Στο αμέσως προηγούμενο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη, τη νουβέλα Ενάμισι δευτερόλεπτο φως (2020), η αφήγηση θέτει ως μοναδικό της σκοπό την κάθαρση, παραμένοντας ασθματική και άστικτη καθώς ταυτίζεται με την ανάστατη ψυχή του πρωταγωνιστή ενώ την ίδια ώρα στέκει μακριά από το βουβό του δράμα. Ενας υπό απόσυρση φάρος, τον οποίο η πατρική εξουσία μετέτρεψε από σύμβολο παρηγοριάς και σωτήριας καθοδήγησης σε πραγματικότητα έκπτωτου εγκλεισμού, θα μετατραπεί σε μέσον λύτρωσης: ο έρωτας που έφερε στο νησί του Αιγαίου τον ήρωα και οι στιγμιαίες λάμψεις του φάρου (ενάμισι δευτερόλεπτο φως, όπως το θέλει και ο τίτλος του βιβλίου) αρκούν για να σβήσουν το μαύρο παρελθόν και να το ανταλλάξουν με ένα διαφανές κι ολοκάθαρο μέλλον.
Στο μυθιστόρημα Τα απόνερα της Σοφίας (εκδ. Εστίας) θα συναντήσουμε εκ νέου μια σφοδρή οικογενειακή σύγκρουση (στοιχείο που εμφανίζεται συχνά στην πεζογραφία του Μακριδάκη) και έναν πατριαρχικό πατέρα, αλλά αυτή τη φορά στην ακολουθία μιας ψυχρόαιμης και απολύτως λογικής και γραμμικής αφηγηματικής τροχιάς, που αντί για κάθαρση θα επιφέρει την απόλυτη ήττα και συντριβή. Ο Ζαχαρίας Μελιτάκης θα χάσει κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή μέσα από τα χέρια του την προσδοκία για τον επίγειο παράδεισο, ο οποίος βρίσκεται μακριά από το κέντρο του πολύβοου άστεως, και τοποθετείται πάλι σε έναν μαγευτικό νησιωτικό τόπο, που αποτελεί το κέντρο ενός φυσικού και γεωπονικού θαύματος, την αποκρυστάλλωση της τέχνης της κηπουρικής. Τα έχουμε, βεβαίως, δει κατ’ επανάληψη αυτά στον Μακριδάκη (συνιστούν τη ραχοκοκαλιά της πεζογραφίας του), με τη διαφορά πως τώρα, εκτός από την απουσία του συσσωρευμένου προφορικού πλούτου της παράδοσης και της Χίου (η οποία απλώς εξυπονοείται), βρισκόμαστε επί της ουσίας ενώπιον δύο μυθιστορημάτων σε συγκατοίκηση. Το ένα μυθιστόρημα ή το πρώτο επίπεδο της αφήγησης κάνει λόγο για τη συμπαιγνία ανάμεσα στον Ζαχαρία και στον πατέρα του, για τη συμφωνία να δημοσιεύσει ο γιος ένα βιβλίο που έγραψε ο πατέρας και να συνεχίσει κατόπιν κατά μόνας την πορεία του. Και επειδή ουδείς Φάουστ παραχωρεί προνόμια δίχως αντίτιμο, ο πατέρας δεν θα εγκαταλείψει ποτέ την ιδιότυπη συγγραφική του φιλοδοξία, κυριαρχώντας στον βίο του έτσι κι αλλιώς ατάλαντου γιου του, αλλά και εκτρέφοντας ένα πανίσχυρο αίσθημα πατροκτονίας. Στο σημείο αυτό, όμως, έχουμε ήδη περάσει στο άλλο μυθιστόρημα ή στο δεύτερο επίπεδο της αφήγησης που είναι η πορεία του Ζαχαρία προς την απώλεια του επίγειου παραδείσου και το θανάσιμο ροκάνισμα του βοτανικού οράματος.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
