Μια σπουδή στη Μηχανή

Εχει περάσει ένας αιώνας σχεδόν από το 1924 που πρωτοδημοσιεύτηκε εκτός ΕΣΣΔ (σε αγγλική μετάφραση) το κορυφαίο μυθιστόρημα Εμείς (εκδ. Ερμα) του Γιεβγκένι Ζαμιάτιν (1884-1937). Στη Σοβιετική Ενωση είδε το φως της δημοσιότητας μόλις το 1988. Το βιβλίο γνώρισε τρεις εκδόσεις στα ελληνικά. Την πρώτη από το Πλέθρον το 1978 σε μετάφραση Αλίκης Αλεξανδράκη, τη δεύτερη από το Καινό (2010) σε μετάφραση Νίκου Αποστολόπουλου και την τρίτη από τις εκδόσεις Εξάρχεια (2012) σε μετάφραση Ειρήνης Κουσκουμβεκάκη. Μεταφράστηκε και στις τρεις περιπτώσεις από τα αγγλικά. Οι παραπάνω μεταφράσεις είναι αξιόλογες, αλλά η νέα μετάφραση της Σοφίας Αυγερινού έχει γίνει από το πρωτότυπο και μεταφέρει κάποιες επιπλέον λεπτές αποχρώσεις του κειμένου. Συν τοις άλλοις, η έκδοση περιλαμβάνει δύο εξαιρετικά δοκίμια: το ένα από την Ούρσουλα Λε Γκεν, δημοσιευμένο το 1973 στο περιοδικό The Future Now, και το άλλο από τον Τζορτζ Οργουελ στην εφημερίδα «Tribune», στις 4 Ιανουαρίου του 1946. Ειδικά το δεύτερο έχει μια πρόσθετη σημασία. Αν, κατά κοινή παραδοχή, τα τρία κορυφαία δυστοπικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα είναι το Εμείς, ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος του Χάξλεϊ και το 1984 του Οργουελ, ο αναγνώστης που έχει διαβάσει τα δύο τελευταία και δεν γνωρίζει το Εμείς θα διαπιστώσει όχι μόνο τον πρωτοποριακό του χαρακτήρα αλλά και την επίδρασή του και στα δύο άλλα.