουμε τον Μονταλμπάνο ταλαιπωρημένο, δεν μπορεί να κοιμηθεί. Ξαφνικά, ακούγεται ο ήχος του τηλεφώνου και μια φωνή του λέει «Είμαι ο Ρικκαρντίνο!». Προφανώς, πρόκειται για λάθος. Αργότερα, του τηλεφωνεί ένας αστυνομικός: κάποιος πυροβολήθηκε μπροστά από ένα μπαρ, την ώρα που συναντούσε τρεις φίλους του. Τον λένε Ρικκαρντίνο και είναι διευθυντής της Τράπεζας Μπάνκα Ρετζονάλε στη Βιγκάτα. Η έρευνα για την εξιχνίαση του εγκλήματος αρχίζει κι ο Μονταλμπάνο, κουρασμένος από τη ζωή και τα βάσανά της, ανακρίνει πρώτα τους τρεις φίλους του νεκρού – τον πυροβόλησε ο οδηγός μιας μοτοσικλέτας. Οι ανακρίσεις των τριών έγγαμων φίλων-αυτοπτών μαρτύρων προσφέρουν στον αστυνόμο τα πρώτα στοιχεία για τη σκοτεινή υπόθεση, καθώς μαθαίνει πως ο Ρικκαρντίνο είχε ερωτική σχέση με τη γυναίκα του ενός. Αραγε το έγκλημα έγινε από λόγους αντιζηλίας, για εκδίκηση;