το προηγούμενο αυτοβιογραφικό βιβλίο της, τα Παιχνίδια πολέμου (Εστία, 2012), η παιδαγωγός Μαρία Ηλιού, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, με ερευνητικό έργο στον τομέα της Εκπαίδευσης και δράση στην UNESCO και άλλους διεθνείς οργανισμούς, αφηγήθηκε τα παιδικά της χρόνια στη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου. Στο νέο βιβλίο της, Ο Γλέζος, ο Πικάσο και μια πέτρα (Εστία, 2021), εξιστορεί την κοινή ζωή της με τον μαρξιστή ιστορικό και βιβλιογράφο Φίλιππο Ηλιού (1931-2004). Η αυθιστόρηση αρχίζει με την εγγραφή της στο Αρσάκειο Αθηνών το 1946 και τον έρωτα για τον Φίλιππο, αδελφό της φίλης της Μαίρης, σε ηλικία 14 ετών. Εκείνος θα την προσέξει δύο χρόνια αργότερα. Από το σημείο αυτό αρχίζει η κοινή πορεία και ζωή σε Αθήνα και Παρίσι. ΕΠΟΝ, ΚΚΕ, σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή και στο Γαλλικό Ινστιτούτο εκείνη – και ο Φίλιππος στην παρανομία. Μόλις εκείνος αποκτά διαβατήριο το 1957, παντρεύονται και αναχωρούν για το Παρίσι για σπουδές. Από το σημείο αυτό, ξετυλίγεται η καθημερινότητα της ζωής στο μικρό διαμέρισμά τους στο Καρτιέ Λατέν, κέντρο ελλήνων διερχομένων, αλλά και η γνωριμία και συνεργασία με τον Μίκη Θεοδωράκη, του οποίου βιβλία επιμελήθηκε ο Φίλιππος. Ανάμεσα στις ιστορίες του τόμου και εκείνη που δίνει τον τίτλο: αφορμή, η άφιξη του Μανώλη Γλέζου στο Παρίσι, τον Μάρτιο του 1963, παραμονές της Διάσκεψης για τη γενική αμνηστία στους πολιτικούς φυλακισμένους και εξόριστους και για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Η Μαρία τον συνοδεύει ως διερμηνέας στις συναντήσεις του, μεταξύ άλλων και με τον γριπιασμένο Πικάσο στο κρεβάτι. Σε κάποια από τις μετακινήσεις τους, μια πέτρα χτυπά το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν. Ατύχημα ή ενέδρα εναντίον του Γλέζου; Μια γλαφυρή αφήγηση της ζωής του ζεύγους Ηλιού στο Παρίσι, η οποία, ως σημαντικό ντοκουμέντο, δίνει πολλές πληροφορίες και πλήθος μικρές λεπτομέρειες, για την παρουσία των ελλήνων αυτοεξόριστων αριστερών στη Γαλλία στις πολύ χαρακτηριστικές περιόδους 1957-1964 και 1967-1975.

Μαρία
Ηλιού

Ο Γλέζος, ο Πικάσο και μια πέτρα

και άλλες αφηγήσεις

Εκδόσεις Εστία, 2021,

σελ. 184,
τιμή 15 ευρώ

Νίκος Μπακουνάκης

Oταν έπεσα στο μελανοδοχείο

Εκδόσεις Πόλις, 2021,

σελ. 356, τιμή 16 ευρώ

Πάτρα, Αθήνα, Παρίσι. Η διαμόρφωση μιας αναγνωστικής φυσιογνωμίας. Δημοσιογραφία και βιβλίο. Μια συναρπαστική αυτοβιογραφική αφήγηση του δημιουργού του παρόντος ενθέτου του «Βήματος» και παράλληλα η Ιστορία των «Βιβλίων», η εξέλιξη του εκδοτικού τοπίου, τάσεις και μεγάλες συζητήσεις για έργα και συγγραφείς πάνω στον καμβά της ιστορίας του ελληνικού Τύπου των τελευταίων σαράντα χρόνων

Γκιζέλα
Πέρλετ

Χανς Κρίστιαν Αντερσεν
Η ζωή, το έργο,
η επίδραση

Μετάφραση
Ιωάννα Μεϊτάνη.

