το πολύπλευρο έργο του κορυφαίου επιστήμονα και διανοούμενου Θ. Π. Τάσιου έρχεται να προστεθεί η ερεθιστική μελέτη του για τη γλώσσα μας, που με άκρα μετριοπάθεια ο ίδιος την αποκαλεί «μικρό πόνημα». Η σημασία και πρωτοτυπία της είναι εμφανέστατη. Από το εύρος των θεμάτων – ή των πρακτικών ζητημάτων, όπως λέει – ο αναγνώστης συμπεραίνει πως η γλώσσα δεν είναι ένας σύνθετος μηχανισμός αλλά ο συνεκτικός ιστός της κοινωνίας μας. Μας μαθαίνει όχι μόνο να εκφραζόμαστε και να επικοινωνούμε, αλλά κυρίως: να σκεπτόμαστε και να αισθανόμαστε. Ο Τάσιος ερευνά τους μηχανισμούς της γλώσσας, τα μορφολογικά προβλήματα, την κοινωνική και πολιτισμική τους σημασία, τα ιστορικά προηγούμενα, και προτείνει λύσεις, όπως άλλωστε περιμένει κανείς από έναν πρώτης κατηγορίας θετικό επιστήμονα που κινείται όμως σ’ ένα διευρυμένο πεδίο. Ερευνά ανάμεσα σε πλείστα όσα καίρια ζητήματα, όπως λ.χ. το πώς θα πρέπει να μεταφέρεται στα ελληνικά η ορολογία από άλλες γλώσσες, ή τι προβλήματα δημιουργούν οι εξωγλωσσικές επεμβάσεις και η καταστρατήγηση βασικών γλωσσικών κανόνων. Για τον συγγραφέα, επιπλέον, ο τρόπος που μιλούμε και γράφουμε υπαγορεύει και τη διάρθρωση του λόγου: τι προηγείται και τι έπεται, πώς και πότε. Αυτά θα μπορούσαν να επιλυθούν αν είχαμε φροντίσει να αποκτήσουμε μια εθνική γραμματική, όπως προτείνει ο Τάσιος, που θα μας πρόσφερε το γενικό πλαίσιο.
«Η χρήση του αγαθού της γλώσσας είναι τόσο γενική και τόσο αυτόματη, όσο ίσως είναι και η ανάσα» μας λέει. Αθροίζοντας τα παραδείγματα που παραθέτει, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται πως αν τη γλώσσα την ορίζουν οι κατά τον Νόαμ Τσόμσκι «μητρικές δομές», δηλαδή η ικανότητα να μιλά κανείς τη μητρική του γλώσσα χωρίς να ανακαλεί τον κανόνα, τότε μια εθνική γραμματική οδηγεί στην εθνική αυτογνωσία. Μέσω της γλώσσας μαθαίνουμε από πού ερχόμαστε, πού βρισκόμαστε και πού μπορούμε να πάμε.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
