Οι κομπάρσοι του 20ού αιώνα

«Οι κομπάρσοι στο σύνολό τους δεν διαδραματίζουν κανέναν σπουδαίο ρόλο, ούτε έχουν καθοριστική συμμετοχή στη διαμόρφωση των τεκταινομένων της εποχής τους. Είναι αντιηρωικές φιγούρες, προσηλωμένες σε απλές καθημερινότητες και στην εξασφάλιση του επιούσιου. Υπάρχουν στο περιθώριο των σημαντικών γεγονότων, άλλοτε ως θύματα, άλλοτε ως θύτες, ή και τα δύο μαζί» παραδέχεται η ιστορικός Μαρία Σαμπατακάκη στο επιλογικό της σημείωμα στον τόμο Οι κομπάρσοι (Κέδρος, 2019). Και είναι ευνόητο, διαβάζοντας τις δεκατέσσερις μαρτυρίες του βιβλίου, ότι οι αφηγητές τους δεν έπαιξαν ρόλους πρωταγωνιστικούς. Πώς θα μπορούσαν άλλωστε;