«Σχεδιάζουμε το μέλλον οργανώνοντας το παρόν»

Βρίσκω τον Φίλιππο Τσιμπόγλου στο γραφείο του στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) να κρατά έναν τόμο που μόλις έχει φτάσει από τις εκδόσεις Harrassowitz Verlag στο Βισμπάντεν. Είναι η έκδοση του τεσσάρων μέτρων Αθηναϊκού μαγικού παπύρου, ενός από τους θησαυρούς της ΕΒΕ, που έδωσε εντυπωσιακά πλάνα στον Ηλία Γιαννακάκη και στο ντοκιμαντέρ του «Μεταφορά» (2020) που προβλήθηκε πριν από λίγες μέρες στις «Νύχτες Πρεμιέρας» και θα προβληθεί σύντομα στις αίθουσες. Με αφορμή τη μετεγκατάσταση της ΕΒΕ από το ιστορικό Βαλλιάνειο κτίριο στο νέο κτίριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), ο έλληνας σκηνοθέτης αφηγείται την ιστορία του πνευματικού ιδρύματος παράλληλα με την Ιστορία της Ελλάδας. «Υστερα από είκοσι χρόνια δουλειάς με αίσθημα ανακούφισης αλλά και χαράς σάς παρουσιάζουμε επιτέλους αυτό το βιβλίο» διαβάζω στον πρόλογο των γερμανών αιγυπτιολόγων Χανς-Βέρνερ, Φίσερ-Ελφερτ και Φρίντελμ Χόφμαν στη νεοαφιχθείσα έκδοση. Παλιοί κύκλοι μοιάζει να κλείνουν για να ανοίξουν νέοι. Η μετεγκατάσταση είναι ένα ορόσημο στην ιστορία της ΕΒΕ. Με αφορμή αυτήν έγιναν εργασίες υποδομής που χρόνιζαν επί δεκαετίες: έγινε απογραφή των συλλογών της ΕΒΕ και τοποθετήθηκαν ετικέτες ραδιοσήμανσης στα τεκμήρια, έγινε καταγραφή και ταξινόμηση του Ιστορικού Αρχείου της, ανακαλύφθηκαν σπάνιες εκδόσεις, έγινε συντήρηση ευαίσθητου υλικού.

Με τις επιτακτικές εργασίες της μετακόμισης πίσω της, δύο χρόνια μετά, η ΕΒΕ βρίσκεται σε καθεστώς κανονικής λειτουργίας. Ωστόσο, «δεν έχει μπορέσει μέχρι στιγμής να λειτουργήσει όπως άλλες βιβλιοθήκες του ίδιου βεληνεκούς· είναι μια υπερσύγχρονη βιβλιοθήκη, με αρκετά δραστήριο δανειστικό τμήμα, δεν ικανοποιεί όμως πλήρως τις ανάγκες των ερευνητών» γράφουν σε ανοιχτή επιστολή (10.9.2020) προς τον διευθυντή της ΕΒΕ 161 επιστήμονες. Το παράπονό τους ανακαλεί μνήμες ενός ερευνητικά αφιλόξενου παρελθόντος. Υπάρχει άραγε κάποια «κατάρα» που ακολουθεί την ΕΒΕ, που ίσως χρειαζόμαστε κάποιο από τα ξόρκια του Μαγικού παπύρου για να λύσουμε; Δεν υπάρχει «κατάρα» λέει γελώντας ο διευθυντής της ΕΒΕ. Παραδέχεται όμως ότι η ΕΒΕ δεν είναι ακόμη όσο φιλική θα έπρεπε προς τους ερευνητές και υπόσχεται ότι αυτό θα αλλάξει σύντομα. Η Ιστορία θα τον μνημονεύει ως τον διευθυντή που πήρε το τιμόνι της ΕΒΕ ύστερα από εννιά χρόνια ακυβερνησίας και έφερε σε πέρας το τιτάνιο έργο της μετεγκατάστασης. Κατά τεκμήριο ικανός και οραματιστής, πρέπει τώρα, τρία χρόνια προτού ολοκληρωθεί η δεύτερη θητεία του, να σχεδιάσει ένα πλαίσιο λειτουργίας που θα καταστήσει την ΕΒΕ αδιαμφισβήτητα χρήσιμη στους χρήστες της. Κι αυτό συζητήσαμε.