Πώς θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τα βιβλία του Σταύρου Κρητιώτη; Να τα ονομάσουμε αυτοβιογραφικά και επιστολογραφικά; Να πούμε πως είναι γραμμένα μέσα από άλλα βιβλία ή πως η αφήγησή τους βασίζεται σε πλήθος ετερόκλητα, συχνά εξωλογοτεχνικά δημοσιεύματα; Να τα θεωρήσουμε συμπιλήματα προερχόμενα από τις πιο διαφορετικές βιβλιογραφίες και πηγές; Ή μήπως να μείνουμε στη διακειμενική τους προέλαση και στις αέναες παραφράσεις και παραλλαγές τους, που έχουν πάντοτε να κάνουν (όπως κι αν τις ζυγίσουμε ή υπολογίσουμε) με το ζήτημα της γραφής; Από τη στιγμή που το οποιοδήποτε κείμενο έχει υποστεί την οποιαδήποτε επεξεργασία, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο σύμπαν. Σε αυτό το καθαρώς μεταμοντέρνο πλαίσιο, που αποβάλλει αυτομάτως την έννοια της λογοκλοπής, ο Κρητιώτης είναι ένας δεινός αντιγραφέας, ένας μανιώδης συλλέκτης και παραγωγός παραπομπών ο οποίος θέλει όχι μόνο να δελεάσει το υποψιασμένο κοινό του, αλλά και να το εμψυχώσει να λάβει ενεργά μέρος στο παιχνίδι του.
Με δεδομένη την προϊστορία του συγγραφέα, δύσκολα θα μας εκπλήξει το γεγονός πως πρωταγωνιστικό ρόλο στο καινούργιο του μυθιστόρημα αναλαμβάνει μια φράση: η φράση «κολλημένος σαν στρείδι», που μολονότι δεν είναι ακριβώς κοινότοπη, δεν αποτελεί και αντιπροσωπευτικό δείγμα στερεότυπης έκφρασης. Μια τέτοια φράση, λοιπόν, ανακαλύπτει σε έναν οιονεί ιντερνετικό κόσμο (σε ένα Διαδίκτυο που δεν κατονομάζεται ποτέ) πως παρά τη σχετική σπανιότητά της έχει έναν προνομιακό χρήστη, ένα φυσικό πρόσωπο με υπέρμετρες προσπελάσεις στη λεκτική και στη γλωσσική της οντότητα (εδώ κινούμαστε πλέον στις παρυφές της λογοτεχνίας της επιστημονικής φαντασίας). Πρόκειται για τον μεσίτη Νικόλαο Ψάλτη, ο οποίος προσφέρεται να εξαγοράσει στην Κωνσταντινούπολη κατά τη διάρκεια του τελευταίου τετάρτου του 19ου αιώνα το χρέος μιας δεκαεπτάχρονης ορφανής Κύπριας (της Ελένης) για να τη γλιτώσει από τον επαπειλούμενο εξισλαμισμό της.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.