Ισχυροί υπολογιστές προσφέρουν δυνατότητες για εκτεταμένη κατασκοπεία, της οποίας η επιρροή, η απειλή και το εύρος δεν συγκρίνονται με την κατασκοπεία όπως ήταν πριν από 20 χρόνια. Δεν είναι πλέον μόνο η εξερεύνηση και η εκμετάλλευση εχθρικών συστημάτων· ορισμένες φορές στόχος είναι η καταστροφή ολόκληρων δικτύων, όπως έκαναν το Ισραήλ και οι ΗΠΑ με τη βοήθεια της Ολλανδίας: επιτέθηκαν στο συριακό σύστημα αεράμυνας με υπολογιστές, ενώ ισραηλινά αεροπλάνα πραγματοποίησαν βομβαρδισμό, γράφει o βραβευμένος πολιτικός επιστήμων και ερευνητής δημοσιογράφος Χάουμπ Μόντερκολκ στο βιβλίο Γίνεται πόλεμος αλλά κανείς δεν τον βλέπει (εκδ. Αλεξάνδρεια).
Οτιδήποτε συνδέεται στο Διαδίκτυο – τηλέφωνα, υπολογιστές, κάμερες ασφαλείας – αφήνει ψηφιακά ίχνη: κάμερες καταγράφουν τα μέρη που περπατάμε ή παρκάρουμε, οι εταιρείες τα προϊόντα που αγοράζουμε, τα εισπρακτικά γραφεία πόσο αξιόπιστοι είμαστε και τα φαρμακεία ποια φάρμακα παραγγέλνουμε, σημειώνει ο ίδιος.
Παίρνουμε τα οφέλη από το Διαδίκτυο αγνοώντας τους κινδύνους, τονίζει ο Μόντερκολκ: εταιρείες μπορεί να χρεοκοπήσουν, πολιτικές διαδικασίες μπορεί να επηρεαστούν και να προκληθεί κοινωνική αναταραχή, γιατροί να μην έχουν πρόσβαση σε ιατρικά δεδομένα και πολίτες στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς… Διαδικτυακά εγκλήματα διαπράττονται και είναι πιθανόν ο εμφανιζόμενος ως ιστότοπος της Εφορίας να μην ανήκει στην Εφορία, αλλά σε έναν εγκληματία που θα υποκλέψει στοιχεία σύνδεσης.
Το πιο σημαντικό στο εξαιρετικό βιβλίο του Μόντερκολκ είναι ότι αποκαλύπτει πώς, με τη χρήση της τεχνολογίας, οι μυστικές υπηρεσίες έχουν απεριόριστες δυνατότητες να διεισδύουν, να χακάρουν συσκευές, να παρακολουθούν από μακριά τον οποιονδήποτε στον κόσμο και να επεξεργάζονται συνομιλίες με τρομακτική ταχύτητα. Οι ισχυροί υπολογιστές της NSA (Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ) μπορούν να συσχετίσουν μια κάρτα SIM (Μονάδα Ταυτότητας Συνδρομητή) με τον κωδικό αριθμό ενός τηλεφώνου και να χαρτογραφήσουν τις τοποθεσίες χρήσης του τηλεφώνου αυτού. Ετσι οι Αμερικανοί ανακαλύπτουν υπόπτους για τρομοκρατία και χτυπούν μόλις βρουν την κατάλληλη ευκαιρία. Ρίχνουν τη βόμβα σε μια κάρτα SIM, γράφει ο Μόντερκολκ.
Η NSA δημιούργησε την πρώτη ομάδα χάκινγκ το 1997 και έναν χρόνο αργότερα χάκερ από την πρώην Σοβιετική Ενωση διείσδυσαν στα συστήματα του Πενταγώνου, της NASA και άλλων αμερικανικών οργανισμών και υφάρπαξαν χιλιάδες ευαίσθητα έγγραφα. Σήμερα η NSA αποθηκεύει γύρω στα 450 δισεκατομμύρια διαδικτυακά και τηλεφωνικά δεδομένα τον μήνα και οι υπολογιστές της υποδεικνύουν ποιος έχει επαφή με ποιον.
Επίσης, η Κίνα, η Ρωσία, οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, το Ιράν, η Βόρεια Κορέα, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία έχουν επιθετικά προγράμματα για τον κυβερνοχώρο, κατασκευάζουν ψηφιακά όπλα και οι αόρατες επιθέσεις πάνε και έρχονται με σοβαρές συνέπειες για τη δημοκρατία, την ασφάλεια και τη δημογραφία. Ενας αθόρυβος και αθέατος πόλεμος γίνεται χωρίς να υπάρχουν διεθνείς κανόνες για τον πόλεμο αυτόν. Οι πολεμικές συγκρούσεις είναι φανερές, αλλά η ψηφιακή δράση πολύ δύσκολα εντοπίζεται και πολύ πιο εύκολα διαψεύδεται, γεγονός που ορισμένες φορές καθιστά αδύνατη τη δίωξη, συμπεραίνει ο Μόντερκολκ.
Οι αναλύσεις του συγγραφέα συγκλονίζουν. Βασισμένος σε συζητήσεις με υπαλλήλους μυστικών υπηρεσιών και σε απόρρητα κρατικά έγγραφα καταδεικνύει πως οι πληροφορίες δεν είναι πουθενά ασφαλείς. Κι εμείς, αγκαλιάζοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα smartphones, ανοίξαμε την πόρτα σε κινδύνους χωρίς, ίσως, να υποψιαζόμαστε ότι βρισκόμαστε στο στόχαστρο των συσκευών που χρησιμοποιούμε καθημερινά.
Η κυρία Αννα Λυδάκη είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
Trivia
- Ο Χάουμπ Μόντερκολκ σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ και έκανε μεταπτυχιακό στη δημοσιογραφία και στα ΜΜΕ.
- Εργάστηκε αρχικά στην «NRC Handelsbladd» και στη συνέχεια στην «De Volksrant», δύο από τις σημαντικότερες ολλανδικές εφημερίδες.
- Αντικείμενό του είναι οι υπηρεσίες πληροφοριών, η προστασία της ιδιωτικής ζωής και ο ψηφιακός κόσμος.
- Το 2013 ήταν μέλος της ομάδας που δημοσίευσε τα σχετικά με την Ολλανδία έγγραφα που είχε αποσπάσει από την NSA ο Εντουαρντ Σνόουντεν.
- Εχει τιμηθεί με διάφορα δημοσιογραφικά βραβεία.
