Μπόλντουιν

Ο κινηματογράφος δημιουργεί συστηματικά την επικαιρότητα του αμερικανού συγγραφέα Τζέιμς Μπόλντουιν (1924-1987), που έτσι κι αλλιώς είναι κλασικός. (Οι έλληνες αναγνώστες φαίνεται πως δεν τον αγαπούν ιδιαίτερα.) Το 2017 ήταν το ντοκιμαντέρ του Ραούλ Πεκ «Δεν είμαι ο νέγρος σου», βασισμένο στο ημιτελές έργο του Μπόλντουιν «Remember this House». Και αυτές τις μέρες είναι η ταινία του Μπάρι Τζένκινς «Αν η οδός Μπιλ μπορούσε να μιλήσει», βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Μπόλντουιν που είχε κυκλοφορήσει το 1974. Η κινηματογραφική επικαιρότητα τροφοδοτεί και την εκδοτική επικαιρότητα, καθώς έχει αναγγελθεί η κυκλοφορία δύο βιβλίων, του «Δεν είμαι ο νέγρος σου» και του μυθιστορήματος «Το κουαρτέτο του Χάρλεμ» (πρωτότυπος τίτλος «Just above my head»), και τα δύο στις εκδόσεις Πόλις. Οι τίτλοι αυτοί έρχονται να προστεθούν στην έτσι κι αλλιώς φτωχή ελληνική εργογραφία, που περιλαμβάνει τα βιβλία «Το δωμάτιο του Τζοβάνι» (Μεταίχμιο), «Φώναξέ το στα βουνά» (Μεταίχμιο) και «Μια άλλη χώρα» (Πατάκης).

Γεννημένος στο Χάρλεμ, το 1924, ο Μπόλντουιν έζησε ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη, κυρίως στη Γαλλία, όπου και πέθανε το 1987. Εχοντας περάσει δύσκολα παιδικά χρόνια, στράφηκε νέος προς την εκκλησία για να γίνει ιεροκήρυκας και να συμφιλιωθεί έτσι με την οικογένειά του αλλά και με τη μαύρη κοινότητα του Χάρλεμ. Γρήγορα «αποστάτησε», βρίσκοντας καταφύγιο στις καλλιτεχνικές κοινότητες του Βίλατζ, στο Μανχάταν. Το 1948 έφυγε για την Ευρώπη. Επέστρεψε στην Αμερική στα τέλη της δεκαετίας του 1950, για να διακριθεί ως ένας από τους ήρωες στον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα και τη φυλετική ισότητα. Η ταινία του Ραούλ Πεκ στηρίζεται ακριβώς σε αυτή την πλευρά του Μπόλντουιν. Αλλωστε το ημιτελές χειρόγραφο του «Remember this House» είναι επικεντρωμένο στη δολοφονία των μαύρων ακτιβιστών Μέντγκαρ Εβερς, Μάλκολμ Χ και Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Ο αγώνας για τα δικαιώματα, ο έρωτας (ο Μπόλντουιν ήταν ομοφυλόφιλος αλλά αποκάλυψε την ομοφυλοφιλία του μόλις το 1984), η μουσική, η πόλη, οι επιθυμίες αλλά και μια θρησκευτική αναζήτηση είναι τα θέματα που διαπερνούν τη λογοτεχνία του Μπόλντουιν. Καιρός να τον ανακαλύψουμε, βλέποντας την ταινία του Τζένκινς, που είναι και ένα ταξίδι στη νεοϋορκέζικη γεωγραφία του συγγραφέα. Μια Νέα Υόρκη που υπάρχει ακόμη.