Δυσοίωνες σιωπές

Τι σημαίνει να καταδικαστεί κανείς στη σιωπή είτε για λόγους φυσικής παρεμπόδισης είτε γιατί έτσι το έχουν επιβάλει οι συνθήκες του βίου, οδηγώντας σε ένα αξεπέραστο όριο; Μα, τι άλλο από φόβο, απομόνωση, μένος για τους άλλους (για όσους επιβάλλουν τον κοινωνικό περιορισμό των εξαναγκασμένων στην αλαλία) ή και ακατάσχετες φαντασιώσεις συν κάποια μορφή παράνοιας η οποία αργά ή γρήγορα θα αποκαλύψει το τρομώδες βάθος ενός ανεπίγνωστου εαυτού. Το θέμα αυτό ανοίγει η Δήμητρα Λουκά με το δεύτερο πεζογραφικό της βιβλίο, τη συλλογή διηγημάτων Η μούτα (εκδ. Κίχλη). Με φόντο κατά κανόνα το τοπίο της Ηπείρου, εναλλάσσοντας την πρωτοπρόσωπη με την τριτοπρόσωπη αφήγηση, αλλά και ταξιδεύοντας σε διαφορετικούς ιστορικούς χρόνους, η συγγραφέας φέρνει στο προσκήνιο μια σειρά από σκιασμένα, απειλητικά ή και αμιγώς σκοτεινά πρόσωπα ενόσω ζουν την περιπέτεια της αφωνίας τους (και όχι μόνον αυτή) με πολλούς τριγύρω τους να σκοντάφτουν θορυβημένοι επάνω της.

Μια μουγγή κόρη αφήνει τις σφήκες να σκεπάσουν το κορμάκι της μικρής αδελφής της γιατί η μάνα τους δεν μπορεί να κρύψει τη χαρά που νιώθει για τα μη ελαττωματικά παιδιά της. Ενας νεκροθάφτης ξεθάβει από παντού παραχωμένα κρανία, καταλήγοντας να στοιχειώσει. Μια γυναίκα δίνει φωνή στον σκοτωμένο καρπό της κοιλιάς της. Μια άλλη κόρη, της οποίας η μητέρα ήθελε ασμένως αγόρι, μένει ασάλευτη κι αμίλητη εξαιτίας της αφόρητης πίεσης των αρσενικών αδελφών της. Ενας βοσκός χάνει τη μιλιά του γιατί δεν απέφυγε να πέσει στο κρεβάτι με μια λάμια. Ενας Βούλγαρος μοιάζει εν Ελλάδι με μουγγό επειδή φοβάται να χρησιμοποιήσει τα ελληνικά. Και όχι μόνο αυτά. Στις σελίδες της Λουκά θα βρούμε ακόμα συνομιλίες φαντασμάτων, φάσματα νεκρών του Εμφυλίου και παρελάσεις βρικολάκων, έναν χορευτή που σώζεται επί Τουρκοκρατίας από το θράσος του να προκαλεί την εξουσία με τη στεντόρεια παρουσία και κίνησή του, έναν ράφτη που έγινε κυνηγός, με το παιδί του να πεθαίνει από την καραμπίνα του, μια ηλικιωμένη που αναπολεί ερωτικά τον άνθρωπο ο οποίος σχεδόν την κακοποίησε στα νεανικά της χρόνια, μια επιπλέον μάνα, που φροντίζει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο τα ξένα τέκνα, ένα αδύναμο θηλυκό κλειδωμένο στην κουζίνα του από αυτόκλητους προστάτες, καθώς και μια αναπάντεχα εξωτική ιστορία θανάτου.