Τζέιμς Ντέιβιντσον: «Οι αρχαίοι Ελληνες δεν ήταν παιδόφιλοι»

Η φωνή του από το Λονδίνο ακούγεται καθαρή. Μόλις έχει τελειώσει η εξεταστική του Ιουνίου και ο Τζέιμς Nτέιβιντσον έχει επιστρέψει από το Πανεπιστήμιο του Γουόρικ όπου διδάσκει Αρχαία Ιστορία. Φημισμένο για την αριστερή ιδεολογία του από τη μια, αλλά και για τη δυναμική σχέση του με την επιχειρηματική κοινότητα από την άλλη, το πανεπιστήμιο προσφέρει πτυχίο Κλασικών Σπουδών και Αρχαίας Ιστορίας «γιατί δεν θέλουμε η ελληνορωμαϊκή κουλτούρα να αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο μιας κοινωνικής ελίτ που φοιτά σε ιδιωτικά σχολεία, αλλά να είναι προσβάσιμη σε όλους». Οι φοιτητές του, που πρόσφατα αυξήθηκαν στους εβδομήντα ανά έτος, παρακολουθούν μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών από το μηδέν και καταλήγουν να διαβάσουν Ομηρο και Αισχύλο από το πρωτότυπο, «αν μελετήσουν πολύ σκληρά» μου λέει ο Ντέιβιντσον στο τηλέφωνο. Τι τους στρέφει στις Κλασικές Σπουδές; «Στα είκοσι χρόνια που διδάσκω, η απάντηση είναι πάντα η ίδια: η μυθολογία». Οι αρχαιοελληνικοί μύθοι γοήτευσαν και τον ίδιο και στα εννιά του είπε στους γονείς του ότι θέλει να μάθει Αρχαία Ελληνικά. Φοίτησε σε ένα ιδιωτικό κλασικό σχολείο και ως ιστορικός πλέον ερευνά όχι μόνο τους μύθους, αλλά όψεις του κοινωνικού και πολιτισμικού βίου των αρχαίων Ελλήνων, τι έτρωγαν, τι έπιναν, πώς διασκέδαζαν, πώς ερωτεύονταν. Η σεξουαλικότητα των αρχαίων Ελλήνων είναι το θέμα του βιβλίου του Οι Ελληνες και ο ελληνικός έρως (μετάφραση Λύο Καλοβυρνάς, Αλεξάνδρεια, 2019), που πρωτοκυκλοφόρησε στα αγγλικά το 2007 προκαλώντας πολλές συζητήσεις για τα συμπεράσματα του Ντέιβιντσον και για ακροβασίες στη μεταχείριση των αρχαίων πηγών. «Ενιωθα καθήκον να γράψω αυτό το βιβλίο», λέει ο ίδιος για το βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, «γιατί ο ακαδημαϊκός λόγος για την ομοφυλοφιλία των αρχαίων Ελλήνων είχε περιοριστεί σε μια εμμονή με το σεξ: υπονοεί το τάδε κείμενο ότι αυτοί έκαναν σεξ, πώς το έκαναν, ήταν ενεργητικοί ή παθητικοί; Οταν το 1978 ο σερ Κένεθ Ντόβερ εξέδωσε τη γνωστή μελέτη του “Η ομοφυλοφιλία στην αρχαία Ελλάδα”, εστίαζε σε κλινικές λεπτομέρειες με τρόπο πιπεράτο, σχεδόν πορνογραφικό. Ηθελα λοιπόν να διευρύνω τη συζήτηση γι’ αυτό που αποκαλείται “ελληνικός έρως”, που δεν αφορά μόνο την αρχαιοελληνική ομοφυλοφιλία, αλλά αυτό το φαινόμενο που έχει εξυμνήσει και έχει καταδικάσει η ευρωπαϊκή Ιστορία για πάρα πολύ καιρό. Πώς είναι δυνατόν, αν δεχτούμε τον Ντόβερ, ένας ολόκληρος πολιτισμός να είναι γκέι και από την άλλη πώς είναι δυνατόν ένας τέτοιος πολιτισμός να είχε τόσο μεγάλη επίδραση πάνω στην ανθρώπινη φύση; Πολλοί, ακολουθώντας τον Μισέλ Φουκό, υποστηρίζουν ότι η σεξουαλικότητα είναι πολιτισμικά καθορισμένη. Εγώ υποστηρίζω ότι αυτό είναι αδύνατον, είναι γελοίο. Ο πολιτισμός μπορεί να δομήσει τη σεξουαλικότητα, μπορεί να την επηρεάσει, αλλά δεν τη δημιουργεί από το μηδέν».

{ME}Ντόβερ και Φουκό {ME}
Αρχισε να ερευνά το θέμα γύρω στο 2000, χωρίς να έχει έτοιμα κάποια συμπεράσματα, και το βιβλίο είναι «το χρονικό αυτής της πορείας διερεύνησης του θέματος». Δεν ήταν εύκολο να αμφισβητήσει παραδομένες απόψεις και θεωρίες. «Ο Κένεθ Ντόβερ είναι σήμερα κατά κάποιον τρόπο παρωχημένος, η σκέψη του στενή, και το βιβλίο του ήδη από το 1980, όταν ήμουν φοιτητής, προκαλούσε γέλια. Μελετούσε αρχαιοελληνικά αγγεία που εικόνιζαν συνευρέσεις ανδρών με εταίρες και αναρωτιόταν αν επρόκειτο για κολπική ή πρωκτική συνουσία, για να καταλήξει ότι οι γυναίκες σε αυτές τις απεικονίσεις σοδομισμού δήλωναν νεαρά αγόρια που θα ήταν απεχθές και ανεπίτρεπτο να απεικονίσει ο αγγειογράφος. Ο Ντόβερ θεωρούνταν σπουδαίος φιλόλογος, αλλά ήταν επίσης για γέλια. Από την άλλη πλευρά, έχουμε τον Φουκό, έναν τεράστιο, επιδραστικό στοχαστή, μελετητή της ιστορίας της σεξουαλικότητας, ένα μέγεθος που περιβάλλεται από θρησκευτικό σεβασμό. Οταν είπα ότι ο Φουκό βασιζόταν στα συμπεράσματα του Ντόβερ, αυτό προκάλεσε σύγχυση. Ο ήρωας συμμαχούσε με τον κακό της υπόθεσης; “Λατρεύω τον Φουκό, πώς τολμάτε να τον αμφισβητείτε;” μου είπε μια φοιτήτρια σε μια διάλεξη».