Μετά την πτώση της Τροίας

Η Ιλιάδα έχει γίνει τα τελευταία χρόνια αφορμή συνομιλίας αρκετών σύγχρονων πεζογράφων με τους ομηρικούς ήρωες και με τα πρόσωπα της αρχαιοελληνικής μυθολογίας. Η Ανδρωμάχη (εκδ. Μεταίχμιο) του Κώστα Ακρίβου αποτελεί μια από τις ευτυχέστερες στιγμές μιας τέτοιας συνομιλίας χάρη στη θαυμαστή συντομία και πυκνότητά της, σε ένα κείμενο που δεν ξεπερνά τα όρια του εκτεταμένου διηγήματος, καθώς και εξαιτίας της σοφά υπολογισμένης ισορροπίας της ανάμεσα στα μυθικά παραδεδομένα για την Ανδρομάχη και στις δικές της μυθοπλαστικές αναζητήσεις. Πέρα από την εκδοχή της στην Ιλιάδα, η Ανδρομάχη παρουσιάζεται στις Τρωάδεςτου Ευριπίδη μαζί με τον γιο της Αστυάνακτα ενώ στην επίσης ευριπίδεια Ανδρομάχηπαρουσιάζεται ο Μολοσσός, ο γιος της από τον Νεοπτόλεμο. Ο Ακρίβος βασίζεται όχι μόνο στον Ομηρο και τον Ευριπίδη, αλλά και στον Παυσανία, που μιλάει για τον Νεοπτόλεμο ως γιο του Αχιλλέα. Ο Ακρίβος παρακολουθεί και άλλες παραδόσεις για την Ανδρομάχη, προσθέτοντας τον γιο της Πέργαμο, τον Ελενο, αδελφό του Εκτορα, και τον Αινεία, που συναντά την ίδια με τον Ελενο στο ταξίδι τους προς την Ιταλία, όπως το θέλει η Αινειάδα (για να περάσουμε έτσι στον Βιργίλιο και στη λατινική γραμματεία).

Συγχωνεύοντας αυτές τις τόσο διαφορετικές μεταξύ τους γραμμές, ο Ακρίβος επιδιώκει ό,τι θα επιζητούσε ένας σύγχρονος συγγραφέας από την επαφή του με τις πηγές της μυθικής αρχαιότητας: να συναρτήσει τις μυθικές παραπομπές του και να προβάλει το μυθικό υλικό του στην οθόνη της άκρως απομακρυσμένης από τον μύθο εποχής του (και εποχής μας). Και εκείνο που ενοποιεί τις διαφορετικές παραδόσεις στις οποίες εδράζεται ο Ακρίβος δεν είναι άλλο από την πληθώρα των ανδρών (εξ ου και η Ανδρωμάχη του τίτλου) που σημάδεψαν την υψηλή σύζυγο και μητέρα της Ιλιάδας μετά τον σκοτωμό του Εκτορα από τον Αχιλλέα και τον αφανισμό του Αστυάνακτα από τον Νεοπτόλεμο (να θυμηθούμε ότι τον έριξε από τα τείχη της Τροίας). Συγγενείς εξ αγχιστείας, ετεροθαλείς γιοι, δεύτεροι και τρίτοι σύζυγοι και γόνοι των επόμενων γενεών σημαδεύουν την Ανδρομάχη μέσα στο πέρασμα του χρόνου, όπως τουλάχιστον το οργανώνει η αφήγηση του Ακρίβου, μετατρέποντάς την σε μια γυναίκα η οποία θα υποστεί τη βία του αρσενικού βίου και της αρσενικής εξουσίας, υποχρεωμένη να θάψει κατ’ επανάληψη το θανάσιμο τραύμα της από τον χαμό του Εκτορα και του Αστυάνακτα, τους μοναδικούς άνδρες με τους οποίους ευτύχησε στη ζωή της, ακόμα κι αν ήδη από τότε τη βάραινε η σκιά του επερχόμενου θανάτου του Εκτορα. Το ακριβώς αντίθετο από την έλανδρο και την ελέπτολιν Ελένη, που ταυτίστηκε, κατά τον στίχο του Αισχύλου, με τον ολετήρα των ομηρικών αρσενικών και της Τροίας, ενσωματώνοντας την καταστροφή τους στο όνομά της.