Από τον Καβάφη στον Πάτρικ Λι Φέρμορ

«Τα έχουμε χαμένα με τα ονόματα και τα ψευδώνυμα. Νομίζετε ότι προφθαίνουμε να διορθώνουμε και να προλαβαίνουμε τις επιθυμίες και πότε το ένα, πότε το άλλο, του κάθε συνεργάτου; Πάρετε ένα όνομα, ένα ψευδώνυμο, ό,τι θέλετε, και κρατάτε το ως το τέλος. Μ’ αυτό πρέπει να δοξασθήτε ή να χαθήτε…» επιπλήττουν οι συντάκτες του Περιοδικού της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαιδείας τον εικοσιδυάχρονο Μαν[ώλην] Κριαρ[ά] που τους βομβάρδιζε με ποιήματα με ποικίλα ψευδώνυμα. Είναι από τα νόστιμα θέματα της «ανεξερεύνητης κοινωνιολογίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας», όπως σημειώνει ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος στη συναγωγή μελετών του Χωρικά ύδατα (Μελάνι). Με την εξαίρεση της αλληλογραφίας του περιοδικού αυτού, οι δώδεκα μελέτες του τόμου επικεντρώνονται σε πρόσωπα από το «λογοτεχνικό εικονοστάσι» του μελετητή. Πρώτοι βεβαίως ο Καβάφης και ο Σεφέρης. Με βαθιά γνώση, αποτέλεσμα των δεκαετιών ενασχόλησης μαζί τους, καταπιάνεται με τον ερωτικό Καβάφη και με τις σχέσεις του πρώτου νομπελίστα μας με τον πατέρα του κατ’ αρχάς αλλά και με τον Πάτρικ Λι Φέρμορ, τον Αναγνωστάκη, ακόμη και τον Μαλακάση. Ο «επιφυλλιδογράφος Γ. Π. Σαββίδης» είναι μια εκ του σύνεγγυς ματιά στον γνωστό φιλόλογο και εκδότη. Εξίσου οικεία και τρυφερή η ματιά στον Λευτέρη Αλεξίου, στον Νίκο Γκάτσο, στον Νάσο Δετζώρτζη. Τα θέματα που επιλέγει το ασκημένο βλέμμα του Δασκαλόπουλου, ερεθιστικά για έρευνα και συζήτηση, τον απασχόλησαν σε δημόσιες εκδηλώσεις, και τα μελετήματα διατηρούν την αμεσότητα της προφορικής συνθήκης που τα μεταμορφώνει από στέρεες φιλολογικές εργασίες σε απολαυστικά αναγνώσματα για ειδικούς και μη.