Ηδη από τις Ασκήσεις αντοχής στον χρόνο (2021) η Μαρία Στασινοπούλου είχε περάσει από τα διηγήματα της πρώτης συλλογής της και από τους θάμνους, τις πόες και τα μπονσάι της δεύτερης σε σοβαρή αύξηση της λιτότητας και σε γενναία πύκνωση της οικονομίας του λόγου της, κρατώντας μόνο τις πόες και τα μπονσάι – ελάχιστου μεγέθους, δηλαδή, κείμενα, τα οποία απορροφούν και συμπυκνώνουν στο εσωτερικό τους την αύρα, τα ενθυμήματα, τα αποτυπώματα και τα ίχνη μιας ολόκληρης ζωής.
Παραμένοντας στο ίδιο κλίμα και υιοθετώντας παρόμοια αρχιτεκτονική, η συγγραφέας θα περιοριστεί πλέον, με την καινούργια συλλογή της υπό τον τίτλο Του καιρού που επιμένει, σε μονοσέλιδα, σε δισέλιδα και σε τρισέλιδα το πολύ διηγήματα, σε ελάσσονος έκτασης αναπτύξεις, από τις οποίες είτε απουσιάζουν η πλοκή και ο μύθος είτε, αν και εφόσον υπάρχουν, τείνουν να αποκτήσουν κυτταρική μορφή.
Μαρία Στασινοπούλου Του καιρού που επιμένει. Μικρά και μεγάλα πεζά Εκδόσεις Κίχλη, 2024, σελ. 136, τιμή 10,50 ευρώ
Να πω πως η εξαρχής πεποίθηση της Στασινοπούλου για την κρυφή ισχύ της ενσυνειδήτως συρρικνωμένης φόρμας, παρακολουθώντας εκ του σύνεγγυς την πορεία της μέσα στον χρόνο της ωριμότητας, βρίσκει κάθε φορά τον ανάλογο τόνο προκειμένου να υποδεχθεί σε μια όλο και στενότερη αγκαλιά το άγχος της σμίκρυνσης του νήματος της ζωής, σε ανησυχητική αντίστιξη με τη μεγέθυνση της αγωνίας του θανάτου; Οχι.
Προτιμώ αντίθετα να μεταδώσω το συγγραφικό πνεύμα της Στασινοπούλου, που αντί να καταλήξει σε σιωπηλούς θρήνους και σε μελοδραματικούς απολογισμούς, δοκιμάζει και πάλι εκείνα που ξέρει καλά, τώρα αποτυπωμένα σε πεντακάθαρους κρυστάλλους.
Ποια είναι αυτά; Μα, η παραδοχή του αναπόφευκτου τέλους για όλους μας, η ενεργοποίηση της αισθηματικής μνήμης για όσους έχουν προηγηθεί, η χαρά για όσους, παραμένοντας, επιδεικνύουν την αντοχή να συνεχίσουν με το κεφάλι ψηλά και η ιδέα πως από τον καθημερινό βίο δεν θα λείψουν ποτέ οι νόστιμες και οι διασκεδαστικές λεπτομέρειες.
Μια αγκαλιά που αρνείται να στενέψει, που ψάχνει τρόπους (και τους ανακαλύπτει) για να γίνει θερμότερη και πιο συντροφική προκειμένου να σφίξει στους κόλπους της, μεταξύ άλλων, νεαρούς καθώς αγωνίζονται να στρώσουν τον δρόμο τους για το μέλλον (τον ίδιο δρόμο μάχονται να βρουν και μετανάστες), γηραιές κυρίες που θα φορέσουν τα καλά τους ακόμα και για να δουν τηλεόραση, γυναίκες που κλαίνε για την απώλεια των υπερήλικων συζύγων τους, γιους που ζητούν να αναστήσουν τον χαμένο πατέρα τους, αγαθούς μέθυσους και πλακατζήδες οδηγούς ταξί.
Τα διηγήματα της Στασινοπούλου ποντάρουν στη δυναμική της ενέργειας την οποία μπορούν να αποδεσμεύσουν, στο μήνυμα που μπορούν να εκτοξεύσουν σε στιγμιαίο χρόνο, ο οποίος δεν είναι άλλος από τη διάρκεια της ανάγνωσής τους. Ακόμα κι όταν ένας τέτοιος χρόνος καταλήγει κάπως ανεκμετάλλευτος ή κάπως αδρανής, το καλό αποτέλεσμα είναι εδώ.
Η ευγενική, ανακουφιστική ή και παρηγορητική διέγερση του πομπού συν την πρόκληση και την πρόσκληση της συγκινησιακής συμμετοχής του, προικίζουν τα κομμάτια της με έναν ιδιαίτερα στέρεο οπλισμό, έτοιμο να τα προφυλάξει από τα πάντα.
