Ανθρωπος της δράσης

«Βλέπω ότι η εκστρατεία μας θα είναι επίπονη εξαιτίας των στερήσεων και των κόπων. Αν τουλάχιστον υπήρχε κάποια δόξα…». Γράφοντας στη σύζυγό του τον Αύγουστο του 1828 ο 57χρονος γάλλος στρατάρχης Νικολά-Ζοζέφ Μαιζών, βετεράνος πενήντα μαχών των Ναπολεόντειων Πολέμων, αναζητεί ένα προσωπικό κίνητρο για να σταθεί δίπλα σε αυτό του τερματισμού της «καταπίεσης ενός ενδόξου λαού» που επικαλούνταν λίγες ημέρες νωρίτερα, κατά την αναχώρησή τους, στον λόγο που απηύθυνε προς τους άνδρες οι οποίοι αποτελούσαν το εκστρατευτικό σώμα του Μοριά. Αποστολή τους ήταν, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο των Τριών Δυνάμεων που υπογράφηκε στο Λονδίνο στις 19 Ιουλίου 1828, η επίβλεψη της αποχώρησης του Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο. Στο πλαίσιό της ο Μαιζών έρχεται στην Ελλάδα, αναπτύσσει τα στρατεύματά του, πιέζει διπλωματικά και στρατιωτικά τις τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις, κερδίζει τελικά τις πολεμικές του δάφνες εκδιώκοντας τις φρουρές από τα υπό κατοχή οχυρά του Μοριά. Η επιτυχής όμως εκστρατεία για την οποία τον γνωρίζουμε ως προσωπικότητα της Ελληνικής Επανάστασης πόρρω απέχει από το να είναι το μόνο ή το σημαντικότερό του επίτευγμα.

Οπως αναδεικνύει με ενάργεια η πρόωρα χαμένη ιστορικός Ξένη Δ. Μπαλωτή (1963-2022) στη βιογραφία Νικολά-Ζοζέφ Μαιζών. Ο απελευθερωτής της Πελοποννήσου (εκδ. Εστίας) διέπρεψε όχι μόνο ως νέος εθελοντής στα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης, αλλά και στην ωριμότητά του ως υπουργός Εξωτερικών, υπουργός Πολέμου και πρέσβης στη Βιέννη και την Αγία Πετρούπολη μετά το τέλος της σταδιοδρομίας του στον στρατό. Συντομευμένη μορφή της δίτομης γαλλικής έκδοσης, η εξαίρετη αυτή ιχνηλάτηση ενός βίου σε μια εποχή παγκόσμιων ανατροπών συμπληρώνεται από την αλληλογραφία Μαιζών και Ιωάννη Καποδίστρια από την οποία αναδύονται ανάγλυφα τόσο η κατάσταση της Ελλάδας το 1828 όσο και λεπτομέρειες του χαρακτήρα των δύο προσώπων. Κυρίως, όμως, από την εξονυχιστικά τεκμηριωμένη έρευνα και τη γλαφυρή αφήγηση της Ξένης Μπαλωτή προκύπτει το περίγραμμα και η μορφή ενός ανθρώπου της δράσης στον «μακρό 19ο αιώνα».