«Ετσι είναι η ζωή, φιλαράκο. Φτάνω μέχρι εκεί που δεν πάει και περιπλανιέμαι και χαζολογάω και δεν έχω μυαλό για τίποτα. Μετά γυρίζω στην πόλη μου και, χραπ, με δαγκώνει το φίδι!». Μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Τζέικ Μπράουν, αφροαμερικανός στρατιώτης που κατατάχθηκε για να πολεμήσει στο Δυτικό Μέτωπο, αλλά αντί γι’ αυτό υποχρεώθηκε σε βοηθητικές εργασίες στα μετόπισθεν και λιποτάκτησε, επιστρέφει στην πόλη του. Βρίσκει τη Νέα Υόρκη και το Χάρλεμ κάπως αλλαγμένα, αλλά κατά βάση το ίδιο επιθυμητά: «Η παλιά καλή Νέα Υόρκη! Η ίδια σουσουράδικη πόλη. Φασαρία ίπταται πάνω από το κεφάλι σου. Ο υπόγειος μουγκανίζει κάτω από τα πόδια σου. […] Χάρλεμ! Χάρλεμ! Λίγο πιο θορυβώδες, λίγο πιο σκοτεινό και πιο θορυβώδες και πιο βρομερό, αλλά αυτό είναι το Χάρλεμ». Τα καμπαρέ του, οι άνθρωποί του, η πρώιμη τζαζ, η έκδηλη σεξουαλικότητα, οι συχνοί καβγάδες, η συνείδηση μιας κοινότητας που υφίσταται τον φυλετικό διαχωρισμό αποτελούν τα θέματα της Επιστροφής στο Χάρλεμ (εκδ. Ερμα) του Κλοντ Μακ Κέι. Μυθιστόρημα ιδιαίτερης λογοτεχνικής δύναμης, από όπου αναδύεται η αίσθηση της χαράς της ζωής, υπήρξε το πρώτο μπεστ σέλερ μαύρου συγγραφέα όταν εκδόθηκε, το 1928.
Ο Μακ Κέι (1889-1948), ποιητής, αριστερός διανοούμενος και σημαντική μορφή της λεγόμενης «Αναγέννησης του Χάρλεμ», του πολιτισμικού και πολιτικού κινήματος που συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της αυτοεικόνας και της ταυτότητας των Αφροαμερικανών του 20ού αιώνα, δίνει εδώ με ξεχωριστό τρόπο μια στιγμή της αμερικανικής εμπειρίας.