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2021, σελ. 160,
τιμή 10,60 ευρώ

Ο μύθος και ο άνθρωπος πίσω από τον μεγάλο δανό παραμυθά. Η απώλεια του πατέρα, τα δυστυχισμένα παιδικά χρόνια, η λύτρωση μέσα από τη συγγραφή παραμυθιών. Ευφυής, ευάλωτος, ευαίσθητος, φιλόδοξος και ματαιόδοξος, ο Αντερσεν σχηματίζεται στις ανθρώπινες διαστάσεις του στην απολαυστική βιογραφία της Γκιζέλα Πέρλετ, αφοσιωμένης μεταφράστριας του Αντερσεν στα γερμανικά.

Ιων
Δραγούμης

Τα «κρυμμένα» ημερολόγια: Οκτώβριος 1912-Αύγουστος 1913

Επιμέλεια
Νώντας Τσίγκας.

Εκδόσεις Πατάκη, 2021,

σελ. 448, τιμή 17,70 ευρώ

Ο διπλωμάτης Ιων Δραγούμης, έφεδρος δεκανέας πεζικού, πολιτικός σύμβουλος στο Γενικό Επιτελείο, στα χρόνια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, η συμβολή του, ο έρωτας με τη Μαρίκα Κοτοπούλη, ο αντισυμβατικός χαρακτήρας του, η πνευματική του εξέλιξη όπως αναδύονται από τα «κρυμμένα» ημερολόγιά του (Οκτώβριος 1912-Αύγουστος 1913), που βρίσκονται στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.

Χοσέ Μανουέλ Πουέρτας

Γιάννης.
Γράφοντας Ιστορία

Μετάφραση
Νικόλαος Κ. Παπαδάκης.

Επίλογος
Βασίλης Σκουντής.

Εκδόσεις Κάκτος, 2021,

σελ. 368, τιμή 18,02 ευρώ

Προπονητές, φίλοι, συμπαίκτες του «Greek Freak» αφηγούνται τη θαυμαστή ιστορία του Γιάννη Αντετοκούνμπο. Πώς ο γιος των μεταναστών από τη Νιγηρία έγινε δις MVP (και πλέον πρωταθλητής) του ΝΒΑ. Τα δύσκολα χρόνια στην Ελλάδα, ο Σπύρος Βελλινιάτης που τον ανακάλυψε στα Σεπόλια. Η ένταξη στην ομάδα της Σαραγόσα, η είσοδος στη διεθνή σκηνή του μπάσκετ.

Ηλίας Μαμαλάκης

Οι αναμνήσεις
ενός μαγειριστή
& 10 ιστορίες αχόρταγης ζωής

Εκδόσεις Αρμός, 2021

σελ. 320,
τιμή 15,50 ευρώ

Mάγειρας και γυριστής, «μαγειριστής», δηλώνει ο Ηλίας Μαμαλάκης σε αυτό το βιβλίο με αναμνήσεις ζωής, που ξεκινούν από τους παππούδες του. Επεισόδια της καθημερινότητας, ερωτικές ιστορίες αλλά και δύσκολες στιγμές ασθένειας που οργανώνονται γύρω από κάποιο φαγητό. Η διαμόρφωση ενός γαστρονομικού προφίλ μέσα από τα φαγητά που μας αρέσουν και τις εμπειρίες που συνδέονται με αυτά.

Oliver
Sacks

Κάθε πράγμα
στη θέση του

Μετάφραση
Κώστας Πόταγας,
Aννυ Σπυράκου.

Εκδόσεις Αγρα, 2021

σελ. 344,
τιμή 17,50 ευρώ

Μια μεταθανάτια συλλογή κειμένων του νευρολόγου και συγκλονιστικού αφηγητή Ολιβερ Σακς (1933-2015). Τα χρόνια στην Αγγλία, η πρώτη αγάπη, κήποι, βιβλία που διάβασε, ταξίδια στο εσωτερικό του εγκεφάλου, σκέψεις για την απώλεια της εγγύτητας στην εποχή των smartphones, η αναμέτρηση με τον καρκίνο και τη δική του θνητότητα, αλλά και πίστη στη ζωή που συνεχίζεται.