Η αποδόμηση των μύθων

Λέμε συνήθως «να το δω και να το πιστέψω», όμως ο καθηγητής ανθρωπολογίας Αγκουστίν Φουέντες υποστηρίζει ότι ισχύει το «δεν θα το έβλεπα αν δεν το πίστευα». Εκείνο, δηλαδή, που πιστεύουμε ότι αληθεύει επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο· οι πεποιθήσεις μας διαμορφώνουν τη συμπεριφορά μας, τους τρόπους συνύπαρξης μεταξύ μας και το νόημα που αποδίδουμε σε γεγονότα, πράξεις και εμπειρίες.

Ο Φουέντες θεωρεί ότι οι πεποιθήσεις αυτές είναι κοινωνικές κατασκευές, όπως οι παραδοχές για την ανθρώπινη φύση, και με επιχειρήματα αποδομεί τις κυρίαρχες απόψεις για τη φυλή, την επιθετικότητα και τις διαφορές των φύλων. Οι άνθρωποι ποικίλλουν βιολογικά, αλλά αυτή η ποικιλότητα δεν συγκροτεί φυλετικές ομάδες, τονίζει. Ολοι οι ανθρώπινοι πληθυσμοί – Ιαπώνων ή Σουηδών, Αβοριγίνων της Αυστραλίας ή Αφρικανών, Αμερινδιάνων ή Ρώσων – μοιράζονται μια όμοια γενετική σύσταση. Οι μεταναστεύσεις, οι διατροφικές συνήθειες, οι δραστηριότητες, οι ασθένειες και οι παράμετροι που διατηρούνται από τη φυσική επιλογή επηρεάζουν το σώμα μας. Για παράδειγμα, το σκουρόχρωμο ανθρώπινο δέρμα οφείλεται στη φυσική επιλογή, που ευνόησε την αύξηση της μελανίνης στην επιδερμίδα σε περιοχές με έντονη υπεριώδη ακτινοβολία, όπως συμβαίνει πλησίον του ισημερινού. Ομως, ενώ η φυλή δεν είναι βιολογική κατηγορία, ο ρατσισμός μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία, την οικονομική κατάσταση ή τις εκπαιδευτικές επιδόσεις. Οι κοινωνικές ανισότητες διαιωνίζουν τη διαμορφωμένη φυλετικά αντίληψη για την ανθρώπινη βιολογία και δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο.