Ας μιλήσουμε για την ποίηση

Βραβευμένος ποιητής και μεταφραστής, ο δοκιμιογράφος ο Κώστας Κουτσουρέλης διακρίνεται για την προκλητική, αιρετική σκέψη και τον αντιρρητικό λόγο του. Στο δοκίμιο Κ. Π. Καβάφης (Μελάνι, 2013) απορεί με τη διεθνή φήμη του Καβάφη και αμφισβητεί την κατάταξή του στους μείζονες ποιητές και σε δημοσιεύματα και εκδηλώσεις του φιλολογικού περιοδικού Νέον Πλανόδιον που διευθύνει αρνείται την ύπαρξη μυθιστορήματος στην Ελλάδα. Στο νέο του βιβλίο με τίτλο Η τέχνη που αυτοκτονεί (Μικρή Αρκτος, 2019) καταπιάνεται με το «αδιέξοδο της ποίησης του καιρού μας». Το γνωστό από τα παράπονα των ποιητών: Η ποίηση δεν διαβάζεται, η ποίηση δεν πουλάει, η ποίηση δεν προβάλλεται στα ΜΜΕ, και επίσης (όσο κι αν ομολογείται λιγότερο ανοιχτά) η ποίηση δεν εκδίδεται, αν δεν αναλάβει ή έστω αν δεν συνεισφέρει στην έκδοσή της ο συγγραφέας. Ποιος φταίει γι’ αυτά; Ο κατάλογος των υπόπτων σύμφωνα με τους ποιητές, όπως σημειώνει ο Κουτσουρέλης, «περιλαμβάνει λίγο-πολύ τους πάντες, και αυτούς στην πιο γενική, την πιο αφηρημένη τους εκδοχή: απ’ το νυν πολιτικοοικονομικό καθεστώς ως την απαιδευσία του κοινού, και από την αντιπνευματικότητα της εποχής ως τους δολοπλόκους εκδότες και τα ΜΜΕ». Ποιος πραγματικά φταίει, κατά τον δοκιμιογράφο; «Κύριοι υπαίτιοι είναι οι ίδιοι οι ποιητές» οι οποίοι «πήραν μια τέχνη τερπνή και την έκαναν ανιαρό σταυρόλεξο. Παρέλαβαν μια γλώσσα οικουμενική κι έφτιαξαν απ’ αυτήν ένα ακαταλαβίστικο ζαργκόν. Είχαν μια θέση περίοπτη, στο επίκεντρο του δημόσιου βίου, και τη θυσίασαν για την πόζα και την κλάψα του περιθωρίου». Ο ποιητής επιτίθεται αυτή τη φορά συλλήβδην στο ποιητικό σινάφι, στο οποίο καταλογίζει ερμητισμό, ναρκισσισμό, απομάκρυνση από την κοινωνία, υποκειμενισμό, αυτοαναφορικότητα και εσωστρέφεια.

Οπως και σε άλλα δοκίμια του Κουτσουρέλη, παραμένει ζήτημα ερμηνείας αν η προβοκατόρικη θεματολογία και η έντονη πολεμική του αποτυπώνουν ακλόνητες θέσεις του ή αν πηγάζουν από μια φιλοσοφικά φιλοπερίεργη διάθεση, αν συνιστούν ένα κλείσιμο του ματιού προς αναγνώστες και ομοτέχνους, το κεντρί που θα προκαλέσει μια συζήτηση, προκειμένου να έρθουν στο προσκήνιο τα υλικά και οι απόψεις που θα οδηγήσουν σε μια γόνιμη σύνθεση.