Καρέ για το ρεμπέτικο

όμικ και ρεμπέτικο έχουν παράλληλους βίους, θα μπορούσαμε να πούμε. Συνδεδεμένα με ένα «περιθώριο» και τα δύο, έρχονται από τον 19ο αιώνα, γνωρίζουν άνθηση στη δεκαετία του 1930 και αποκτούν cult φήμη και πιστό κοινό μεταπολεμικά. Στις απαρχές της εκδοτικής ιστορίας της καθιέρωσης του graphic novel στην Ελλάδα, τα δύο είδη συναντιούνται στο δημοφιλές Ρεμπέτικο (Ελευθεροτυπία, 2010) του γάλλου κομίστα Νταβίντ Πριντόμ. Τώρα συναντιούνται εκ νέου, σε ένα graphic novel με ελληνική υπογραφή, στο Ρεμπέτικο. Ιστορία και πρωταγωνιστές (εκδ. Ελυζέ) σε σενάριο του Νίκου Κουφόπουλου, το οποίο εικονογραφούν δεκατέσσερις ζωγράφοι και σκιτσογράφοι. Σε μια αυτοαναφορική εισαγωγή, ο συγγραφέας και λάτρης του ρεμπέτικου βρίσκεται στον Αλλο Κόσμο, όπου ανάμεσα στον Παράδεισο και στην Κόλαση υπάρχει η Ουτοπία, στην οποία καταλήγουν οι μάγκες, τα αλάνια, οι ξηγημένοι, οι ρεμπέτες. Εκεί θα περιπλανηθεί σαν άλλος Δάντης με συνοδό τον «διάγγελο» Βάγγο, θα συναντήσει τους πρωταγωνιστές του ρεμπέτικου και θα ακούσει τις ιστορίες τους. Με σημείο εκκίνησης τον «Θερμαστή» του Γιώργου Μπάτη, μεταφερόμαστε σε Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη και Αμερική, σε Καφέ Αμάν και σε τεκέδες του Πειραιά. Ακούμε ζεϊμπέκικα στην Τρούμπα, ρεμπέτικα της Κατοχής και τη διάλεξη του Μάνου Χατζιδάκι για το ρεμπέτικο. Γνωρίζουμε τον Βαμβακάρη, τον Παπαϊωάννου, τον Τσιτσάνη, τον Γιοβάν Τσαούς και την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Η Ρόζα Εσκενάζυ, η Σωτηρία Μπέλλου και η Μαρίκα Νίνου τραγουδούν συνοδεία μπουζουκιών και μπαγλαμάδων σε επεισόδια που παρακολουθούν χρονολογικά την ιστορία του ρεμπέτικου και εικονογραφούνται από καθιερωμένους και ανερχόμενους καλλιτέχνες σε ασπρόμαυρα σκίτσα ή έγχρωμες ονειρικές ακουαρέλες, με εικόνες που άλλοτε παραπέμπουν στην ορθόδοξη εικονογραφία, ή έχουν την αισθητική παλιάς Polaroid. Πραγματολογικά στοιχεία και διακειμενικές αναφορές παρατίθενται σε σημειώσεις, μαζί με γλωσσάρι και μικρή επιλογή βιβλιογραφίας, κάνοντας τον τόμο έναν ευχάριστο και χρηστικό οδηγό στην ιστορία του ρεμπέτικου, που καταλήγει από την ξακουστή «Τετράδα του Πειραιά» στη συνάντηση του είδους με τις μουσικές του κόσμου, τα πορτογαλέζικα φάντος, τα αμερικανικά μπλουζ, το ανδαλουσιανό φλαμένκο και το αργεντίνικο τάνγκο.