Η Εξήγησις του Θαυμαστού Ημπερίου τυπώθηκε για πρώτη φορά στη Βενετία στα 1543. Γνωστό σήμερα στους ειδικούς με τον συμβατικό τίτλο Ιμπέριος και Μαργαρώνα, πρόκειται για έμμετρο, ομοιοκατάληκτο κείμενο του είδους που κάποτε αναφέρεται ως «ρομάντζο», άλλοτε ως «ερωτική μυθιστορία». Επιμελητής της πρώτης φιλολογικής έκδοσης είναι ο Κώστας Γιαβής, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, έμπειρος βυζαντινολόγος αλλά και συγκριτολόγος, με βαθιές και ευρείες γνώσεις από την ελληνική και την ευρωπαϊκή μεσαιωνική και νεότερη γραμματεία.
Το έργο αποτελεί ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά ενός από τα δημοφιλέστερα λαϊκά αναγνώσματα που κυκλοφορούσαν στη Δυτική Ευρώπη κατά τα τέλη του Μεσαίωνα, Pierre de Provence et la Belle Maguelonne. Από ποια δυτική γλώσσα μεταφράζεται δεν ξέρουμε· φαίνεται ότι λανθάνει το πρωτότυπο στο οποίο στηρίχτηκε ο μεταφραστής. Σύμφωνα με τις λίγες ενδείξεις που έχουμε, το μεταφρασμένο έργο κυκλοφορεί για πρώτη φορά, σε χειρόγραφη μορφή, λίγο μετά την Αλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Λιγότερο από έναν αιώνα μετά, κάποιος Ελληνας, μάλλον εγκατεστημένος στη Βενετία, πήρε την πρωτοβουλία να ξαναγράψει το κείμενο σύμφωνα με το γούστο της εποχής, εφαρμόζοντας το μετρικό σύστημα των ομοιοκατάληκτων διστίχων, που ήταν της μόδας και σχεδόν απαραίτητος όρος για τα νεωτερικά τυπογραφεία της Βενετίας. Ετσι γεννήθηκε το κείμενο που μας ενδιαφέρει, γνωστό μάλιστα με το λεξιλόγιο της εποχής ως ριμάδα. Αυτή η εκδοτική επιλογή είχε αποτέλεσμα ο Ιμπέριος να γίνει ελληνικό μπεστ σέλερ από το 1543 και για τρεις αιώνες. Αλλεπάλληλες επανεκδόσεις τεκμηριώνονται από τότε μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.