Μεσαιωνική επανάσταση

Με τον Πόλεμο των φτωχών (εκδ. Πόλις) ο Ερίκ Βυιγιάρ συνεχίζει τη μυθοπλαστική ανάπλαση στιγμών του παρελθόντος, πρακτική χάρη στην οποία απέσπασε το 2017 το βραβείο Goncourt για την Ημερήσια διάταξη. Ολιγοσέλιδα, κατά κανόνα, τα βιβλία του Βυιγιάρ αποτελούν σχόλια για την Ιστορία και τους ήρωές της, επώνυμους και ανώνυμους. Το θέμα του εδώ είναι ο «Πόλεμος των χωρικών» του 1525, η μεγάλη εξέγερση των γερμανικών αγροτικών στρωμάτων, απάντηση στις κραυγαλέες ανισότητες του φεουδαλισμού και έκφραση των συσσωρευμένων κοινωνικών εντάσεων που απελευθέρωσε η προτεσταντική διδασκαλία του Λούθηρου. Πρωταγωνιστής, ακραίος διαμαρτυρόμενος θεολόγος, φλογερός κήρυκας της ισότητας, οργισμένος κριτής των πριγκίπων, «ρομφαία του Γεδεών», όπως περιγράφει ο ίδιος τον εαυτό του, είναι ο Τόμας Μύντσερ. Αδάμαστος ηγέτης των χωρικών, ο Μύντσερ θα ηττηθεί στη μάχη του Φρανκενχάουζεν από τον στρατό των ηγεμόνων της περιοχής και θα εκτελεστεί τον Μάιο του 1525. Ο Βυιγιάρ τον σκιαγραφεί ως λαϊκό ήρωα εντάσσοντάς τον σε μια χορεία «πρωτόγονων επαναστατών» του Μεσαίωνα, σε αντίθεση με την εικόνα του ανισόρροπου χιλιαστή που του επιφυλάσσει ο ιστορικός Νόρμαν Κον. Στη δυναμική γραφή του Πολέμου των φτωχών απαντούν άλλωστε σαφείς αντηχήσεις της «επαναστατικής» 14ης Ιουλίου, που αποτελεί το καλύτερο έργο του: «Δεν εξεγείρεται ο Θεός, αλλά η αγγαρεία, τα μισθώματα, οι δεκάτες, η απαγόρευση του διαθέτειν, η μετάληψη του ετοιμοθάνατου, η περισυλλογή του άχυρου, το δικαίωμα πρώτης νυκτός, οι κομμένες μύτες, τα βγαλμένα μάτια, τα καμένα, χτυπημένα, μαχαιρωμένα σώματα. Οι περί του επέκεινα διαμάχες αφορούν στην πραγματικότητα τα εγκόσμια».