Towering. Στα αγγλικά το επίθετο αυτό, όποτε χρησιμοποιείται μεταφορικά για να περιγράψει έναν άνθρωπο και το έργο του, παραπέμπει σε κάτι πολύ σπουδαίο. Το επέλεξαν οι «New York Times» για να αποχαιρετήσουν την Τόνι Μόρισον («Toni Morrison, Towering Novelist of the Black Experience, Dies at 88»), η οποία υπήρξε, ομολογουμένως, η πιο εμβληματική, επιβλητική και ανυπέρβλητη «μυθιστοριογράφος της μαύρης εμπειρίας» στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Παλαιότερα μάλιστα την είχαν αποκαλέσει εξίσου εμπνευσμένα «ό,τι πλησιέστερο διαθέτουν οι ΗΠΑ σε εθνικό συγγραφέα». Ο θάνατος της κορυφαίας αφροαμερικανίδας δημιουργού, σε ηλικία 88 ετών, συνιστά μια μεγάλη απώλεια για τα παγκόσμια γράμματα. Η οικογένεια και ο εκδότης της Alfred A. Knopf ανακοίνωσαν ότι πέθανε το βράδυ της Δευτέρας 5 Αυγούστου στο Ιατρικό Κέντρο Μοντεφιόρε της Νέας Υόρκης ύστερα από σύντομη ασθένεια. Αργότερα δημοσιοποιήθηκε και η αιτία· κάποιες επιπλοκές στην υγεία της λόγω πνευμονίας. «Πεθαίνουμε. Αυτό ίσως είναι το νόημα της ζωής. Αλλά δημιουργούμε γλώσσα. Αυτό ίσως είναι το μέτρο της ζωής μας». Αυτά είχε πει, μεταξύ άλλων, η Τόνι Μόρισον όταν πήγε στη Στοκχόλμη για να παραλάβει το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας. Η ομιλία της ήταν ένας συγκινητικός ύμνος στις αφάνταστες αρετές της γλώσσας. Η Σουηδική Ακαδημία την τίμησε το 1993 διότι «με τα μυθιστορήματά της, που χαρακτηρίζονται από δύναμη οραματισμού και ποιητική υφή, ζωντανεύει μια βασική όψη της αμερικανικής πραγματικότητας». Η ίδια, σε μια αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε τον Φεβρουάριο του 2016 στο «Βήμα της Κυριακής», τη μοναδική σε ελληνικό μέσο ενημέρωσης, είχε σημειώσει σχετικά με την ύψιστη αυτή διεθνή διάκριση: «Αναμφισβήτητα το Νομπέλ Λογοτεχνίας δεσπόζει ανάμεσα στα βραβεία μου. Πρώτον, επειδή η τελευταία φορά που το απέσπασε γυναίκα και Αμερικανίδα ήταν η Περλ Μπακ το 1938 και, δεύτερον, επειδή ως τότε δεν το είχε λάβει ποτέ κάποιος αφροαμερικανός συγγραφέας, άνδρας ή γυναίκα. Επομένως η διάσταση της αντιπροσώπευσης ήταν σημαντική για εμένα». Η Τόνι Μόρισον, μια γοητευτική και μαχητική προσωπικότητα, με τη θεματολογία των βιβλίων της δεν αποκατέστησε μονάχα τον αναγκαίο πλουραλισμό στην ιστορική συνείδηση της πατρίδας της (σημαδεμένη από το άγος της δουλείας και των φυλετικών διακρίσεων), αλλά εμπλούτισε συνολικά την ίδια την ταυτότητά της. Από την άλλη μεριά, πέρα από τη δεδομένη κοινωνική και πολιτική ευαισθησία που τη διέκρινε, έχει κρίσιμη σημασία να αποδώσουμε τη δέουσα αξία στη λαμπρή καλλιτεχνική της υπόσταση, στις πολύτροπες και ονειρικές αφηγήσεις της, γιατί αυτό που έκανε η Τόνι Μόρισον με την αγγλική γλώσσα πάνω στο χαρτί φάνταζε ενίοτε απαράμιλλο, ασυναγώνιστο, μοναδικό.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
