Από τα βιβλία της εφετινής χρονιάς, ξεχωρίζω δύο «καφκολογικές» εκδόσεις. Η πρώτη, ο τόμος του Φραντς Κάφκα, Ονειρα (πρόλογος-μετάφραση Αλεξάνδρα Ρασιδάκη, Αγρα, 2020). «Είμαστε φτιαγμένοι από το υλικό των ονείρων»: η σαιξπηρική ρήση σαϊτεύει καίρια το μυθοπλαστικό καφκικό σύμπαν, κατάφορτο από αινιγματικές και αλλόκοτες ή εφιαλτικές καταστάσεις. Με ονειρική, υπνοβατική διαύγεια που υπερβαίνει τον ρεαλισμό διατηρώντας τον συνάμα, ο Κάφκα κατορθώνει να καταστήσει οικεία και καθημερινά τα φαντάσματα του ύπνου – γίνεται μια ονειροληπτική μηχανή ύψιστης ευκρίνειας. Το ονειρολόγιο που παρουσιάζει εδώ η Ρασιδάκη αναδεικνύει τον συγγραφέα ως μανιώδη συλλέκτη και καταγραφέα ονείρων: τα συσσωρεύει στις ημερολογιακές του σελίδες ή τα παρενθέτει σε επιστολές του προς τρίτους. Ονειρα αλογόκριτα, ελευθεριάζοντα, καρπός πυρετικής έντασης και βασανιστικής αϋπνίας («Δεν μπορώ να κοιμηθώ. Μόνο όνειρα, καθόλου ύπνος»).
Η δεύτερη, το μυθιστόρημα του Μισέλ Φάις, Η ερευνήτρια (Πατάκης, 2020). Με ένα αφηγηματικό καλειδοσκόπιο ο Φάις αναδεύει την ταραχώδη ιδιωτική πρόζα του Κάφκα (ημερολόγια, όνειρα και επιστολές) προκειμένου να οικειωθεί τη σκοτεινότητα της γραφής του και να βυθοσκοπήσει την αγχογένειά της. Προκύπτει ένα τρίπλευρο περιστρεφόμενο αναγνωστικό αναλόγιο στην υπηρεσία μιας εμμονικής ερευνήτριας που επιχειρεί να κυκλώσει ολιστικά την αποσπασματικότητα και ημιτέλεια αυτών των κειμένων. Φυγόκεντρο βιογραφικό εγχείρημα με εκκίνηση το ζωτικό και άλυτο αίτημα της γραφής ή σκαλωσιά στους αναβαθμούς της οποίας μπερδεύονται πολλά βήματα, Η ερευνήτρια, ανακυκλώνοντας ως πρώτη ύλη τα καφκικά ρινίσματα, λειτουργεί και ως αναγνωστική πυξίδα στον ιδιόμορφο και λαβυρινθώδη αφηγηματικό κόσμο του Φάις.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
