Τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης λειτούργησαν ως μείζων πόλος ερευνητικού ενδιαφέροντος και αναστοχασμού για την επιστημονική κοινότητα. Πλήθος μονογραφιών και μελετών, συλλογικών τόμων και πρακτικών, εκδόσεις αρχειακών συλλογών και τεκμηρίων, σειρές εκλαϊκευτικών έργων και καταλόγων εκθέσεων κωδικοποίησαν τις αναζητήσεις των τελευταίων ετών, γνωστοποίησαν τον όγκο του νέου υλικού, αλλά απευθύνθηκαν ταυτόχρονα και στον μέσο αναγνώστη. Διακριτή μεταξύ των πρωτοβουλιών κρατικών και κοινωνικών φορέων υπήρξε η συμβολή της Εκκλησίας της Ελλάδας, η οποία συγκρότησε ένα ιδιαίτερο πρόγραμμα για τον εορτασμό της επετείου. Η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος υπό την προεδρία του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου διοργάνωσε 10 επιστημονικά συνέδρια για την Τουρκοκρατία και την Επανάσταση του 1821, τα οποία πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2012 και 2020. Η επιφορτισμένη με το καθήκον επιστημονική επιτροπή μερίμνησε ώστε στα συνέδρια αυτά να κληθούν κορυφαίοι επιστήμονες ανά τομέα προκειμένου να υπάρξει σφαιρική αντιμετώπιση και πλήρης ανακεφαλαίωση των ιστορικών συμπερασμάτων σχετικά με το καταστατικό γεγονός της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Οι συνεδρίες ήταν ανοικτές στο κοινό, εκτός των δύο τελευταίων, οι οποίες μεταδόθηκαν διαδικτυακώς λόγω της πανδημίας.
Εκατόν πενήντα ερευνητές ποικίλων ειδικοτήτων (ιστορικοί, νομικοί, θεολόγοι, φιλόλογοι, λαογράφοι, διπλωμάτες, εκπρόσωποι των γραμμάτων και των τεχνών) παρουσίασαν σε 221 ανακοινώσεις τις σύγχρονες κατευθύνσεις στα οικεία αντικείμενα με βάση την πλέον πρόσφατη έρευνα επί των πηγών και την αντίστοιχα ενημερωμένη βιβλιογραφία. Ενδεικτική αναφορά μπορεί να γίνει στους Προκόπιο Παυλόπουλο (ο οποίος συμμετείχε κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Προέδρου της Δημοκρατίας), Πασχάλη Κιτρομηλίδη, Αριστείδη Χατζή, Κωνσταντίνο Σβολόπουλο, Σπύρο Βλαχόπουλο, Σοφία Ντενίση, Ευάγγελο Βενιζέλο, Αννα Ταμπάκη, Ελένη Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Μαρία Μαντουβάλου, Σταύρο Περεντίδη, Γκριγκόρι Αρς, Γιώργο Γεωργή. Κάθε συνέδριο εστίασε σε ξεχωριστή θεματική ενότητα καλύπτοντας τελικά ένα ευρύτατο πεδίο προβληματισμών από την ιστοριογραφία και τις πηγές για το 1821 ως τους θεσμούς, τις προσωπικότητες, τα οικονομικά και την επίδραση του Αγώνα στη λογοτεχνία και στις τέχνες. Διακηρυγμένη επιδίωξη της πρωτοβουλίας αυτής ήταν με τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση να έχει εκδοθεί το σύνολο των πρακτικών σε μια προσπάθεια να αποτυπωθεί και στο χαρτί η πρωτότυπη απόπειρα προσέγγισης και ερμηνείας του χαρακτήρα των προσώπων και των γεγονότων εκείνης της εποχής. Οι δέκα καλαίσθητοι τόμοι που κυκλοφόρησαν μεταξύ 2013 και 2021 από τις εκδόσεις Αρχονταρίκι αποτελούν την εκπλήρωση του στόχου αυτού, συνιστώντας τη σημαντικότερη και την πλέον φιλόδοξη συμβολή της Εκκλησίας της Ελλάδος στην επετειακή χρονιά.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
