Στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου

Οθάνατος του αστρίτη (2018) ήταν η πρώτη συλλογή διηγημάτων του Δημήτρη Κανελλόπουλου ύστερα από πολυετή ευδόκιμη θητεία στην ποίηση. Ο συγγραφέας συνομιλεί στο πρώτο πεζογραφικό του βιβλίο με το παρελθόν, χωρίς πάντως να γίνεται ακριβώς βιωματικός ή αυτοβιογραφικός. Καλύπτοντας ένα ευρύ χρονικό φάσμα, από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο μέχρι την ατμόσφαιρα των προδικτατορικών χρόνων και τη χούντα του 1967, ο Κανελλόπουλος ξετυλίγει μια σειρά επεισοδίων τα οποία διαδραματίζονται κατά κανόνα στην περιοχή της Νεμούτας Ηλείας, τον τόπο της γέννησής του. Οσα συμβαίνουν κινούνται γύρω από τον μικρόκοσμο μιας αγροτικής κοινότητας, ανεβάζοντας στην επιφάνεια άλλοτε τις τρέχουσες μέριμνες και φροντίδες της και άλλοτε τα πολλαπλά της πάθη. Οι αδιόρατες κατά τόπους κορυφώσεις της αφήγησης ξέρουν πώς να συγκινήσουν χάρη στην αποφλοιωμένη από οιοδήποτε περιττό στρώμα θερμοκρασία τους.

Στη δεύτερη συλλογή διηγημάτων του ο Κανελλόπουλος φιλοτεχνεί μια εντελώς διαφορετική θεματολογία και ατμόσφαιρα, αντλημένη αυτή τη φορά από τη Ρουμανία του 1978, όπου πήγε για να σπουδάσει Ιστορία και Φιλοσοφία. Κέντρο αναφοράς των περισσότερων διηγημάτων είναι η Κλουζ, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, σε ίση απόσταση από το Βουκουρέστι και τη Βουδαπέστη. Η Κλουζ γίνεται το θέατρο της δράσης για τους ήρωες Στα χρόνια του Κόκκινου Κόμη (εκδ. Καστανιώτη), όπου «Κόκκινος Κόμης» δεν είναι άλλος από το καθεστώς Τσαουσέσκου, το οποίο ακόμη και στη δύση της δεκαετίας του 1970 μαστίζεται από τη φτώχεια, τα δελτία τροφίμων, την πείνα, το πάσης μορφής λαθρεμπόριο, την κομματική μονοκρατορία και τον πολιτικό έλεγχο των πάντων. Χωρίς και πάλι να είναι ακριβώς βιωματικός ή αυτοβιογραφικός, ο αφηγητής, που ταυτίζεται εν πολλοίς με τον συγγραφέα και την επιτόπια εμπειρία του, μοιάζει ευθύς εξαρχής να έχει πλήρη επίγνωση των συγκεκριμένων κοινωνικοπολιτικών συνθηκών: όχι, βέβαια, με τον τρόπο του Μίρτσεα Καρταρέσκου ή της Χέρτα Μίλερ, που αποδομούν εκ των ένδον το πολιτικό σύστημα, αλλά με το βλέμμα ενός ξένου φοιτητή, ο οποίος διαθέτει, ωστόσο, τη ματιά ενός ιδιαιτέρως εξοικειωμένου παρατηρητή.