Νομπέλ επί 2

Την Πέμπτη, 10 Οκτωβρίου, ανακοινώνεται στη Στοκχόλμη το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας και το ερώτημα που τίθεται είναι: θα επιστρέψει το κορυφαίο βραβείο (κορυφαίο και λόγω του χρηματικού ποσού που το συνοδεύει, 850.000 ευρώ) στην κανονικότητα; Θυμίζουμε ότι το βραβείο δεν είχε απονεμηθεί πέρυσι, λόγω των σεξουαλικών και άλλων σκανδάλων που κλόνισαν συθέμελα τη Σουηδική Ακαδημία. Ετσι, την Πέμπτη θα ανακοινωθούν τα ονόματα δύο βραβευμένων. Ενας για το 2018 και ένας για το 2019.

Ολα ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2017, όταν σουηδική εφημερίδα δημοσίευσε ένα ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο 18 γυναίκες από τον χώρο του Πολιτισμού είχαν καταγγείλει ότι είχαν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση αλλά και βιασμό από πρόσωπο που συνδεόταν με την Ακαδημία. Το πρόσωπο αυτό ήταν ο Γάλλος Ζαν-Κλόντ Αρνό που από το 1989 διηύθυνε στη σουηδική πρωτεύουσα το Forum, έναν πολιτιστικό χώρο υψηλής αναγνωρισιμότητας και κύρους. Ο Αρνό – εκτίει τώρα ποινή φυλάκισης δυόμισι ετών για δύο βιασμούς που είχε διαπράξει το 2011 – είχε προνομιακή σχέση με την Ακαδημία, σε τέτοιον βαθμό που να θεωρείται ο 19ος ακαδημαϊκός. (Η Σουηδική Ακαδημία έχει 18 μέλη.) Η επιρροή του στηριζόταν τόσο στη στενή σχέση του με τον ισόβιο γραμματέα της Ακαδημίας Οράτιο Ενγκνταλ, κυρίως όμως γιατί ήταν σύζυγος της ακαδημαϊκού Καταρίνα Φρόστενσον, γνωστής ποιήτριας στη Σουηδία. Μετά την αποκάλυψη του διπλού σκανδάλου, σεξ και διαρροών (ο Αρνό εθεωρείτο υπεύθυνος για τις πυκνές διαρροές, ανάμεσά τους κι αυτή για το βραβείο στον Μπομπ Ντίλαν), ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος στο Ιδρυμα. Ο πόλεμος οδήγησε όμως σε μια διαδικασία εξυγίανσης της Ακαδημίας. Πριν απ’ όλα άρση της μονιμότητας των ακαδημαϊκών, με Βασιλικό Διάταγμα, ώστε να μπορούν να παραιτηθούν σε περίπτωση σκανδάλου ή άλλης μείζονος αιτίας (ο Ενγκνταλ πάντως δεν παραιτήθηκε). Δεύτερον, περισσότερη διαφάνεια, με έλεγχο από ανεξάρτητους, εξωτερικούς συμβούλους. Φυσικά, εκλογή νέου γραμματέα, του 55χρονου Ματς Μαλμ, καθηγητή Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ. Ο Μαλμ θα ανακοινώσει την Πέμπτη τα ονόματα των βραβευμένων. Θα αποκαταστήσει η Ακαδημία το τρωθέν κύρος της; Ποιος ξέρει. Αλλά θα τολμήσω να γράψω το κοινότοπο: είναι πολλά τα λεφτά του βραβείου.