Οι Πατρίδες κλείνουν μ’ έναν συγκινητικό επίλογο που φέρει τον τίτλο Σε μια ακτή της Νορμανδίας. Εδώ βρίσκεται ο Τίμοθι Γκάρτον Ας και φαντάζεται πώς θα ήταν η D-Day, η μέρα της απόβασης των Συμμάχων, στην οποία συμμετείχε ο αείμνηστος πατέρας του, στις 6 Ιουνίου του 1944. Ακολουθεί νοερά τα βήματά του παρατηρώντας το τοπίο, βλέπει το μνημείο που στήθηκε με τα ονόματα των 22.442 ανθρώπων που έχασαν τότε τη ζωή τους, τα κτίσματα που έχουν προστεθεί, ανακαλεί τις αναμνήσεις του πατέρα του, τους συστρατιώτες αλλά και τους Γερμανούς, όσους επέζησαν και όσους άφησαν εδώ την τελευταία τους πνοή. Και παραπέμπει σε δύο περίφημες ρήσεις: η πρώτη είναι του Σαρλ ντε Γκωλ που έλεγε πως «πατριωτισμός σημαίνει να αγαπάς τη δική σου χώρα. Εθνικισμός να μισείς τη χώρα των άλλων». Η άλλη του Κόνραντ Αντενάουερ: «Η Ιστορία είναι το σύνολο των γεγονότων που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί».
Ο πατέρας του Ας δεν ήταν υπέρ της συμμετοχής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ενωση – χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν θεωρούσε τη Βρετανία οργανικό τμήμα της Ευρώπης. Ο γιος του, ο οποίος υπεραγαπούσε τον πατέρα του, ήταν και παραμένει φανατικός ευρωπαϊστής, ένας «Αγγλος Ευρωπαίος που έχασε την ευρωπαϊκή ιθαγένεια εξαιτίας της ψήφου των συμπατριωτών του» (δηλαδή, του Βrexit). Αυτή η συνείδηση είναι και η ελπίδα των ευρωπαϊκών λαών για έναν καλύτερο κόσμο. Η Ευρώπη είναι πολύ καλύτερη σήμερα, μας λέει ο Ας, από αυτή που γνώρισε στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν άρχισε να ταξιδεύει στην ήπειρό μας. Για τον ίδιο, όπως και για τους περισσότερους από εμάς, την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον την εκφράζει μία και μοναδική λέξη: Ευρώπη.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
