Η θαυμαστή μεταμόρφωση της Φαίης

Ο όρος autofiction (αυτομυθοπλασία) παραπέμπει (αν θελήσουμε να συμπυκνώσουμε κάπως τόσο τη θεωρία όσο και την πρακτική της λογοτεχνίας) σε ένα είδος αυτοβιογραφίας που είναι γραμμένη σαν μυθιστόρημα. Η συγκεκριμένη πεζογραφία έχει τη δική της ιστορία και τις δικές της ιδιαιτερότητες, τα δικά της έξοχα ή αδιάφορα δείγματα. Τα τελευταία χρόνια πάντως είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι γνωρίζει και πάλι μια αξιοπρόσεκτη άνθηση. Επομένως (και επειδή ακριβώς υφίστανται διάφορες παρανοήσεις) όταν σήμερα γίνεται λόγος για «αυτομυθοπλασία» δεν πρέπει το μυαλό μας να πηγαίνει απευθείας σε κάτι πρωτοποριακό, με τη στενή έννοια του όρου, κάτι δηλαδή που δεν έχουμε ξαναδεί να συμβαίνει κατά το παρελθόν.

Περισσότερο πρέπει να έχουμε κατά νου, αφενός, το πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής μας και, αφετέρου, τους καλλιτεχνικούς όρους με τους οποίους ανακινείται δημιουργικά αυτό το είδος εσχάτως. Μία από τις σημαντικότερες και πιο δεινές εκπροσώπους της συγκαιρινής τάσης, τούτη τη δεδομένη στιγμή και σε διεθνές επίπεδο, είναι η 52χρονη Ρέιτσελ Κασκ που γεννήθηκε στον Καναδά και από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 μετοίκησε στην Αγγλία, όπου ζει και εργάζεται. Μεταξύ 2014 και 2018 εξέδωσε μια τριλογία που έχει συζητηθεί εκτεταμένα στον αγγλοσαξονικό κόσμο για τις αρετές της. Εντός του 2019 κυκλοφόρησαν και τα τρία αυτά βιβλία στην ελληνική γλώσσα. Μετά το Περίγραμμα και τη Μετάβαση ακολούθησε πιο πρόσφατα το Κύδος, με το οποίο ολοκληρώνεται η πιο φιλόδοξη σύλληψη στη μέχρι τώρα καριέρα της Ρέιτσελ Κασκ. Τι περιγράφει λοιπόν σε αυτή την αξιανάγνωστη τριλογία; Χρησιμοποιώντας ένα καλειδοσκοπικό alter ego (μια γυναίκα που ονομάζεται Φαίη, η οποία τυγχάνει συγγραφέας και χωρισμένη μητέρα δύο παιδιών, μια διαθλασμένη εκδοχή που είναι και δεν είναι η ίδια η Ρέιτσελ Κασκ) αποτυπώνει την ανθρώπινη μεταμόρφωση ως καθημερινό θαύμα. Παρακολουθούμε την κεντρική ηρωίδα, τις ταλαντώσεις της ταυτότητάς της, μέσα σε έναν κόσμο ποικιλοτρόπως αβέβαιο. Βλέπουμε πώς μεταβολίζει τις ωδίνες της απώλειας και τις μετουσιώνει σε δύναμη, σε κατάφαση ζωής, σε μια νέα συνειδητοποίηση.