Εικόνες του Εμφυλίου

Με τη νουβέλα της Η θάλασσα στο χιόνι (2019), που σηματοδότησε και την είσοδό της στα γράμματα, η Ελευθερία Κυρίμη έριξε τον φακό της στους σλαβόφωνους της ελληνικής επικράτειας, εγκατεστημένους σε μια γεωγραφική ζώνη που ξεκινάει από τα βορειοδυτικά της λίμνης της Καστοριάς και φτάνει ως τη συνοριακή γραμμή με τη Βουλγαρία. Στο πρώτο βιβλίο της η συγγραφέας δεν επιζητούσε να σχολιάσει λογοτεχνικά το ζήτημα της Συμφωνίας των Πρεσπών, αλλά να προβάλει μέσω της μυθοπλασίας της τα πάθη μιας συλλογικότητας που ενώ έζησε επί δεκαετίες στο περιθώριο της δημόσιας ζωής, μπλέχτηκε εκούσα άκουσα πρώτα στην εμφύλια δίνη και ύστερα στη χρόνια άρνηση της Ελλάδας και των Ελλήνων να της αναγνωρίσουν την οποιαδήποτε υπόσταση.

Με το μυθιστόρημά της Καλό σημάδι η Κυρίμη επανέρχεται στον Εμφύλιο και επικεντρώνεται σ’ αυτόν. Τόπος της δράσης είναι τώρα η Μάνη, ενώ οι μνήμες τις οποίες θέλουν να ανασυστήσουν οι ήρωες εκκινούν από το παρόν και φτάνουν μέχρι και μία ή και παραπάνω δεκαετία πριν από το 1945. Μια νεαρή δημοσιογράφος, η Ηλέκτρα, και ένας επίσης νεαρός δάσκαλος, ο Πότης, ανιχνεύουν τα μνημονικά τραύματα των προγόνων τους (ή μάλλον των προγόνων του Πότη) στη Μέσα Μάνη. Η ιστορία τους μετατρέπεται έτσι σε ένα από τρίτο χέρι ταξίδι μέσα στον χρόνο, με τους επιγόνους να προσπαθούν να ξετυλίξουν τον μίτο για λογαριασμό των ανιόντων, λύνοντας τον προγονικό γόρδιο δεσμό στο συμβολικό πεδίο – στο πεδίο της καταλλαγής και της συμφιλίωσης. Η αναζήτηση του προσώπου που σκότωσε τον παππού του Πότη κατά τη διάρκεια της εμφύλιας σύγκρουσης στην περιοχή, όπου κυριαρχούσαν τα Τάγματα Ασφαλείας και οι Χίτες, θα ωριμάσει γενναία και τους δύο ερευνητές: ο Πότης συνειδητοποιεί πως οι παλαιές πληγές οφείλουν να μείνουν πίσω όχι διά της διαγραφής τους, αλλά μέσω της επισταμένης διερεύνησης, ενώ η Ηλέκτρα κατανοεί τι σημαίνει ερευνητική δημοσιογραφία με πολιτική και ιστορική σκόπευση. Με την έρευνα να τείνει να πάρει διαστάσεις αστυνομικού θρίλερ, χωρίς ποτέ, παρ’ όλα αυτά, η Κυρίμη να στρέφεται προς μια τέτοια κατεύθυνση, και με τους εμπλεκόμενους να διαπιστώνουν εκ του σύνεγγυς τι σημαίνει διασταύρωση και επαλήθευση, αλλά και διάψευση ή μεταβολή πορείας, το βιβλίο συνιστά και ένα είδος λόγου για την πιθανή συνομιλία μεταξύ Ιστορίας και λογοτεχνίας – για το πώς ο λογοτεχνικός μύθος μπορεί να αποτελέσει μια μορφή κριτικής ανακίνησης ή ανάκτησης του παρελθόντος.