Οι επετειακές επανεπεξεργασίες κομβικών ιστορικών γεγονότων τείνουν να επηρεάζονται όχι μόνο από τις τάσεις της έρευνας, αλλά και από το κλίμα της εποχής τους. Ενδεικτικό παράδειγμα υπήρξε την περασμένη δεκαετία η πληθωρική γραμματεία γύρω από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία συμπύκνωσε πράγματι μακρόχρονους προβληματισμούς γύρω από λιγότερο φωτισμένες όψεις της σύγκρουσης (διανοητική ιστορία, διεθνικές προσεγγίσεις, παγκόσμιες προεκτάσεις), τη διάβασε όμως και στον απόηχο της πρόσφατης οικονομικής κρίσης του 2008 και των συνεπειών της. Σημαντικά βιβλία όπως Οι Υπνοβάτες (εκδ. Αλεξάνδρεια) του Κρίστοφερ Κλαρκ και The War that Ended Peace (εκδ. Profile Books) της Μάργκαρετ Μακμίλαν στράφηκαν προς το πρόβλημα της ηγεσίας σε κρίσιμες χρονικά συγκυρίες αντιπαραβάλλοντας τους καταστροφικούς χειρισμούς του Ιουλίου του 1914 με την αμφιλεγόμενη ανταπόκριση των κυβερνήσεων στην πτώση της Lehman Brothers και την ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Κατά εξίσου ενδιαφέροντα τρόπο, και σε μια εποχή που η Ελλάδα βρέθηκε συχνά στο παγκόσμιο προσκήνιο είτε εξαιτίας των μνημονιακών αναταράξεων είτε των μεταναστευτικών ροών και της πανδημίας, ο διάλογος για την Ελληνική Επανάσταση συμπεριλαμβάνει μια ιδιαίτερα ισχυρή διάσταση της διεθνούς της σημασίας – και μάλιστα πέραν των συνήθων παραμέτρων του φιλελληνισμού ή της επίδρασής του στις εικαστικές τέχνες. Εργα όπως ο συλλογικός τόμος The Greek Revolution in the Age of Revolutions 1776-1848 (εκδ. Routledge) εγγράφουν δικαιωματικά το 1821 ως σημαίνοντα κόμβο στην ακολουθία της «Εποχής των Επαναστάσεων».
Καρπός ενός διεθνούς συνεδρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών με σημαντικούς έλληνες και ξένους ακαδημαϊκούς το οποίο προγραμματιζόταν για τον Μάρτιο του 2020, ωστόσο λόγω της πανδημίας πραγματοποιήθηκε τελικά διαδικτυακά στις 11 και 12 Μαρτίου 2021, ο τόμος αυτός εκκινεί από την περιοδολόγηση διακεκριμένων ιστορικών όπως ο Ζακ Γκοντεσό, ο Ρ. Ρ. Πάλμερ και ο Ερικ Χόμπσμπαουμ, ο οποίος το 1962 στο βιβλίο του Η Εποχή των Επαναστάσεων, 1789-1848 (εκδ. Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας) διέκρινε τη διαμόρφωση ενός επαναστατικού συνεχούς με επίκεντρο τη Γαλλική και τη Βιομηχανική Επανάσταση. Ο επιμελητής της έκδοσης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Πασχάλης Κιτρομηλίδης, αναλύει στην εισαγωγή του τη διαδρομή, τον αντικατοπτρισμό και τους απόηχους των ιδεών οι οποίες από τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, την Αμερικανική Επανάσταση και την τομή του 1789 «έθεσαν τον ελληνικό κόσμο σε μια τροχιά κοινωνικού μετασχηματισμού και συνειδητοποίησης που […] τον οδήγησε από έναν παρατεταμένο «μεσαιωνικό» ύπνο στον κόσμο της νεωτερικότητας». Ο Αγώνας του 1821 «αναβίωσε την Εποχή των Επαναστάσεων ενθαρρύνοντας τις ελπίδες των φιλελεύθερων και τα απανταχού εθνικά αιτήματα και προεκτείνοντάς την ως το 1848».
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Έχετε ήδη συνδρομή;Μπορείτε να συνδεθείτε από εδω
Είσοδος
