Ηδιαρκής ταλάντευση της Μάρως Δούκα ανάμεσα στο συλλογικό και στο ατομικό, με επίκεντρο πάντοτε την ανάδυση μιας πολυμερούς γυναικείας προσωπικότητας, γίνεται φανερή ήδη από τις νουβέλες της Η Πηγάδα, Κάτι άνθρωποι (1974) και Πού ‘ναι τα φτερά; (1975), όπως και από τη συλλογή διηγημάτων της Καρρέ Φιξ (1976). Και στα τρία αυτά βιβλία οι γυναίκες αποτελούν όχι μόνο παράγωγα των κοινωνικών συνθηκών, αιτιωδώς συνταιριασμένα μαζί τους, αλλά και ολοκληρωμένα ψυχογραφήματα: μοναχικές σκιαγραφίες πολλαπλώς αγχωμένων, τραυματισμένων, όπως και τραυματικών υπάρξεων, που έχουν χάσει τον προσανατολισμό τους και αγωνιούν να βρουν τη σταθερότητα σε ένα σύμπαν για το οποίο κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί το παραμικρό. Στην Αρχαία σκουριά (1979), πάλι, την πρώτη μυθιστορηματική προσπάθεια της Δούκα, εκείνο το οποίο χρειάζεται ευθύς εξαρχής να συμβιβάσει η πρωταγωνίστρια (και το οποίο δεν συμβιβάζει ποτέ) είναι η αγωνιστική έξαρση και το ομαδικό πνεύμα της αντίστασης που επέδειξε η γενιά της κατά της χούντας με ό,τι διαδέχθηκε την πτώση της: την όπως-όπως εξατομίκευση, την επιστροφή στη μαλθακότητα και την εγκαρτέρηση των καθιερωμένων κοινωνικών ρόλων, καθώς και την παραδοχή πως στο τέλος όλα υποχωρούν και πεθαίνουν. Στην ίδια πάνω-κάτω γραμμή κινείται και η Ασπασία στις Λεύκες ασάλευτες (1987), που ξέρει πως ο συλλογικός περίγυρος έχει από καιρό στερηθεί το οποιοδήποτε κρίσιμο βάρος του. Αξίζει σε αυτή τη γραμμή να θυμηθούμε πως στο Ενας σκούφος από πορφύρα (1995), ένα ιστορικό μυθιστόρημα για το στυγνό παιχνίδι της εξουσίας στα χρόνια του Βυζαντίου, αναδεικνύονται τέσσερις πολύ δυνατοί γυναικείοι χαρακτήρες: η Δαλασσηνή, η Δούκαινα, η Αλανή και, πρωτίστως, η Αννα Κομνηνή – όλες είναι προικισμένες με αβίαστη πνοή και φυσική χάρη καθώς έχουν σχεδιαστεί με μια φαντασία ικανή να γεμίσει με ολοζώντανες λεπτομέρειες τα ψυχολογικά τους πορτρέτα.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
