Με το επετειακό έτος της διακοσιετηρίδας από την Ελληνική Επανάσταση να βαίνει προς το τέλος του, ημερολογιακά και εκδοτικά, πλησιάζει ο χρόνος για μια αποτίμηση του τι κόμισε βιβλιογραφικά στον αναστοχασμό της η πρωτοφανής βιβλιοπαραγωγή του 2021. Πρόχειρα, θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί στην έμφαση στα αρχειακά τεκμήρια, στην πολυσυλλεκτικότητα των προσεγγίσεων, στην ποικιλία των πτυχών της επαναστατικής περιόδου που αποτυπώθηκαν. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει ωστόσο σε ένα διακριτό φαινόμενο: στην πληθώρα σύντομων, εισαγωγικών έργων με γνώμονα το ευρύ κοινό. Συνοπτικές ιστορίες του Αγώνα, αλλά και μερικότερες αφηγήσεις συγκεκριμένων όψεων ή επεισοδίων του, καταγράφουν αφενός την αίσθηση των εκδοτών για τις προτιμήσεις των αναγνωστών, αφετέρου την ανάγκη πλήρωσης μιας έλλειψης που επικρατούσε προηγουμένως στη βιβλιογραφία. Αντικατοπτρίζουν όμως και την επιδίωξη πολλών ιστορικών να κωδικοποιήσουν με σύντομο και ευνόητο τρόπο την επισκόπηση του πεδίου, την τρέχουσα εικόνα της ιστορικής επιστήμης για το 1821 από την οπτική γωνία του πρώιμου 21ου αιώνα.
Ενδεικτική τέτοια περίπτωση μπορεί να θεωρηθεί το μικρό βιβλίο του πρώην καθηγητή της έδρας Κοραή Νεοελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Φιλολογίας του Κινγκς Κόλετζ, Ρόντρικ Μπίτον. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 και η παγκόσμια σημασία της (εκδ. Αιώρα), εμπλουτισμένη εκδοχή ομιλίας που δόθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2020 στο πλαίσιο διαδικτυακών διαλέξεων της Βρετανικής Σχολής των Αθηνών, αποτελεί σύντομη έκθεση των κυριότερων γεγονότων, μνημονεύει βασικά πρόσωπα και υποδεικνύει μείζονες κατευθύνσεις, αποσκοπεί όμως στην εγγραφή τους σε ένα πολύ ευρύτερο συνεχές: αυτό της «εποχής των επαναστάσεων» και της υποκατάστασης των αυτοκρατοριών από τα έθνη-κράτη ως πρότυπο οργάνωσης της σύγχρονης κοινωνίας.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
