Πάθη στην αγροτική Κέρκυρα

Ο Στάθης Θεριανός, ένας μεσήλικος αγρότης στον Δαφνύλα της Κέρκυρας, αποφασίζει να παντρέψει τον γιο του Γιώργη με την όμορφη Χρυσαυγή. Παρότι η γυναίκα του δεν συμφωνεί, ο γάμος γίνεται. Δεν είναι όμως ο Γιώργης που ποθεί τη Χρυσαυγή αλλά ο πεθερός της. Πίσω από κλειστές πόρτες και κλειστά στόματα, σε μια προνεωτερική κερκυραϊκή κοινωνία του 19ου αιώνα, οι ζωές ενόχων και αθώων θα γίνουν παρανάλωμα του άνομου πάθους. Γραμμένο το 1906, το εκτενές διήγημα «Αγάπη παράνομη» του Κωνσταντίνου Θεοτόκη παρέμεινε ανέκδοτο στις Κορφιάτικες ιστορίες (1935) που προλόγισε η Ειρήνη Δεντρινού και πρωτοεκδόθηκε το 1977 από τον Φίλιππο Βλάχο στις εκδόσεις Κείμενα. Κυκλοφορεί τώρα σε νέα έκδοση Αγάπη παράνομη (εκδ. Καστανιώτη), με το επίμετρο του Βλάχου και γλωσσάρι, συμπληρωμένη με σχεδίασμα εργοβιογραφίας του συγγραφέα. Επικίνδυνα ένστικτα, άσκηση εξουσίας και ενδοοικογενειακή βία σε μια πατριαρχική κοινωνία, με σκηνικό τη νησιωτική φύση, σε πηγαία δημοτική γλώσσα που χρωματίζεται έντονα από λέξεις της κερκυραϊκής ντοπιολαλιάς. Το διήγημα, που διασκευάστηκε πρόσφατα με επιτυχία σε τηλεοπτική σειρά για την κρατική τηλεόραση, είναι μια μυθοπλαστική πραγματεία γύρω από το θέμα της ανθρώπινης ζωώδους βαρβαρότητας που απασχόλησε τον συγγραφέα και στο τελευταίο εκτενές πεζογράφημά του Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα (1920). Το ηθογραφικό διήγημα δεν έχει μεν την κριτική πολυπλοκότητα των μεταγενέστερων κοινωνιστικών έργων του συγγραφέα, διακρίνουμε όμως και εδώ την ψυχογραφική δύναμη του ύστερου Θεοτόκη και τον βαθύ προβληματισμό του για την κυριαρχία των ενστίκτων και τα όρια του κακού.