Επί είκοσι σχεδόν χρόνια, ο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ δίδασκε Ρωσική και Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία στις ΗΠΑ, πρώτα στο κολέγιο Γουέσλεϊ και κατόπιν στο Πανεπιστήμιο του Κορνέλ. Και οι σημειώσεις που άφησε πεθαίνοντας υπερβαίνουν τις 2.000 σελίδες. Από αυτό το υλικό ο επιμελητής Φρέντσον Μπάουερς επέλεξε τα μαθήματα που αναφέρονται στους κορυφαίους ρώσους ρεαλιστές του 19ου αιώνα (Γκόγκολ, Γκόρκι, Ντοστογέφσκι, Τουργκένιεφ και Τσέχοφ) και τα συγκρότησε σε βιβλίο που πρωτοεκδόθηκε το 1981 με τίτλο Μαθήματα για τη ρωσική λογοτεχνία. Είναι ασφαλώς εξαιρετικά ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς τα όσα λέει ένας σπουδαίος πεζογράφος για τους κορυφαίους του ρωσικού ρεαλισμού, αν μάλιστα θυμηθεί τον σκωπτικό αφορισμό του Ναμπόκοφ πως «τη λέξη «ρεαλισμός» θα πρέπει πάντοτε να τη θέτουμε εντός εισαγωγικών».
Θα έλεγα πως ακόμη και σήμερα το βιβλίο μπορεί να λειτουργεί ως βασικό υπόδειγμα του πώς πρέπει να γράφεται η κριτική, λειτουργώντας ως γέφυρα ανάμεσα στον αναγνώστη και στο έργο της μυθοπλασίας. Και να ανάγεται στο επίπεδο του δοκιμίου, δηλαδή σε πεζογραφία ιδεών.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.