Ανασύσταση της Μπελ Επόκ με αντισοβινιστικό μήνυμα

ον Ιούνιο του 1885 τρεις Γάλλοι έφτασαν στο Λονδίνο. Ο ένας ήταν πρίγκιπας, ο άλλος κόμης, και ο τρίτος ένας κοινός θνητός με ιταλικό επίθετο. Το ταξίδι αυτό πραγματοποιήθηκε με σκοπό ορισμένες πνευματικές και διακοσμητικές αγορές. Ο πρίγκιπας ήταν ο Εντμόν ντε Πολινιάκ, ο κόμης ήταν ο Ρομπέρ ντε Μοντεσκιού-Φεζανσάκ και ο κοινός θνητός ήταν ο Σαμιέλ Ζαν Πότσι, μια εξόχως γοητευτική προσωπικότητα με σύνθετη προσωπική ζωή, γύρω από την οποία οργανώνει ο Τζούλιαν Μπαρνς το νέο του βιβλίο Ανδρας με κόκκινο μανδύα, ένα υβριδικό πεζογραφικό εγχείρημα που ενσωματώνει και συνυφαίνει έξοχα ποικίλες πηγές, ντοκουμέντα και φωτογραφίες. Ο βρετανός (πλην αρκούντως γαλλοτραφής) συγγραφέας, βραβευμένος με το Booker, επιδίδεται εν προκειμένω σε μια ζωηρή ανασύσταση μιας ολόκληρης εποχής, με επίκεντρο το Παρίσι. «Ο χρόνος που πέρασα στη μακρινή, παρακμιακή, ταραγμένη, βίαιη, ναρκισσιστική και νευρωτική Μπελ Επόκ με γέμισε ευχαρίστηση» αναφέρει ο ίδιος, αναδεικνύοντας την ξεχωριστή μορφή του πρωτοπόρου γυναικολόγου Σαμιέλ Ζαν Πότσι «που ήταν ορθολογιστής, φίλος της επιστήμης, προοδευτικός, διεθνής, ακατάπαυστα φιλοπερίεργος∙ που καλωσόριζε την κάθε μέρα με ενθουσιασμό και πολυπραγμοσύνη∙ που γέμισε τη ζωή του με ιατρική, τέχνη, βιβλία, ταξίδια, συναναστροφές, πολιτική και όσο το δυνατόν περισσότερο σεξ (μολονότι δεν μπορούμε να τα ξέρουμε όλα)». Ο Σαμιέλ Ζαν Πότσι μετατρέπεται από τον λεπταίσθητο Μπαρνς σε αφηγηματικό κόμβο και το αποτέλεσμα είναι μια πολύχρωμη τοιχογραφία, όχι μόνο καλλιτεχνική αλλά και πολιτισμική, στην οποία συναντούμε, μεταξύ άλλων, τον Χένρι Τζέιμς, τη Σάρα Μπερνάρ, τον Οσκαρ Γουάιλντ, τον Μαρσέλ Προυστ. Ο Μπαρνς είδε για πρώτη φορά από κοντά τον πίνακα «Ο δρ Πότσι στην κατοικία του» (1881), έργο του αμερικανού ζωγράφου Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ, στη National Portrait Gallery του Λονδίνου το 2015. Το βιβλίο το έγραψε στη σκιά του Brexit, ανακαλώντας συχνά ένα επίκαιρο απόφθεγμα του δρος Πότσι: «Ο σοβινισμός είναι μια μορφή άγνοιας».

Julian Barnes
Ανδρας με κόκκινο μανδύα
Μετάφραση
Κατερίνα Σχινά.
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2020, σελ. 328,
τιμή 16,60 ευρώ