Μεταξύ αντίστασης και δωσιλογισμού

Μάιος, 1945. Πώς μπορεί να εξελιχθεί ένα σαμποτάζ; Να επιτύχει ή να αποτύχει, κατά κύριο λόγο. Μπορεί όμως να συμβεί και κάτι άλλο, να μην ολοκληρωθεί καν, δηλαδή να ακυρωθεί μια τέτοια προγραμματισμένη πράξη, κυριολεκτικώς, την τελευταία στιγμή. Εκείνη τη νύχτα, στο λιμάνι της Κοπεγχάγης, η οποία σε λίγες ώρες θα γιόρταζε την επικείμενη συνθηκολόγηση των ναζιστικών κατοχικών δυνάμεων, ο Νιλς Ράσμουσεν, επιφανές (και αρκούντως εκτελεστικό) μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης «Χόλγκερ ο Δανός», δεν θα καταφέρει εν τέλει να κομματιάσει δύο γερμανικά καταδρομικά, όχι όμως επειδή δίστασε – αντιθέτως, αυτός, ο πρωταγωνιστής ετούτης της ιστορίας, «ένας αληθινός καλλιτέχνης της καταστροφής», αναγκάστηκε να απενεργοποιήσει τον εκρηκτικό μηχανισμό που ο ίδιος είχε τοποθετήσει λίγη ώρα πρωτύτερα, ύστερα από μια αιφνιδιαστική εντολή του συντρόφου Μουνκ.

«Δεν θα υπάρξει επόμενη φορά, Νιλς. Είτε το θες είτε όχι, ο πόλεμος τελείωσε» τόνισε ο επικεφαλής στον μάλλον απογοητευμένο ειδικό πυροτεχνουργό, τον οποίο πήγε και έκοψε, καταπώς λέμε, πάνω στο καλύτερο, με αποτέλεσμα να μην επιδείξει, για ακόμη μία φορά, την περίφημη δεινότητά του σε βάρος της Βέρμαχτ. Ο μετρημένος Νιλς, εκείνος ο ξανθός γίγαντας με το παιδικό βλέμμα, επέστρεψε κατόπιν στη βάση του, εκεί που τον περίμενε η Σάρα, η εγκυμονούσα γυναίκα του, χαϊδεύοντας την κοιλιά της και, ασφαλώς, ένα όπλο. Για εκείνη την κοκκινομάλλα είχε γίνει αντάρτης ο Νιλς, για τις «πυρόξανθες μπούκλες της» και τη σαγηνευτική, θαρραλέα προσωπικότητά της. Την είχε γνωρίσει το φθινόπωρο του 1943, σε έναν κινηματογράφο στο κέντρο της δανέζικης πρωτεύουσας, όπου δούλευε ως τεχνικός και υπεύθυνος προβολής. Η Σάρα, εφαρμόζοντας μια ευφυέστατη ιδέα, εκμεταλλευόταν τον συγκεκριμένο χώρο και είχε μετατρέψει τη σκοτεινή αίθουσα σε έναν ακόμη κόμβο των «δικτύων διαφυγής» για πολλές εβραϊκές οικογένειες (που διώκονταν απροκάλυπτα, όπως και η δική της) προς τη γειτονική Σουηδία.